جا به جایی (فتق) دیسک زمانی رخ میدهد که حلقه بیرونی ضعیف گردیده یا پاره شده و به سمت بخش بیرونی حرکت کند. فتق دیسک با بالا رفتن سن رخ می دهد.
برخی از حرکات روزمره ما ممکن است منجر به جا به جایی دیسک شود. یک دیسک زمانی که شما می چرخید یا به منظور بلندکردن چیزی حرکت میکنید ممکن است از جا در برود.
بلندکردن یک جسم سنگین و بسیار بزرگ می تواند باعث بیرون زدگی دیسک کمر شده و تنش بسیاری به ناحیه پایین کمر شما وارد کرده که به آن فتق دیسک میگویند.
در اخبار پزشکی منتشر شده آمده است که اگر شغل شما به گونه ای است که مجبورید اجسام سنگین را جا به جا کنید احتمالا بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به فتق دیسک هستید.
همچنین اگر اضافه وزن دارید بهتر است به فکر چاره باشید تا به تناسب اندام برسید. چرا که همین وزن زیاد شما را در معرض خطر ابتلا به فتق دیسک قرار می دهد.
سعی کنید عضلاتتان را با تقویت کنید و از سبک زندگی بی حرکت و نشسته جدا خود داری کنید.
به طور کلی سه نوع اصلی فتق دیسک داریم که بین مهره های کمر رخ میدهد؛ از جمله:
با افزایش سن، دیسک های شما محتوای آب خود را از دست میدهند و در برابر تحلیل رفتن و فتق آسیب پذیر تر می شوند. فشار بیش از حد به نخاع به دلیل بلندکردن اجسام سنگین یا به ندرت به دلیل ضربه به ستون فقرات مانند تصادف می تواند باعث دیسک کمر شود.
عضلات ضعیف، سبک زندگی کم تحرک و چاقی در خطر ابتلا به فتق دیسک نقش دارند. سعی کنید ورزش و پیاده روی روی تردمیل را در برنامه روزانه خود وارد نمایید.
نشانه های فتق دیسک کمری چیست؟
فتق دیسک بسته به محل قرارگیری دیسک آسیب دیده می تواند باعث دیسک گردن، کمر یا ساق پا شده که گاهی با سیاتیک اشتباه گرفته میشود.
لغزش دیسک در قسمت پایین کمر می تواند باعث درد در پشت، باسن و ساق پا شود و حتی ممکن است درد به پای شما برسد.
اگر درد را در گردن، شانه ها و بازوها و دست ها و انگشتان احساس کردید احتمالا به فتق دیسک گردن مبتلا شده اید.
گاهی هم ممکن است درد را در ناحیه قفسه سینه خود حس کنید؛ که شایع ترین علامت فتق دیسک قفسه سینه درد در پشت، قفسه سینه یا اطراف قفسه سینه میباشد.
همچنین ممکن است در قسمت هایی از بدن که تحت تأثیر فتق دیسک قرار گرفته اند بی حسی، گزگز یا ضعف داشته باشید.
در طول معاینه فیزیکی، پزشک کمر شما را بررسی می کند تا ببیند هنگامی که کمر شما را لمس میکند، درد احساس میکنید یا خیر؟ پزشک از شما می خواهد صاف دراز بکشید و پاهای خود را در موقعیت های مختلف حرکت دهید تا بتواند علت درد شما را تشخیص دهد.
پزشک شما همچنین ممکن است یک معاینه عصبی برای بررسی موارد زیر انجام دهد که شامل:
در اکثر موارد برای تشخیص فتق دیسک، فقط به یک معاینه فیزیکی و سابقه پزشکی نیاز است.
تست های تصویربرداری از فتق دیسک کمر:
از تست ام آر آی می توان برای تأیید محل فتق دیسک و مشاهده اینکه کدام اعصاب تحت تأثیر قرار گرفته استفاده نمود.
درمان فتق دیسک کمر به چه صورت است؟
افاده از دارو های مسکن که بسته به نوع فتق دیسک دوز تجویزی متفاوتی دارند یکی از درمان های سریع برای فتق دیسک میباشد.
داروها
دارو های مسکن بدون نسخه: اگر درد شما خفیف تا متوسط باشد، پزشک برای شما دارو های مسکن بدون نسخه مانند استامینوفن (تیلنول، سایرین)، ایبوپروفن (ادویل، موترین آی بی، دیگر داروها) یا ناپروکسن سدیم را تجویز میکند.
تزریق کورتیزون: اگر درد شما با دارو های خوراکی بهبود نیافت، پزشک کورتیکواستروئید (انواع هورمون هایی که توسط غدد فوق کلیوی ترشح می شود) را تجویز میکند؛ این دارو در اطراف اعصاب نخاعی تزریق می شود. تزریق از طریق تصوربرداری از ستون فقرات و هدایت سوزن انجام می شود.
شل کننده های عضلانی: اگر اسپاسم عضلانی داشته باشید این دارو برای شما تجویز می شود. خوابآلوده گی یا خسته گی و سرگیجه از عوارض شایع این دارو است.
