به گزارش اقتصاد آنلاین، درک لموان، استادیار اقتصاد دانشگاه آریزون در یادداشتی نوشت: تابستان ۲۰۲۱ احتمالا یکی از گرم‌ترین تابستان‌هایی است که در نقاط مختلف جهان و از جمله در نیمکره غربی ثبت شده است. این گرمای بی‌سابقه در ماه‌های اخیر منجر به آتش‌سوزی‌های عظیم در جنگل‌ها، خشکسالی و بی‌آبی شدید و همین طور تلفات جانی متعدد شد. من به عنوان اقتصاددانی که تاثیر آب و هوا و تغییرات اقلیمی را بر اقتصاد دنبال می‌کنم، نشانه‌های زیادی از تبعات اقتصادی این گرما را رصد کرده‌ام. اخیرا هم گزارشی منتشر شد که ابعاد این تبعات اقتصادی را روشن‌تر کرد. بر این اساس، کاهش بازدهی ناشی از افزایش گرما در آمریکا دارد سالانه ۱۰۰ میلیارد دلار ضرر به بار می‌آورد. از آنجا که تعداد روزهای بسیار گرم در سال نیز در حال افزایش است، پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۵۰ میلادی رقم این ضررها پنج برابر شود و به سالانه ۵۰۰ میلیارد دلار برسد؛ یعنی یک درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور. شرایط مشابهی در سایر نقاط دنیا نیز برقرار است. اینجا به زبان ساده بزرگ‌ترین مضرات گرمایش فزاینده هوا برای اقتصادها را بررسی می‌کنم.
یکی از تاثیرات فزاینده گرمایش زمین، اثر منفی آن روی قابلیت یادگیری کودکان و به تبع آن، تحصیلات و درآمد آینده آنهاست. تحقیقات نشان می‌دهند که در سال‌های بسیار گرم، نمرات دانش‌آموزان افت نشان می‌دهد و مثلا نمرات ریاضی دانش‌آموزان در گرما به وضوح پایین‌تر از حالت عادی است. این مسئله ناشی از واکنش مغز به گرما در مناطق مختلف است. همچنین در مدارسی که دستگاه‌های خنک‌کننده وجود ندارد، افزایش دما (بالاتر از سطح نرمال) باعث کاهش یادگیری می‌شود. نتیجه درازمدت این شرایط در سال‌های بعدی به رشد اقتصادی کشورها ضربه می‌زند. بر اساس یک تحقیق، هر روز اضافه‌ای در سال که متوسط دما در آن بالای ۳۲ درجه باشد، در بازه زمانی سی ساله باعث کاهش درآمد افراد می‌شود.
بخش کشاورزی به صورت واضح، بازنده افزایش دمای شدید است و محصولات کشاورزی به شدت از تغییرات اقلیمی در سال‌های اخیر ضربه خورده‌اند. دمای بین ۲۹ تا ۳۲ درجه سانتیگراد معمولا می‌تواند به سود رشد محصولات کشاورزی باشد؛ اما به محض عبور از این دما احتمال ضربه‌خوردن به محصولات بالا می‌رود. برخی از محصولات کشاورزی که بیشتر از بقیه به گرمای شدید حساس‌اند، ذرت، دانه سویا و پنبه هستند. در کشوری مثل آمریکا که به این محصولات وابستگی زیادی دارد، کاهش تولید آن‌ها بر اثر گرما در درازمدت می‌تواند به یک بلای بزرگ بدل شود. مثلا تحقیقی که اخیرا خود من انجام دادم، نشان داد که به ازای دو درجه گرمایش بیشتر زمین، کل سود یک مزرعه متوسط در مناطق شرقی آمریکا از دست می‌رود. مثال دیگر را نیز می‌توان در سال ۲۰۱۰ در روسیه مشاهده کرد. در آن زمان، موج گرما روسیه را درنوردید و به شدت به برداشت محصول گندم در این کشور ضربه زد. نتیجه‌اش حتی در نقاط دیگر دنیا هم حس شد و قیمت گندم در آن سال افزایش داشت.
پژوهش‌های مختلف ثابت کرده‌اند که گرمای شدید به صورت مستقیم به رشد اقتصادی ضربه می‌زند. در تحقیقی که در سال ۲۰۱۸ و روی ایالات مختلف آمریکا انجام شد، این نتیجه به دست آمد که به ازای هر یک درجه فارنهایت افزایش دمای بالاتر از حد نرمال، رشد سالانه اقتصادی به میزان ۰.۱۵ تا ۰.۲۵ درصد کاهش پیدا می‌کند. دلایلش هم در برخی حوزه‌ها واضح است. وقتی هوا گرم است، کارگران در صنایعی مثل ساخت و ساز مجبورند ساعات کاری خود را کم کنند. اما حتی صنایعی که به صورت مستقیم زیر آفتاب کار نمی‌کنند (مثل بخش‌های خدمات، خرده‌فروشی و مالیه) هم شاهد کاهش بازدهی کارکنان خود هستند.
وقتی هوا گرم می‌شود، افراد و کسب و کارها چاره‌ای ندارند جز آنکه در تمام روز از وسایل خنک‌کننده استفاده کنند. تحقیقی که در سال ۲۰۱۱ انجام شد، نشان داد که اگر تعداد روزها با دمای هوای بالای ۳۲.۲ درجه سانتیگراد حتی فقط یک روز بیشتر شود، مصرف انرژی خانگی به میزان ۰.۴ درصد افزایش می‌یابد. این در حالی است که افزایش مصرف برق در روزهای گرم درست در زمانی که خانوارها بیشتر به آن‌ها وابسته هستند، فشار زیادی بر مدار وارد می‌کند. پیشتر بارها در ایالاتی مثل کالیفرنیا و تگزاس دیده شده که قطعی برق در این زمان‌ها به صورت طولانی رخ می‌دهد. این خاموشی‌ها برای اقتصاد هزینه‌بر هستند و دردسرهای جدی برای کسب و کارها درست می‌کنند. درست است که برخی از آن‌ها با استفاده از ژنراتور سعی در تامین برق مورد نیاز خود دارند اما این چیزی از هزینه‌ها و ریسک‌های موجود در خاموشی‌های گسترده کم نمی‌کند. به عنوان مثال در جریان خاموشی‌های کالیفرنیا در سال ۲۰۱۹، خسارت ۱۰ میلیارد دلاری به بار آمد.
با این اوصاف، باید متوجه این مسئله بود که هرچه دما بالا برود، رشد اقتصادی کشورها پایین خواهد آمد. این مسئله در برنامه‌ریزی‌های آینده کشورها باید مورد توجه قرار بگیرد و البته راهکارها برای مقابله با گرمایش بیشتر زمین هم به کار گرفته شود.
