به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، بازار انیمیشن ایرانی در رقابت با بازار انیمیشن خارجی در کشور ما مصداق بارز بی‌عدالتی و نابرابری است؛ هرآنچه که توسط انیماتورهای ما با هزینه زیاد و انرژی فراوان ساخته می‌شود باید در مقابل حجم عظیمی از کارهای خارجی که بصورت رایگان وارد تلویزیون و نمایش خانگی می‌شوند، رقابت کنند. تعداد کم آنان از یک سو و همینطور هزینه‌بردار بودن آنها باعث می‌شود تا انیمیشن‌های خارجی که بدون گمرک وارد کشور می‌شوند، دچار مهجوریت شده و بسختی وارد بازار شوند.
انیمیشن خارجی در بازار داخلی بازارگرمی می‌کند
مدیران رسانه‌ای زمانی که می‌خواهند انیمیشنی را برای پخش انتخاب کنند، مشخصاً موردی را انتخاب می‌کنند که برای آنان کمترین هزینه را دربر داشته باشد. در این مورد طبیعتاً خارجی‌ها بعلت آنکه قوانین کپی رایت در کشور ما حاکم نیست، با یک کلیک ساده دانلود شده و با یک دوبله و نهایتاً سانسور ساده، روی صفحه بستر آنلاین یا آنتن تلویزیون می‌روند. اما انیمیشن ایرانی داستان دیگری دارد؛ باید با گذراندن مراحل سخت و هزینه‌بردار تولید، تازه خود را مهیای ورود به گود عمیق اکران و پخش کند و آنجا با قوانین و تبصره‌های خاص خود دست و پنجه نرم کند. این در حالی است که همان موقع رقیب خارجی‌اش براحتی و در اوج آسودگی در تلویزیون و پلتفرم در حال نمایش برای مخاطبین خود و رسماً چند قدم جلوتر است.
اما این سخن به معنای طرد انیمیشن خارجی در داخل کشور نیست بلکه باید رقابت وجود داشته باشد تا کیفیت بالا برود. البته در چند سال گذشته انیمیشن‌های بسیار خوب و با کیفیتی در سینمای ایران ساخته شده که نشان‌دهنده سطح بالای تکنیک انیمیشن‌های ایرانی است. اما این بازار تبعیض‌آمیز باعث شده که آنها در این میدان مهجور و مظلوم شوند تا جایی که برخی از انیمیشن‌سازان ما بخاطر افت مالی ناشی از این نابرابری به مهاجرت رو آورده‌اند.
حمایت از بازی‌های ایرانی نمونه موفقی از حمایت از تولید ایرانی
اما یک نمونه و روند موفق در عرصه تولید و توزیع محصولات فرهنگی نشان می‌دهد که می‌توان این شکل از توزیع را تغییر داد. بازی‌های رایانه‌ای خارجی که آنها نیز دانلود و توزیع می‌شوند در سال‌های اخیر نتوانسته‌اند تنها گزینه بازی‌کنان یا همان گیمرهای ایرانی باشند زیرا بازی‌های ایرانی جان گرفتند و توانستند با ارائه بازی‌های با کیفیت و جذاب تا حدی کفه انتخاب را به نفع خود سنگین کنند. البته هنوز تا نقطه ایده‌آل راه زیاد است اما در ابتدای مسیر آنها موفق عمل کرده‌اند. اما علت این موفقیت چیست؟ بدون شک حمایت‌های بخش دولتی و خصوصی از تولید و سپس توزیع آن علت این موفقیت است.
در حال حاضر بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای بعنوان بخش واسط میان دولت و بخش خصوصی تاحدی توانسته مسیر و بستر لازم برای تولید بازی‌های رایانه‌ای را به گونه‌ای هموار کند تا آنان در مقابل رقیبان خود آبرومندانه پیشرفت کنند. این تقویت اما یک سیاست بسیار مهم همراه دارد و آن اینکه شرکت‌های توزیع بازی‌های رایانه‌ای باید همزمان که بازی‌های خارجی را همسو با سیاست‌های کلی کشور ارائه می‌کنند، از توزیع بازی‌های ایرانی نیز حمایت کنند تا بازار بازی‌های ایرانی نیز تقویت شود. البته موفقیت بازی‌های رایانه‌ای ایرانی بیشتر از هرچیز مرهون زحمات بازی‌سازان جوان ایرانی است. اما در هر حال بازاریابی و توزیع نسبت مستقیمی با سیاست‌ها نیز دارد. بنیاد می‌تواند با کمک و اجرایی کردن قوانین خود در حوزه مارکتینگ و تبلیغات بازی‌های رایانه‌ای داخلی، به فروش و توزیع بهتر آنان کمک کند.
