عصر ایران؛ دکتر رکسانا دانیالی - نارنگی را می توان جز آن دسته میوه هایی دانست که دوست داران و عاشقان خاص خود را دارد. اما فواید و خواص بی نظیر این محصول تنها به طعم خوشمزه آن محدود نمی شود.
بر اساس مطالعه ای که جدید که توسط مجله علمی مولکول ها منتشر شده است، مصرف اسانس روغنی نارنگی چه به صورت موضعی و چه استنشاقی اثرات آرام بخشی قابل ملاحظه ای داشته است و در عین حال می توان مدت زمان مورد نیاز برای به خواب رفتن را کاهش دهد. شاید عجیب به نظر برسد اما استنشاق اسانس رقیق نشده نارنگی، قابلیت تفکر متمرکز را افزایش می دهد.
در یک پژوهش معتبر که نتایج کامل آن از طریق مرکز ملی اطلاعات زیست فناوری آمریکا قابل دسترسی است، محققان تاثیر اسانس روغنی نارنگی را روی 10 داوطلب مرد و 10 داوطلب زن آزمایش کردند.
تیم تحقیقاتی 50 واحد یا یک قطره اسانس روغنی نارنگی را روی یک تکه کاغذ صافی ریختند و آن را زیر بینی شرکت کنندگان قرار دادند تا تاثیر استنشاق این ترکیب روی امواج مغزی آنها را بررسی کنند.
در بخش دیگری از این مطالعه، محققان 25 میکرولیتر اسانس رقیق شده به غلظت های 1:1000 و 1:8000 تقسیم کردند. در ادامه غلظت های رقیق شده به کاغذهای صافی انتقال داده شدند و دو تکه کاغذ به صورت مجزا داخل بالش شرکت کنندگان قرار گرفتند.
گفتنی است که این رویکرد به منظور تجزیه و تحلیل تاثیر اسانس نارنگی بر تغییر امواج مغزی، احساس آرامش و زمان به خواب رفتن طراحی شده بود. داده های به دست آمده از دو مطالعه فوق، نتایج زیر را نشان می دهند:
- استنشاق اسانس روغنی رقیق نشده نارنگی سیستم عصبی سمپاتیک را تحریک می کند و از این مسیر فعالیت های مغزی مرتبط با تمرکز و تفکر منطقی را ارتقا می دهد.
- استنشاق اسانس روغنی رقیق شده اثر آرام بخشی داشته و مدت زمان مورد نیاز برای به خواب رفتن را کاهش می دهد.
- در مجموع با توجه به فواید هر یک از انواع اسانس های تهیه شده، استنشاق اسانس رقیق نشده طی روز و اسانس رقیق شده در عصر و ساعات پایانی روز توصیه می شود.
در دنیای امروزی و با وجود پیشرفت های علمی گسترده، معمولا اثرات درمانی و مزایای دارویی اسانس های روغنی به صورت مصرف استنشاقی دست کم گرفته می شوند.
علت این مسئله نیز می تواند علاقه کمتر مردم به استفاده استنشاقی از اسانس های طبیعی باشد. در واقع گویی تصور می شود که همیشه مصرف خوراکی تاثیر بهتر و بیشتر بر جای می گذارد.
معمولا اسانس های روغنی به یکی از 3 شکل زیر مورد استفاده قرار می گیرند که شامل اسانس نارنگی هم خواهد بود:
- داخلی: زمانی که اسانس های روغنی به صورت داخلی مصرف می شوند، آنها را به عنوان "غذا" یا "مکمل غذایی" در نظر می گیرند. علاوه بر این بسیاری از شرکت های دارویی اسانس و یا عصاره به دست آمده از گیاهان، میوه ها و یا هر محصول طبیعی دیگری را در قالب مکمل فرموله کرده و در اختیار علاقه مندان قرار می دهند. مصرف این دسته از مکمل ها به طور معمول فاقد ضرر است و برای درمان بیماری ها نیز کاربرد نخواهند داشت.
- موضعی: اگر از اسانس روغنی نارنگی به صورت موضعی استفاده می کنید، باید بدانید که در این حالت اسانس مورد نظر به عنوان یک ترکیب آرایشی شناخته می شود. هرچند این ترکیبات به اندازه ای کوچک هستند که امکان جذب از طریق پوست و اثرگذاری فیزیولوژیکی را داشته باشند.
- استنشاقی: اسانس های روغنی را می توان مستقیما از داخل ظرف نگه دارنده آنها، کف دست، دستگاه بخور و یا انواع روش های دیگر استنشاق کرد. به دنبال استنشاق از طریق بینی، ذرات تشکیل دهنده اسانس خود را به اعصاب بویایی می رسانند و می توانند از این مسیر بر سیستم عصبی تاثیر بگذارند.
با توجه به این مکانیسم مطالعات مختلفی روی تاثیر واقعی اسانس ها بر بدن انسان انجام شده است. در این میان تعدادی از آنها ثابت کرده اند که استنشاق اسانس روغنی نارنگی اثرگذاری مثبت بر خلق و خو، انرژی، کیفیت خواب، تمرکز و عملکرد ورزشی دارد.
اما چرا اسانس نارنگی؟ زیرا ارزان است، بویی عالی دارد و عوارض جانبی شناخته شده داروهای خواب شیمیایی را ندارد. از آن جایی که به طور قانونی برچسب های اسانس های روغنی نباید شامل مزایای سلامت محور آنها باشند، بسیاری از مردم در موردشان چیزی نمی دانند.
به گفته مصرف کنندگان استفاده از اسانس روغنی نارنگی داخل دستگاه بخور به منظور انتشار مداوم شبانه آن در فضای اتاق خواب، اثردهی عالی دارد و کیفیت خواب را تا اندازه زیادی بهبود می بخشد.
اسانس نارنگی از پوست میوه به دست می آید. طی این فرآیند که در واقع پرس سرد محسوب می شود، روغن ها بدون قرار گیری در معرض حرارت بیش از حد فشرده می شوند و خواص خود را حفظ می کنند. در جدول زیر فراوان ترین اجزای موجود در این اسانس بر اساس غلظت مشاهده می شوند:
هریک از ترکیبات فوق تاثیر منحصر به فرد بر فیزیولوژی انسان دارند و به همین علت است که می توان انتظار فواید متنوعی را از یک اسانس روغنی طبیعی داشت.
اثرات اسانس نارنگی نیز درست مانند رزماری، گل سرخ و انواع ترکیبات طبیعی دیگر تایید شده اند و علاقه مندان به استفاده از آن می توانند این اسانس را از طریق عطاری ها و برخی از فروشگاه های آنلاین تهیه کنند.
