گزارش‌های ارائه شده توسط مرکز آمار ایران نشان می‌دهد نرخ تورم در فاصله سال‌های 1388 تا 1400 حدود 10 برابر شده است. بر این اساس برای خرید کالایی مشخص باید در سال جاری حداقل 10 برابر بیشتر از سال 88 هزینه پرداخت کنید. به بیان دیگر قدرت خرید 10 هزار تومان امروز - در خوشبینانه‌ترین حالت - برابر با یک هزار تومان سال 88 است!
اهمیت سرمایه‌گذاری در اقتصادهای تورمی
سرمایه‌گذاری در کشورهایی با نرخ تورم پایین، به هدف افزایش قدرت خرید در طول زمان انجام می‌شود؛ اما در کشوری مانند ایران - که با نرخ بالای تورم در دوره‌های مختلف مواجه است - می‌توان مهم‌ترین هدف سرمایه‌گذاری را حفظ قدرت خرید در گذر زمان به حساب آورد.
با این تفاسیر با یک سرمایه‌گذاری حساب شده می‌توان تورم را به سادگی دور زد؛ اما پیش از شروع سرمایه‌گذاری لازم است افق زمانی آن مشخص شود. در واقع افراد باید تصمیم بگیرند مدت زمانی که قصد دارند سرمایه خود را در محل فعلی آن نگه دارند، چقدر است. در نظر داشتن این مسئله پیش از تصمیم‌گیری، به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند از دام تصمیمات عجولانه و اشتباه در امان بمانند.
سرمایه گذاری با دید بلندمدت
کسی را تصور کنید که براساس خبری مبنی بر بازدهی 1000 درصدی بورس، این بازار را برای سرمایه گذاری انتخاب کرده است. اما از روزی که سرمایه خود را به این بازار برده، روند بازار نزولی بوده و حالا احساس می‌کند بازار اشتباهی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب است. ایراد این طرز فکر کجاست؟
مسئله این‌جاست که بازدهی 1000 درصد، معمولا طی یک دوره زمانی بلندمدت به دست آمده و نمی‌توان براساس آن در ارتباط با برنامه سرمایه‌گذاری یک ساله تصمیم گرفت.
بنابراین، بسیار مهم است پیش از تصمیم‌گیری در خصوص سرمایه‌گذاری، افق زمانی مورد نظر خود را مشخص کنید. در نظر داشته باشید هر چقدر افق سرمایه‌گذاری‌تان بلندمدت‌تر باشد، احتمال کسب بازدهی بیشتر، افزایش می‌یابد.
مقایسه بازدهی بازارهای مختلف از آبان 1388 تا امروز
مقایسه بازدهی بازارهای مختلف از مهم‌ترین فاکتورهای انتخاب بهترین گزینه سرمایه گذاری است. از آنجایی که طی یک دهه اخیر، قیمت‌ها و هزینه‌ها رشد قابل‌توجهی داشته، همه ما با تغییرات قیمتی طی سال‌های اخیر کاملا آشنا هستیم.
برای اینکه تاثیرسرمایه‌گذاری بلندمدت و رشد بازارهای مختلف را بررسی کنیم، آمارهای رسمی از رشد ارزش دارایی‌ها را در یک بازه زمانی 12 ساله انتخاب کرده و تحلیل آن را در ادامه برای‌تان نوشته‌ایم.
بازدهی سرمایه گذاری در تعدادی از بازارهایی که در فاصله سال‌های 1388 تا 1400 پذیرای سرمایه‌گذاران بوده‌اند، در ادامه مطلب مورد بررسی قرار گرفته است.
لازم به ذکر است منبع داده‌های مورد استفاده در این مقاله، براساس آمار بانک مرکزی، شبکه اطلاع رسانی طلا و ارز، سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران و مرکز آمار ایران استخراج شده است.
همان‌طور که در نمودار فوق مشاهده می‌کنید، بیشترین بازدهی در نمونه مورد بررسی و طی مدت زمان مورد مطالعه مربوط به بورس و به طور مشخص‌تر خدمات مدیریت دارایی فارابی است که شامل صندوق‌های سرمایه‌گذاری و خدمات سبدگردانی است؛ اما باید میزان بازدهی بازارهای مختلف را با نگاهی دقیق‌تر مورد بررسی قرار داد.
بازدهی سپرده‌گذاری در بانک
اگر سقف سود بانکی را در دوره مورد بررسی 20 درصد در نظر بگیریم، بازدهی سپرده‌گذاری در بانک، در این دوره، 800 درصد محاسبه می‌شود. یعنی سرمایه شما در صورت سرمایه‌گذاری در بانک در این مدت بیش از هشت برابر می‌شد. این در حالی است که تورم در دوره مورد بررسی 10 برابر شده بود. به بیان ساده‌تر، در این دوره زمانی، اگر تمام سرمایه خود را صرف سپرده‌گذاری در بانک کرده بودید، از تورم جا می‌ماندید و موفق به حفظ ارزش سرمایه‌تان نمی‌شدید.
