این روزها پس از واکسیناسیون کشوری و تزریق دوزهای اول و دوم واکسن کرونا، حالا صحبت از تزریق "دوز سوم" واکسن کرونا است، پیش از تصمیم‌گیری برای تزریق دوز سوم واکسن کرونا اطلاعات خود را افزایش دهیم.
در این مقاله قصد داردیم فواید و مضرات دوز باقی مانده واکسن را شرح دهد، شما را با واکسن‌های کرونا مانند واکسن ایرانی-استرالیایی اسپایکوژن آشنا سازد و سوالات مهم پیرامون تزریق سوم واکسن کرونا را پاسخ دهد.
خطری به نام امیکرون؟
بعد از واریانت‌های آلفا، بتا، گاما و دلتا، امیکرون (Omicron) پنجمین واریانتی است که در لیست واریانت‌های نگران‌کننده (Variant of concern) سازمان جهانی بهداشت قرار می‌گیرد.
کرونای امیکرون اولین بار در آفریقای جنوبی، بوتسوانا، هنگ‌کنگ و چند کشور دیگر شناسایی شد و اکنون تقریباً بیش از ۳۸ کشور موارد ابتلا با این نوع جدید ویروس کرونا را اعلام کرده‌اند.
آنچه باعث نگرانی درباره این واریانت شده است، شناسایی چندین جهش متنوع و متعدد (بیش از ۳۰ جهش) در پروتئین اسپایک ویروس است. بعضی از این جهش‌ها قدیمی هستند و در واریانت‌های قبلی مانند آلفا، بتا، گاما و دلتا گزارش شده بودند و بعضی از آن‌ها جدید هستند و به پروتئین اسپایک مربوط نیستند.
برای باخبر شدن از جدیدترین اخبار پیرامون کرونای امیکرون، توصیه می‌شود مقاله «آنچه از کرونای امیکرون می‌دانیم» را مشاهده فرمایید.
منظور از «دوز بوستر» یا «دوز تقویتی» واکسن کرونا چیست؟
دوز بوستر یا دوز تقویتی واکسن کرونا، در واقع دوز سوم واکسن است که در افرادی که قبلاً دو دوز واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند، به بهبود ایمنی ناشی از دو دوز قبلی کمک می‌کند. در حقیقت دوز سوم واکسن کرونا کمک می‌کند تا در درازمدت محافظت و ایمنی در برابر بیماری شدید کووید-۱۹ حفظ شود.
دوز تقویتی واکسن کرونا باعث تکثیر سلول‌های B می‌شود که آنتی بادی می‌سازند و سطح ایمنی را یک بار دیگر افزایش می‌دهد. اگرچه با گذشت زمان، تعداد آن‌ها دوباره کاهش می‌یابد، اما مجموعه سلول‌های ایمنی از قبل بیشتر خواهد شد. این یعنی ایمنی حاصل از دوز سوم واکسن کرونا منجر به واکنش سریع‌تر و قوی‌تر در دفعات بعدی مقابله با ویروس و دوام طولانی‌تر ایمنی بدن می‌شود.
انواع واکسن برای دوز سوم: از mRNA تا پروتئین نوترکیب
پلتفرم‌ها یا تکنولوژی‌های مختلف که برای تولید واکسن کرونا توسعه یافته و استفاده شده‌اند شامل: mRNA، وکتور ویروسی، ویروس غیرفعال‌شده و پروتئین نوترکیب مانند واکسن اسپایکوژن هستند.
ویروس کرونا به کمک اسپایک با اتصال به گیرنده خاصی در بدن (ACE۲) وارد سلول‌های بدن شده و باعث عفونت کووید-۱۹ می‌شود. به همین خاطر است که هدف اکثر واکسن‌ها تولید پاسخ ایمنی در بدن علیه پروتئین اسپایک است.
واکسن‌های با پلتفرم پروتئین نوترکیب مانند واکسن اسپایکوژن حاوی همه یا بخشی از پروتئین اسپایک هستند که با استفاده از تکنولوژی مهندسی ژنتیک و نوترکیبی ساخته می‌شود.
ویژگی مهم واکسن ایرانی-استرالیایی اسپایکوژن در مقایسه با بعضی واکسن‌های نوترکیب موجود در کشور این است که دارای همه بخش‌های پروتئین اسپایک کرونا است، پس می‌تواند پاسخ ایمنی در بدن در برابر تمامی قسمت‌های اسپایک کرونا را تحریک کند.
واکسن اسپایکوژن چیست؟
واکسن کرونا اسپایکوژن توسط شرکت سیناژن با همکاری یک شرکت استرالیایی به نام Vaxine تولید شده است. در فناوری ساخت این واکسن ایرانی-استرالیایی، از ویروس زنده یا ویروس کشته شده استفاده نشده است؛ اسپایکوژن در حقیقت حاوی قسمتی از ویروس کرونا (پروتئین Spike) است که سبب ایجاد ایمنی در برابر ویروس کرونا می‌شود.
