به گزارش خبرنگار مهر، آلودگی هوای زمستانه کشور به ویژه در کلانشهرها یکی از مشکلات حادی است که هر ساله باعث بروز مشکلات متعدد برای مردم می‌شود اما هر سال به بهانه‌های مختلف بین نهادهای ذی ربط پاسکاری شده و بدون هیچ اصلاح و اقدام مؤثری، با پایان یافتن فصل سرمایه به بایگانی می‌رود تا فصل سرد سال بعد آغاز شود و فرافکنی‌ها از سر گرفته شود. متضرر نهایی این چرخه باطل، مردم، محیط زیست و نظام درمانی کشور هستند؛ امسال زمین این پاسکاری که قبلاً بین وزارت نفت، خودروسازها و محیط زیست بود گسترده‌تر شده و دامنه آن به وزارت نیرو هم رسیده است و انگشت اتهام بیش از گذشته به سمت صنایعی چرخیده که از سر ناچاری، به جای گاز به مصرف مازوت روی آورده‌اند.
با آغاز روزهای سرد سال، اخبار افزایش مصرف گاز خانگی سر خط عناوین خبرها قرار گرفت. به گفته مسئولین وزارت نفت با آغاز زود هنگام روزهای سرد سال، مصرف گاز در بخش خانگی رکود زد و به مرز هشدار رسید. در ادامه این روند، میزان گازرسانی به بخش نیروگاهی با اولویت تأمین گاز بخش خانگی، کاهش یافت. همین امر خاموشی‌های گسترده در تهران را در پی داشت تا جایی که عصر روز گذشته بخش بزرگی از مناطق مرکزی تهران و سایر بخش‌های شرقی و جنوب شرقی به طور پراکنده، در خاموشی کامل فرو رفت. از سویی دیگر به دلیل شرایط پیش آمده، سهم مصرف سوخت مایع در سبد سوخت مصرفی نیروگاه‌ها و برخی دیگر از صنایع و واحدهای تولیدی افزایش یافت که طبیعتاً آلایندگی قابل توجهی را نسبت به گاز ایجاد می‌کند.
مسابقه افزایش تولید و مصرف گاز
بر اساس اظهارات حسن منتظر تربتی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران به موازات افزایش مصرف به‌ویژه در بخش خانگی، افزایش تولید هم اتفاق افتاده و تولید گاز از ابتدای امسال تاکنون ۱۰ میلیارد مترمکعب افزایش یافته که عمده آن در بخش خانگی مصرف شده است.
به گفته این مقام مسئول مصرف روزانه گاز در بخش خانگی این روزها به حدود ۶۰۰ میلیون مترمکعب رسیده است و پیش‌بینی می‌کنیم این رقم تا روزانه ۶۵۰ میلیون مترمکعب هم برسد و این روزها بیشتر نگرانی ما افزایش مصرف در بخش خانگی است و نگرانیم که اگر گازرسانی به صنایع کم شود باید سوخت جایگزین (مازوت و گازوئیل) برای آن مصرف شود که همین موضوع می‌تواند سبب آلودگی‌های محیط زیستی باشد و مشکلات حمل و نقل هم دارد. امسال شاهد شیوع ویروس کرونا بودیم تا جایی که حتی در تابستان مصرف گاز بیش از پیش افزایش یافت، زیرا مصرف آب گرم و شست‌وشوی مردم بیشتر شد و طبق تحلیل کارشناسان بخشی از این افزایش مصرف هم به همین دلیل است.
طبق اعلام منتظرتربتی مصرف روزانه گاز طبیعی نیروگاه‌ها آذرماه امسال حدود ۹۰ میلیون مترمکعب بوده و بقیه از گازوئیل و سوخت مازوت تأمین شده است. سهم مازوت هم حدود ۱۵ میلیون مترمکعب بوده است.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اشاره به محدود شدن گازرسانی به صنایع سیمان، گفت: مصرف روزانه صنایع تولید سیمان هم پیش از آغاز فصل سرما ۲۰ میلیون مترمکعب بود که اکنون حدود ۱۵ میلیون مترمکعب آن محدود شده، اما درباره گازرسانی به پتروشیمی‌ها و صنایع فولاد با توجه به موازنه شبکه گاز تصمیم‌گیری می‌شود و ممکن است چند روزی گازرسانی به آنها محدود شود و دوباره متصل شوند، اما این وضع امسال چند روز زودتر از سال‌های گذشته اتفاق افتاد.