بازدهی سرمایه‌گذاری در بازار مسکن تهران
آمارها نشان می‌دهد سال 1388 می‌توانستید با مبلغی حدود 150 میلیون تومان، به سادگی در تهران صاحب یک آپارتمان شوید؛ این مبلغ را با سرمایه مورد نیاز برای خرید یک واحد آپارتمان در سال 1400 مقایسه کنید!
طبق آمار بانک مرکزی، متوسط قیمت هر متر مربع آپارتمان در شهر تهران طی این دوره زمانی 1867 تقریبا 19 برابر شده است. همان‌طور که در ادامه نیز اشاره خواهد شد، رشد بازدهی این بازار در مقایسه با بورس چندان قابل توجه نیست. در واقع شاید با مبلغ 50 میلیون تومان در سال 1388 نمی‌توانستید آپارتمان مناسبی بخرید؛ اما اگر همان مبلغ را با استفاده از خدمات مدیریت دارایی کارگزاری فارابی سرمایه‌گذاری می‌کردید، امروز میزان سرمایه شما به بیش از 6 میلیارد تومان می‌رسید که برای خرید یک آپارتمان مناسب، کافی بود.
بازدهی سرمایه‌گذاری در بازار ارز
با بررسی روند قیمت دلار در این دوره 12 ساله، متوجه رشد 2679 درصدی آن می‌شوید؛ یعنی قیمت دلار در این مدت حدودا 27 برابر شده است. بنابراین اگر سرمایه 10 میلیون تومانی خود را در سال 1388 صرف خرید دلار می‌کردید، ارزش سرمایه‌تان امروز معادل 277 میلیون تومان شده بود.
سرمایه‌گذاری در این بازار نیز دارایی افراد را به خوبی از آسیب تورم در امان نگه می‌داشت، اما با توجه به محدودیت‌های آن و البته در نظر گرفتن بازدهی بازارهای موازی، به عنوان بهترین گزینه ممکن قابل بررسی نیست.
بازدهی سرمایه‌گذاری از طریق خرید سکه بهار آزادی
اگر سرمایه 10 میلیون تومانی خود را در این دوره زمانی صرف خرید سکه بهار آزادی کرده بودید، ارزش سرمایه‌تان امروز به مبلغی حدود 440 میلیون تومان رسیده بود که بازدهی قابل توجهی به حساب می‌آید. این عدد نشان‌دهنده این است که با خرید سکه ارزش سرمایه شما در دوره زمانی مذکور 43 برابر می‌شد. بازدهی دقیق این بازار در فاصله سال‌های 1388 تا 1400 معادل 4338 درصد بوده است.
بنابراین می‌توان چنین نتیجه گرفت سرمایه‌گذاری در بازار طلا علی‌رغم مشکلات نگهداری فیزیکی، از بازدهی قابل قبولی برخوردار است.
بازدهی سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس
شاخص کل بورس در فاصله سال‌های 1388 تا 1400 با رشدی حدود یک میلیون و سیصد هزار واحد، بازدهی 10 هزار درصدی را تجربه کرده که بین بازارهای موازی، بالاترین میزان بازدهی است! این میزان بازدهی شاخص کل بورس که میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران این بازار را نشان می‌دهد، در مدت مورد بررسی، به معنی 110 برابر شدن آن است. چنین رشدی در هیچ کدام از بازارهای موازی دیده نشده است. البته نباید فراموش کنید برای رسیدن به این بازدهی شگفت‌انگیز باید اصول فعالیت حرفه‌ای در بازار سرمایه را هم بلد باشید.
بازدهی خدمات مدیریت دارایی فارابی
همان‌طور که می‌دانید سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس، با توجه به بازدهی شگفت‌انگیز آن، برای گروه قابل‌توجهی از افراد جامعه که دانش و توانایی تحمل ریسک این بازار را دارند، بهترین گزینه سرمایه‌گذاری به حساب می‌آید؛ اما طبیعتا همه علاقه‌مندان سرمایه‌گذاری در این بازار، دانش یا زمان کافی برای سرمایه‌گذاری مستقیم در بازار سهام را ندارند. روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بورس که از آن‌ها تحت عنوان «خدمات مدیریت دارایی» یاد می‌شود، بهترین گزینه برای این گروه از سرمایه‌گذاران به حساب می‌آید. نکته قابل توجه در ارتباط با این دسته از خدمات، این است که مدیریت دارایی‌های تحت اختیار این دسته از شرکت‌ها که از آن‌ها با نام شرکت‌های سبدگردان یاد می‌شود، به عهده تحلیل‌گران حرفه‌ای بازار سرمایه است؛ بنابراین به طور متوسط بازدهی کسب شده در سرمایه‌گذاری از این طریق، از بازدهی شاخص کل بورس هم بالاتر است!
خدمات مدیریت دارایی شرکت سبدگردان فارابی، در دوره مورد بررسی از بازدهی حدود 12 هزار درصدی برخوردار بوده است! یعنی اگر سرمایه‌ای معادل 100 میلیون تومان را در سال 1388 را به صورت غیرمستقیم و از طریق سبدگردان فارابی در بورس سرمایه‌گذاری می‌کردید، ارزش امروز سرمایه شما معادل 12 میلیارد تومان بود! چنین بازدهی، نه تنها قدرت خرید سرمایه شما را حفظ کرده، بلکه آن را افزایش هم داده است.
