فرزاد مظفری: یکی از محیط‌هایی که همیشه مورد توجه فعالان فضای مجازی بوده است، شبکه‌های اجتماعی بزرگ اشتراک ویدئو چون یوتیوب است. در این شبکه اجتماعی می‌توانید تولیدات تصویری خود را با دیگران به اشتراک بگذارید و از این راه پول در بیاورید.
البته که اشتراک ویدئو در یوتیوب رایگان است و کسی بابت تماشای آن (به جز نسخه پرمیوم) پولی پرداخت نمی‌کند اما بی‌شک به گوشتان رسیده است که این سرویس‌های رایگان از طریق تبلیغات درآمدهای نجومی دارند.
در یوتیوب کاربران پس از رسیدن به حداقل‌هایی (از نظر میزان بازدید و دنبال‌کننده) می‌توانند در بخشی از این درآمد شریک شوند. چطور؟ با جذب مخاطبانی که تبلیغات پخش شده در این پلتفرم را تماشا می‌کنند. در حقیقت گوگل که مالک یوتیوب است از شرکت‌های گوناگون که دوست دارند در این پلتفرم تبلیغ کنند مبلغی را می‌گیرد که درصدی از آن را به انتشاردهنده ویدئوها می‌رسد.
معمولا به ازای هر ۱۰۰۰ باری که یک تبلیغ دیده شود، بیشینه ۱۸ دلار نصیب انتشاردهنده محتوا می‌شود. البته برای اینکه ۱۰۰۰ بار تبلیغ دیده شود، ویدئوی منتشر شده به بازدید بسیار بیشتری نیاز دارد. چرا؟ چون بسیاری هنگام تماشای ویدئوها، تبلیغ‌ها را با ترفندهای گوناگون از سر راه برمی‌دارند (ابزارهای مسدودکننده تبلیغات و ...)، برخی هم از سرویس پولی یوتیوب استفاده می‌کنند که تبلیغ ندارد. به این ترتیب در نهایت به ازای هر ۱۰۰۰ بازدید یک ویدئو در این پلتفرم می‌توان چیزی بین ۱ تا ۵ دلار به دست آورد.
در پلتفرمی که پربازدیدترین ویدئوهایش بیش از ۷ میلیارد بازدید ثبت شده دارند، حتی تصور میزان درآمد تولیدکنندگان موفق محتوا وسوسه‌کننده است.
تولید محتوای جذاب کار آسانی نیست و احتیاجاتی دارد که همه کس از عهده‌اش برنمی‌آید. در این میان هستند کسانی که برای این کار سراغ شیوه‌های کم‌دردسرتر می‌روند. مثلا می‌توان سراغ خواننده‌های مشهور رفت و به آثارشان گوش داد. واکنش نشان دادن به این آثار می‌تواند هواداران آن خواننده را به سمت شما بکشاند و ترغیبشان کند که آثار شما را تماشا کنند.
در این مسیر با اجرای ایده‌های جالب می‌توان به بازدیدهای چند میلیونی دست پیدا کرد. برای مثال مردی سالخورده که روی ویلچر به موسیقی محبوب دوران جوانی‌اش گوش می‌سپارد و واکنشی احساسی نشان می‌دهد ۱۷ میلیون بار دیده شده است.
واکنش به موسیقی خارجی چطور؟ اگر مثلا یک خارجی، موسیقی ایرانی گوش دهد و واکنش را ضبط و پخش کند، مخاطب پیدا خواهد کرد؟ جواب مثبت است. با جستجویی کوتاه در یوتیوب بسیاری از این ویدئوها را پیدا می‌کنید.
خارجی‌ها چطور این فکر به سرشان زده است؟ پربازدید شدن ترانه خوانندگان ایرانی در این شبکه اجتماعی می‌تواند دلیل خوبی باشد. یکی از ترانه‌های محسن یگانه در یوتیوب با بیش از یکصد میلیون بازدید رکورددار این دست آثار است.