به گفته تربتی، یکی از دلایل افزایش مصرف گاز این است شبکه گاز همچنان در حال توسعه است و توسعه‌های خوبی هم در بحث گازرسانی روستایی انجام شده و هر سال حدود ۳ هزار روستا به شبکه گاز متصل می‌شوند؛ بنابراین بخشی از این افزایش مصرف ناشی از توسعه شبکه گاز است.
افزایش ۱۱ درصدی مصرف گاز / گاز کم بود، مازوت دادیم
به گزارش خبرنگار مهر، ۲ دی ماه سال جاری نیز، مدیر دیسپچینگ شرکت ملی گاز ایران اعلام کرد که مصرف روزانه گاز کل کشور در نخستین روز زمستان امسال در مقایسه با دوره مشابه پارسال، ۵۵ میلیون مترمکعب افزایش یافته و به ۷۴۰ میلیون مترمکعب رسیده است. سهم بخش خانگی، تجاری و صنایع غیرعمده از این مقدار، ۵۶۵ میلیون مترمکعب بود که نسبت به مدت مشابه پارسال ۱۱ درصد افزایش یافته است.
وی در ادامه توضیح داد: مصرف صنایع عمده هم ۱۲۰ میلیون مترمکعب و نیروگاه‌ها ۵۵ میلیون مترمکعب بوده که گازرسانی به نیروگاه‌های کشور نسبت به زمان مشابه پارسال ۲۴ درصد کاهش یافته و دلیل آن افزایش مصرف مشترکان بخش خانگی است.
مصرف گاز طبیعی در نخستین روز زمستان پارسال ۶۸۵ میلیون مترمکعب بود، هرچند افزایش تعداد مشترکان گاز در این روند رو به رشد تأثیر داشته است، اما به گفته کارشناسان، مصرف گاز نباید تا این اندازه افزایش بیاید.
۷ دی ماه امسال سخنگوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گفت: به دلیل مصرف بالای گاز در کشور و نبود امکان تأمین گاز کافی برای نیروگاه‌ها، بنا به دستور مراجع ذی‌صلاح از فرآورده‌های مایع نظیر گازوئیل و مازوت به‌عنوان سوخت استفاده می‌شود. این موضوع به دلیل جلوگیری از خاموشی احتمالی نیروگاه‌های برق کشور انجام می‌شود و هیچ ارتباطی به پر بودن انبارهای ذخیره نفت کوره (مازوت) ندارد؛ همان‌طور که در فصل تابستان مصرف گاز به‌ویژه در بخش خانگی کمتر است، کل سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها را گاز تشکیل می‌دهد.
از سویی دیگر در همین راستا مدیرعامل شرکت توانیر گفت: هم اکنون نیروگاه‌ها بصورت روزانه ۷۰ تا ۸۰ میلیون مترمکعب سوخت مایع مصرف می‌کنند که می‌توان آن را با صرفه جویی در مصرف انرژی، تغییر داد. مصرف سوخت مایع در نیروگاه‌ها، سبب آلودگی هوا می‌شود درحالیکه صرفه جویی در مصرف انرژی، می‌تواند این آلایندگی را کاهش دهد.
کاهش محدودیت گازرسانی به نیروگاه در گروی کاهش مصرف خانگی
به گفته این مقام مسئول با کاهش ۱۰ درصدی در مصرف برق، می‌توان مصرف معادل، ۷۰ میلیون مترمکعب گاز را کاهش داد که این صرفه جویی بطور کامل، محدودیت تأمین سوخت نیروگاه‌ها را برطرف می‌کند.
البته طبق اطلاع به دست آمده شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی به نیروگاه‌های تأمین کننده برق پایتخت مازوت تحویل نداده و عمدتاً نفت گاز به ویژه نفت گاز یورو تحویل داده است. البته این موضوع از سوی شرکت توانیر تأیید نشده است. با وجود نکات مطرح شده، انتظار می‌رفت وزارت نفت و نیرو چنین شرایطی را پیش بینی کرده و برای آن تدبیر می‌کردند و اقداماتی را برای مدیریت مصرف و اطلاع رسانی و ایجاد آمادگی در بخش خانگی، صنعتی، تولیدی و زیست محیطی انجام می‌دادند تا به دو راهی خاموشی برق یا قطع گاز نرسند.
البته برخی منابع از افت تولید گاز هم خبر می‌دهند که این خبر هنوز تأیید نشده است و خبرنگار مهر در حال پیگیری است تا اطلاعاتی از وضعیت تولید گاز و سهم افت فشار مخزن گازی پارس جنوبی بدست آورد.