اما تصور کنیم که اگر همزمان با این بند از قانون، این مفاد نیز تنظیم و تصویب شود که این شرکت‌های توزیعی باید بخش حتی کوچکی از درآمد حاصل از فروش بازی‌های خارجی را (که درآمد بسیار خوبی را بخاطر سهولت فراهم کردن آن ناشی از نبود کپی رایت دارد) به صندوقی برای حمایت از تولید بازی‌های ایرانی واریز کنند؛ چه اتفاق مهمی برای رونق تولید بازی‌های ایرانی می‌افتد؟
این الگو اگر در حوزه انیمیشن نیز اجرایی شود بدون شک باعث تحول و رونق گرفتن این بخش حیاتی و مهم سینمای کودک و نوجوان کشور خواهد شد.
بودجه اقتصادی ما برای انیمیشن چند صدم کارهای خارجی هم نیست
جوادی انیمیشن‌ساز کشور درباره ایده ایجاد توازن میان انیمیشن خارجی و ایرانی می‌گوید "اینکه بخواهیم به نفع تولید و رونق انیمیشن ایرانی کاری کنیم، نباید منجر به تعطیلی انیمیشن خارجی شود. حضور رقیب منجر به افزایش کیفیت می‌شود. برای همین شرایط فعلی از این منظر فرصتی است که باید از آن برای پیشرفت استفاده کنیم.
او در ادامه بیان کرد: البته ایده توازن و برابری اقتصادی برای رونق تولید، بیشتر در مقام یک شعار است تا عمل. قبلاً هم شعارش را داده بودند اما چندان عملیاتی نشد. دولت وظیفه دارد تا تولید‌‌کننده داخلی را راضی نگه دارد و برای این منظور باید در حوزه تولید و توزیع مدافع فعال داخلی باشد. در حال حاضر بچه‌های ما همگی جذب کارهای خارجی می‌شوند چراکه بودجه تولید کار من به عنوان انیمیشن‌ساز چندصدم تولید کارهای خارجی است. در نتیجه تعداد کارهای ما کمتر شده و همینطور کیفیت برتر را ندارد؛ نتیجه این روند خیلی خطرناک است زیرا بچه‌های ما در سنین بزرگسالی و آینده کاملاً تحت تأثیر سبک و محتوای کارتون‌های خارجی قرار می‌گیرند.
صادقی می‌گوید که "بخش‌های دولتی و حتی پلتفرم‌ها در شعار دادن به اینکه باید حمایت‌گر باشیم به خوبی صحبت می‌کنند اما هنگام اجرای کار به فکر منابع مالی و سود بیشتر می‌افتند. بنظرم این ایده که تلویزیون و نمایش خانگی به ازای نمایش و توزیع هر انیمیشن خارجی از یک انیمیشن ایرانی حمایت کنند، به رونق و تولید این حوزه کمک می‌کند. حتی می‌توان این مقیاس را در سطح وسیع‌تری نگاه کرد. سفیران و متولیان بین المللی اقتصادی می‌توانند در ازای فروش کالایی مقرر کنند که باید یک کالای فرهنگی نیز به فروش برسد یا در بعد داخلی کشور نیز می‌توان چنین برنامه‌ریزی کرد که برخی از شرکت‌های بزرگ اقتصادی حتی یک درصد از فروش خود را به صندوقی برای حمایت از محصولات فرهنگی واریز کنند. می‌توانم به جرأت بگویم که حتی یک درصد از بنگاه‌های بزرگی مانند ایران خودرو برای رونق فرهنگ این کشور کافی است و آنها می‌توانند نقش مهمی را در بهبود اقتصاد فرهنگی ما داشته باشند. بنابراین گرفتن مالیات و یا اخذ بخشی از درآمد توزیع و فروش انیمیشن‌های خارجی کمک بزرگی برای رونق تولید انیمیشن ایرانی است.
وی در آخر خاطرنشان ساخت: اما در نظر داشته باشیم که این فرایند قطعاً پول بزرگی فراهم می‌کند اما پول فراوان فساد می‌آورد. اگر برای آن نظارت نداشته باشیم، فسادی که در سینما و نمایش خانگی گریبان برخی از آثار را گرفت و منجر به پولشویی در سینما شد، انیمیشن ایرانی را نیز به عنوان یکی از سالم‌ترین حوزه‌های فرهنگی را درگیر خود می‌کند.
بنابراین بازار انیمیشن ما باید توسط دولت و با جدیت چه در حوزه تولید و چه توزیع مورد حمایت قرار گیرد. در حال حاضر بخاطر اهمیت این بخش راهبردی در سینما، باید بخشی مانند بنیاد یا نهاد حمایتی از انیمیشن شکل بگیرد تا این حوزه بتواند رونق پیدا کند و از عوارض مهلکی مانند مهاجرت نیز جلوگیری کند و فایده مهم آن یعنی ارزآوری برای کشور را تقویت کند.
انتهای پیام/
