ابراهیم شقاقی مدیر کل حقوقی وزارت میراث فرهنگی به خبرنگار مهر گفت: هر دو یا سه سال یکبار مجمع ملل متحد درباره استرداد اموال فرهنگی و تاریخی به کشور مبدا قطعنامه صادر میکند. بنابراین روند جدیدی نیست. قبلاً هم نامههایی از سمت وزارت میراث فرهنگی به وزارت امور خارجه ارسال میشد تا در محافل بین المللی درباره بندهایی از این قطعنامه اعتراض شود.
وی گفت: در کنوانسیون ۱۹۷۰ بندی وجود دارد که در آن اشاره شده اموالی که ۵۰ سال پیش به سرقت رفته اند یا به هر دلیلی به کشور دیگری منتقل شده اند مشمول قوانین استرداد به کشور مبدا نمیشوند به نظر ما این یک اشکال است که باید اصلاح شود و بارها در قطعنامههای قبلی به این موضوع اعتراض کرده بودیم اما هیچ اتفاق جدیدی نیفتاد.
شقاقی ادامه داد: کشورهایی مانند مصر یا ایران دارای تمدن هستند بنابراین این تقاضا را داشتیم که اصلاحی صورت گیرد. اعتراض کردیم چرا نباید آثاری که ۵۰ سال پیش از کشور به هر دلیلی به صورت غیر قانونی منتقل شده به کشور مبدأ برگردد؟ مگر مال سرقتی به مرور زمان به مال حلال تبدیل میشود؟ در قوانین داخلی اگر شیء بعد از صد سال هم کشف شود، باز هم باید به کشور مبدا برگردد.
شقاقی گفت: کشورهایی که مخالف این نقد ایران و کشورهای دارای تمدن هستند، جزو کشورهای اروپایی محسوب میشوند که بسیاری از اشیای باستانی ما را در اختیار دارند بنابراین طبیعی است توجهی به این نقد نباید داشته باشند چون در آن صورت باید اشیای ما را به کشورمان برگردانند. بیشتر آثار ما در موزههای خصوصی و عمومی کشورهای اروپایی است. ما چند شیء از آن کشورها داریم که در اختیارمان باشد؟ هیچی. بنابراین آنها هستند که مخالفت میکنند.
وی گفت: در بندی از ماده چهار قطعنامه ۱۹۷۰ نیز اعلام شده اشیایی که توسط هیئتهای باستانی به دست می آیند تا پیش از تصویب این کنوانسیون مشمول برگشت به مبدا نمیشوند. این مورد نیز مورد اعتراض ایران است.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که در دورههای گذشته اعلام شده بود قرار است سرباز هخامنشی دوم و تعدادی دیگر از اشیای تاریخی به ایران برگردد توضیح داد: مدتی به دلیل شیوع ویروس کرونا پروازهای خارجی انجام نمیشد ما هم در این زمینه دچار مشکل بودیم. ولی به زودی با پیگیریهای وزیر میراث فرهنگی در سطح بین المللی شاهد اتفاقات جدیدی خواهیم بود از جمله اینکه حدود ۱۵ شیء بینالمللی داریم که تا قبل از اتمام سال ۱۴۰۰ به ایران برگشت داده خواهد شد گزارش این موضوع پس از انجام مراحل نهایی اعلام میشود.