اوپیوپیدها: اگر داروی دیگری درد شما را تسکین ندهد، پزشک ممکن است استفاده کوتاه مدت از مواد افیونی مانند کدئین یا ترکیبی از اکسیکدون و استامینوفن (پرکوست، روکسیست) را در نظر بگیرد؛ به دلیل عوارض جانبی مواد افیونی و احتمال اعتیاد، بسیاری از پزشکان در تجویز آنها برای فتق دیسک، تردید دارند.
آرام بخشی، حالت تهوع، گیجی و یبوست از عوارض جانبی احتمالی این دارو ها هستند.
فیزیوتراپیست ها ورزش هایی را با شما کار می کنند که برای به حداقل رساندن درد فتق دیسک طراحی شده اند.
درمان فتق دیسک کمر با فیزیوتراپی یکی از راه های موثر درمانی است.
هدف از کشش، کاهش اثرات نیروی گرانش بر ستون فقرات است. هدف جدا کردن آرام استخوان ها و کاهش فتق دیسک است.
این عمل بسیار شبیه یک لاستیک پنچر است زمانی که جک را زیر ماشین قرار می دهید و باعث می شوید فشار را از روی لاستیک برداشته شود.
می توان همین کار را در فتق دیسک گردنی یا کمری انجام داد.
این امر ضروری است که پس از پایان فیزیوتراپی یاد بگیرید که چگونه ورزش نموده و کمر خود را آماده کنید. اگر درسهایی را که در طول فیزیوتراپی آموخته اید اجرا نکنید، از نتایج بلندمدت آن بهره نخواهید برد. با مراقبت از کمر خود به تنهایی، می توانید از درد فتق دیسک بیشتر جلوگیری کنید.
تعداد کمی از افراد مبتلا به فتق دیسک در نهایت نیاز به جراحی دارند. در صورتی که سایر درمان ها بعد از شش هفته نتوانند علائم شما را بهبود بخشند، بهخصوص اگر این علائم ادامه داشته باشد، ممکن است پزشک شما جراحی را پیشنهاد دهد:
استفاده از جراحی های لیزری ستون فقرات می تواند تعداد عوارض و همچنین زمان بهبودی را کاهش دهد. این امر باعث می شود که جراحی های ستون فقرات با لیزر جایگزین مطلوبی برای روش های درمانی سنتی به حساب آید.
لیزر یک روش کم تهاجمی بهحساب می آید که می توان آن را تنها در موقعیت های خاص به طور مؤثر مورد استفاده قرار داد.
زمان بهبودی سریع تر
از دست دادن خون کمتر
هزینه ارزان تر
کوچک بودن جای زخم به جا مانده از عمل
آسیب ندیدن عضلات و بافت های اطراف
پیشگیری از فتق دیسک با سبک زندگی سالم امکان پذیر است.
استفاده از کمپرس سرد یا گرم
پرهیز از ماندن بیش از حد در رختخواب
زیاد ماندن در رختخواب منجر به سفت شدن مفاصل و تضعیف عضلات می شود که می تواند بهبودی شما را به تاخیر بیاندازد.
در عوض ۳۰ دقیقه در حالتی که راحت هستید، استراحت کنید و سپس کمی پیاده روی نموده یا کارهایتان را انجام دهید. سعی کنید از فعالیت هایی که درد شما را بدتر میکند اجتناب نمایید. مطمئن شوید که حرکات شما، بهخصوص خم شدن به جلو و بلندکردن اشیا، آهسته و کنترل شده باشد.
گاهی اوقات برخی از درمان های دارویی جایگزین و مکمل به کاهش درد مزمن کمک میکنند. این درمان های جایگزین عبارتند از:
کایروپراکتیک (فن ماساژ و جا انداختن فتق دیسک): تجربه نشان داده که دست کاری ستون فقرات برای کمر دردی که به تازگی شروع شده (حداقل یک ماه) مؤثر است.
طب سوزنی: اگر چه نتایج این طب نسبتاً کم هستند، اما این طور به نظر می رسد که طب سوزنی درد مزمن کمر و گردن را کاهش می دهد.
ماساژ: این درمان عملی می تواند تسکین کوتاه مدتی را برای افرادی که با کمردرد مزمن سر و کار دارند فراهم کند.
اگر شرایط زندگی و شغلی شما بطوری است که مجبورید همیشه بنشینید و کم تحرک هستید؛ فتق دیسک ممکن است در طول زندگی شما رخ دهد.
مهم است که نادیده گرفته نشود و به موقع به پزشک مراجعه کنید. همچنین با پیش گرفتن سبک زندگی سالم و ورزش های مناسب فتق دیسک میتوانید میزان درد را به حداقل برسانید.
پس از تشخیص بیماری و تعیین علت، پزشک گزینه های درمانی را مشخص کرده و خطرات و مزایای هر مورد از راه های درمان را بررسی نموده و به شما کمک میکند تا بهترین گزینه را انتخاب کنید.
