روز گذشته کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران بر اساس پیشبینیهای سازمان هواشناسی (مبنی بر ادامه روند پایداریهای جوی در پایتخت) آخرین تصمیم درباره کنترل موقت این شرایط با تعطیلی ادارات را گرفت اما بعد از گذشت ۲۴ ساعت هنوز هیات دولت تصمیم رسمی برای ارائه پاسخ به ضرب الاجل این کمیته را اعلام نکرده است.
این در حالی است که کارشناسان محیطزیست و سلامت و بهداشت محیط شرایط آلودگی هوا را برای سلامت شهروندان تهرانی مخاطرهآمیز میدانند. بهزاد اشجعی کارشناس محیطزیست با اشاره به اینکه تصمیمات تعیین شده در شرایط اضطرار آلودگی هوا در درجه اول به حفظ سلامتی مردم و در درجه بعدی به منظور کاهش ناگهانی میزان انتشار آلایندهها است. گفت: شاید این توضیح، ابهامات زیادی را رفع کند. اصرار ما برای تعطیلی، رفع آلودگی هوا نیست، بلکه تماس حداقلی افراد با هوای آلوده است.
وی در ادامه به توضیح اثرات بلند مدت آلودگی هوا بر سلامت و تشریح پدیده harvesting پرداخت و گفت: این پدیده یعنی شما امروز در معرض هوای آلوده قرار میگیرید، اما اثرات منفیاش مدتها بعد در شما پدیدار میشود. بنابراین نباید خسارات جانی آلودگی هوا را فقط در مراجعات اورژانسی، بیماری و فوتیهای امروز مردم دید، همه ما که این روزها در معرض هوای آلوده بودیم باید منتظر اثراتش باشیم.
بر اساس پیشبینی سازمان هواشناسی تا ۴ روز دیگر پایداریهای جوی در بیشتر مناطق کشور به ویژه شهرهای صنعتی و پرجمعیتی همچون تهران، اصفهان، مشهد، تبریز، اراک و قم ادامه دارد. هواشناسی شرایط وارونگی هوا را در تهران را به شکل دو لایه گزارش داده و تصریح کرده است شدت این وارونگی در پایتخت به دو لایه در ارتفاع ۲۰۰ و ۹۰۰ متری افزایش پیدا کرده است، و پیشبینی میشود این شرایط در روزهای آینده نیز ادامه یابد.
اما با وجود اینکه شرایط اضطرار آلودگی هوای پایتخت از سوی همه دستگاههای مسئول مورد تاکید قرار گرفته و تهران به دلیل شرایط کرونایی در حالت نیمه تعطیل به سر میبرد و برای هماهنگی دستگاههایی همچون آموزش و پرورش و آموزش عالی برای تعطیلی واحدهای آموزشی دولت چالشی پیش روی خود نمیبیند مشخص نیست تعلل دولت به چه دلیل بوده است.
طی ۸ ماه گذشته با توجه به دورکار شدن بسیاری از کارمندان بسترهای لازم برای دورکاری نیز تا حدودی فراهم است و میتوان از این شرایط به عنوان بازوی کمکی کاهش سطح آلودگی هوای کلانشهرها کمک گرفت اما به نظر میرسد دولت به احتمال تغییرات جوی بیشتر دل خوش کرده است.
دولت نه تنها در اخذ تصمیمهای کوتاه مدت برای حل این معضل تعلل و اهمال داشته است که پس از ۵ سال از ابلاغ قانون هوای پاک، هنوز از پس مسئولیتها و وظایف خود در اجرای این قانون هوای پاک و حل معضل آلودگی هوا بر نیامدهاند.
بهزاد اشجعی متهم ردیف اول آلودگی هوا را وزارت کشور دانسته و با برشمردن وظایف قانونی این نهاد ابرازکرد: عدم اجرای طرح کاهش، عدم نظارت بر اجرای معاینه فنی، ناتوانی در نوسازی و توسعه ناوگان حملونقل عمومی، عدم نصب فیلتر جاذب دوده روی خودروهای عمومی درون شهری، مدیریت غلط ترافیک و ناتوانی در کاهش تقاضای سفرهای درون شهری همچنین عدم توسعه فضای سبز باعث بغرنجتر شدن هر ساله وضعیت آلودگی در سطح کشور است.
با این وجود طی روزهای گذشته مسئولان باز هم سعی کردهاند توپ را در زمین مردم بیاندازند و سخن از کاهش درجه دمای منازل برای کنترل آلودگی و یا کاهش استفاده از خودروهای شخصی بزنند. و پیروز حناچی شهردار تهران از شهروندان خواست با کاهش یک درجهای دمای منازل، مصرف گاز خانگی را به میزان ۱۰ درصد کاهش دهند که در بهبود وضعیت هوا مؤثر است.
باید منتظر ماند دید آیا در ساعات آینده دولت برای ریههای شهروندان مسکن موقتی تعطیلی را تجویز میکند و یا به آسانی از کنار این معضل هم میگذرد.