مسلما وقتی فعالان خارجی این ژانر سراغ موسیقی ایرانی می‌روند، آهنگ پربازدید محسن یگانه یکی از انتخاب‌هایشان خواهد بود، اما در این میان موفق‌ترین ویدئوها مربوط به کسانی است که با پخش کردن موسیقی ایرانی برای خارجی از آن‌ها واکنش می‌گیرند. بازدید ویدئویی این‌چنین که تابستان گذشته بارگذاری شده از ۱ میلیون فراتر رفته است. با توجه به ۳۴ هزار دنبال‌کننده کانال منتشرکننده کلیپ، این ویدئو در جذب مخاطب بسیار خوب عمل کرده است.
یکی از چهره‌های موفق این ژانر فردی به نام موسی است که تا کنون چندین ویدئو با موسیقی‌های ایرانی ساخته است. پربازدیدترین ویدئویی که او با آهنگ‌های ایرانی ساخته مربوط به اثر محسن یگانه است که چیزی بیش از ۳۴۰ هزار بازدید دارد. محسن چاوشی، یاس، محمدرضا و همایون شجریان از دیگر خواننده‌هایی هستند که موسی سراغ آهنگ‌هایش رفته است.
با توجه به شهرت بین‌المللی محمدرضا شجریان و بازتاب گسترده درگذشت این هنرمند در رسانه‌ها خارجی، بسیاری از یوتیوبرها سراغ آهنگ‌های او رفتند. درست مثل ایران، آهنگی که بیش از هم مورد استفاده قرار گرفت، «مرغ سحر» بود که بارها در ویدئوهای گوناگون تکرار شد و واکنش‌های رنگارنگ به آن نشان داده شد.
همان شجریان هم با برخی آثارش در این ژانر محبوبیت زیادی دارد. از پرتکرارترین کارهای او می‌توان به موسیقی «آرایش غلیظ» اشاره کرد.
امره یولجن پژوهشگر موسیقی اهل ترکیه از یوتیوبرهای فعال و موفقی است که به موسیقی می‌پردازد. کارهای او فراتر از واکنشی ساده و یک سر و گردن بالاتر از چیزهایی که تا کنون به آن اشاره شد.
یولجن که با همایون شجریان مصاحبه کرده و سفری هم به ایران کرده است، در ویدئوهایی به تحلیل کارهایی از خوانندگان ایرانی پرداخته است. یکی از ویدئوهای پربازدید او مربوط به تحلیل تکنیک‌های آواز خواندن همایون شجریان است و سال ۲۰۱۷ منتشر شد. این ویدئو تا کنون نزدیک به ۸۰۰ هزار بار دیده شده است.
میزان درگیر شدن مخاطب با ویدئوی تولیدی او از کامنت‌های پای ویدئو هم مشخص است. در این قسمت هم چیزی حدود هزار و ۵۰۰ نفر به اظهارنظر پرداخته‌اند.
برخی بر این باور هستند که یوتیوبرهای خارجی برای جذب مخاطب ایرانی کارهایی می‌کنند که صادقانه نیست. یا به قول معروف آن‌چه را مخاطب ایرانی در پی آن است به او می‌دهند تا از این راه پول در بیاورند و به این دلیل این کار را ناپسند می‌دانند.
حتی تعدادی ویدئوی انتقادی در این باره در یوتیوب منتشر شده است. البته که خود منتقدان متهم به موج‌سواری شکار مخاطب می‌شوند.
به هر روی وقتی مخاطبانی برای این دست آثار وجود دارد، برخی برای جذب آن‌ها تلاش می‌کنند. از قضا می‌توان به منتقدان خرده گرفت که بزرگنمایی می‌کنند و این کارها را بیش از حد بااهمیت و تاثیرگذار نشان می‌دهند.
۲۴۱۲۴۱
