سهم انواع نیروگاه‌های تجدیدپذیر از کل ظرفیت نیروگاه‌های احداث شده

افزایش نیاز روز افزون به انرژی، ذخایر محدود انرژی فسیلی و ضرورت حفاظت از محیط زیست، از جمله مسائلی است که نگرانی‌های زیادی را در سطح بین‌المللی ایجاد کرده و اکثر کشورهای جهان را به یافتن راهکارهای مناسب نظیر ارتقاء کارائی انرژی و بهره‌گیری از منابع تجدیدپذیر انرژی، جهت نیل به اهداف توسعه پایدار، تامین منافع اقتصادی، ارتقاء امنیت انرژی و کاهش آسیب‌ها به محیط زیست معطوف داشته است.

کشور ایران به عنوان یکی از غنی‌ترین کشورهای جهان در خصوص دسترسی به منابع متنوع انرژی‌های تجدیدپذیر، در طی سال‌های گذشته سیاست‌ها و برنامه‌های مختلفی را در دستور کار قرار داده و تلاش کرده تا با تدوین راهبردهای زیربنایی و تصویب قوانین مناسب، بستر مناسبی را جهت توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و بومی‌سازی فن‌آوری‌های مربوط با بهره‌گیری از آخرین پیشرفت‌ها فراهم کند.

از آنجا که الگوی تولید نیروگاه‌های تجدیدپذیر منطبق با مصرف انرژی الکتریکی کشور در ماه‌های گرم سال است، بطوری‌که همزمان با افزایش مصرف برق در ماه‌های گرم سال، میزان تولید این نیروگاه‌ها نیز افزایش می‌یابد، توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر در کشور تاثیر بسزایی در غلبه بر مشکلات پیک بار و تامین برق موردنیاز کشور خواهد داشت.

ضمن آنکه به دلیل محدودیت‌های برق‌رسانی و تأمین سوخت مورد نیاز برای نقاط و روستاهای دورافتاده، بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر باعث افزایش دسترسی به منابع انرژی پایدار و مطمئن برای مناطق روستایی و کمتر توسعه یافته خواهد شد.

با نگاهی به روند استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور، مشاهده می‌شود که ظرفیت کل نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک، با افزایش چشمگیر در طی سال‌های اخیر، به ۸۴۵ مگاوات تا پایان آذرماه ۱۳۹۹ رسیده است.

از آنجا که ظرفیت کل نیروگاه‌های تولید برق در کشور حدود  ۸۴ هزار و  ۳۶۹ مگاوات است، لذا نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک حدود یک درصد از ظرفیت کل نیروگاهی کشور را به خود اختصاص داده‌اند.

همچنین به دلیل موقعیت استراتژیک ایران از جنبه دارابودن دسترسی مناسب به انواع منابع تجدیدپذیر و پاک، تلاش شده است تا نصب و بهره‌برداری از نیروگاه‌های تجدیدپذیر، متناسب با پتانسیل‌ها و ظرفیت مناطق مختلف کشور در هر یک از منابع متنوع تجدیدپذیر صورت پذیرد و بدین ترتیب در همه استان‌های کشور این نیروگاه‌ها توسعه یافته‌اند.

در حال حاضر نیروگاه‌های خورشیدی با اختصاص رقم ۴۸.۷۵ درصد از کل ظرفیت منصوبه نیروگاه‌های تجدیدپذیر (با احتساب ۷.۱۳ درصد سامانه‌های خورشیدی محدود به ظرفیت انشعاب)، بالاترین سهم را در بین نیروگاه‌های تجدیدپذیر به خود اختصاص داده و پس از آن، نیروگاه‌های بادی (با سهم ۳۵.۸۸ درصد)، نیروگاه‌های برق‌آبی کوچک (با سهم ۱۲.۵۲ درصد)، نیروگاه‌های بازیافت تلفات حرارتی ( با سهم ۱.۶۱ درصد) و نیروگاه‌های زیست توده (با سهم ۱.۲۵ درصد) در رده‌های بعدی قرار دارند.

شایان ذکر است که به دلیل مزایای حاصل از نصب سامانه‌های خورشیدی محدود به ظرفیت انشعاب (نیروگاه‌های خورشیدی پشت‌بامی) برای مشترکان خانگی به منظور تامین برق مورد نیاز خود و کسب درآمد حاصل از فروش مازاد آن و نیز ایجاد جذابیت جهت سرمایه‌گذاری با توجه به آخرین نرخ‌های مصوب خرید تضمینی برق، بکارگیری اینگونه سامانه‌ها با اقبال ویژه‌ای همراه بوده، بطوری که با مشارکت بیش از چهار هزار و ۵۳۰ مشترک خانگی در این طرح، نیروگاه‌های خورشیدی پشت‌بامی بیش از ۵۵ مگاوات از کل ظرفیت منصوبه نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک در کشور را به خود اختصاص داده‌اند.

از دیگر مزایای بکارگیری نیروگاه‌های خورشیدی پشت بامی می‌توان به حذف هزینه‌ها و تلفات انتقال و توزیع شبکه برق و ارتقاء شاخص‌های پدافند غیرعامل اشاره کرد.

همچنین پیش‌بینی می‌شود که با راه‌اندازی حدود ۱۲۱ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر جدید تا پایان سال جاری، ظرفیت کل نیروگاه‌های تجدیدپذیر و پاک در کشور به رقم ۹۶۶ مگاوات برسد.