نوع طراحی اسپایکوژن می‌تواند احتمال بروز عوارض جانبی ناشی از واکسن را کاهش دهد و بسیار ایمن باشد. شایان ذکر است که واکسن کرونا اسپایکوژن با استفاده از روش‌های مهندسی ژنتیک تهیه و تولید شده است.
شرکت داروسازی سیناژن تجربه طولانی و چندین ساله در تولید انواع پروتئین‌های نوترکیب برای درمان بیماری‌های مختلف مانند ام‌اس، آرتریت مفصلی، انواع سرطان، دیابت و … دارد و تولید پروتئین نوترکیب برای واکسن کرونا را نیز بر پایه همین تجربه دنبال کرده است.
اسپایکوژن و مجوز مصرف اضطراری وزارت بهداشت
این واکسن استرالیایی- ایرانی در تاریخ چهاردهم مهر ماه سال ۱۴۰۰ به صورت رسمی توانست مجوز مصرف اضطراری را از وزارت بهداشت دریافت کند.
بر طبق گزارش‌های موجود از نتایج مطالعات بالینی واکسن اسپایکوژن به همراه ساختار پروتئینی و نوع ادجوانت‌های، این واکسن استرالیایی- ایرانی را می‌توان یکی از بهترین گزینه‌ها برای تزریق دوز سوم یا دوز بوستر خود و سایر واکسن‌های کرونا دانست.
شما می‌توانید جهت تزریق واکسن اسپایکوژن به مراکز تزریق این واکسن استرالیایی- ایرانی مراجعه فرمایید. جهت آگاهی از موقعیت مکانی مراکز تزریق این واکسن به همراه شماره تماس آن‌ها، می‌توانید به لینک "مراکز تزریق واکسن اسپایکوژن" مراجعه فرمایید.
اگر تزریق دوز اول و دوم واکسن کرونا، واکسنی غیر از اسپایکوژن باشد، آیا برای تزریق دوز بوستر می‌توان به سراغ اسپایکوژن رفت؟
اطلاعات موجود از واکسن‌ها و مطالعات قبلی نشان می‌دهد که استفاده از واکسن بوستر با پلتفرم‌های متفاوت از پلتفرم واکسیناسیون اولیه باعث میزان تولید آنتی‌بادی بیشتر نسبت به بقیه افراد و ایجاد ایمنی پایدارتر و موثرتری در برابر ابتلا به کووید- ۱۹ می‌شود.
جالب است بدانید که نگرانی‌هایی درباره استفاده از واکسن با پلتفرم وکتور ویروسی به عنوان دوز بوستر، در افرادی که قبلاً دو دوز از این نوع واکسن تزریق کرده اند، وجود دارد.
این احتمال وجود دارد که تزریق مجدد واکسن با وکتور ویروسی در دوز بوستر (به خاطر ایجاد ایمنی در بدن نسبت به وکتور ویروسی) باعث کاهش اثربخشی دوز بوستر شود؛ همچنین تفاوت در پلتفرم واکسن دوز بوستر با واکسن تزریق شده اولیه ممکن است به ایمنی بهتر در برابر جهش‌های (واریانت‌ها) جدید ویروس کرونا کمک کند.
چرا واکسن اسپایکوژن را برای تزریق دوز سوم انتخاب کنیم؟
اسپایکوژن، واکسن پروتئین نوترکیب علیه ویروس کرونا
اسپایکوژن شامل تمامی قسمت‌های پروتئین اسپایک ویروس کرونا است؛ پاسخ‌های ایمنی در بدن در برابر تمامی بخش‌های اسپایک ویروس کرونا رخ می‌دهد، بنابراین این پروتئین از جایـگاه مهمی در طراحـی واکسـن‌ها علیه ویروس کرونا برخوردار است.
پلتفرم ایمن واکسن
پلتفرم اسپایکوژن از ایمن‌ترین پلتفرم‌های تولید شده در جهان است و این پلتفرم در ساخت انواع واکسن‌ها از جمله واکسن آنفلوانزا، هپاتیت، HPV (گارداسیل) و داروهایی مانند انسولین سابقه بسیار طولانی دارد.
ساخته شده از پروتئین با خلوص بالا
به دلیل اینکه واکسن اسپایکوژن از پروتئین با خلوص بالا ساخته شده است و از تمامی ساختار ویروس استفاده نشده است، ریسک بروز خطراتی مانند بیماری‌زایی واکسن و پارتیکل‌های ویروسی به دلیل مشکلات احتمالی در پروسه تولید وجود نخواهد داشت.
ایمنی زایی بالا
اسپایکوژن حاوی ترکیبات آلومینیوم و جیوه نیست و ادجوانت (نوعی ماده جانبی برای تحریک دستگاه ایمنی) استفاده شده در این واکســن Advax-SM اسـت که مطالعـات متعددی ایمنی‌زایی آن را نشان داده‌اند.
با توجه به یافته‌های موجود از واکسن‌های پیشین و مطالعات Mix & Match به نظر می‌رسد که استفاده از پلتفرم‌های متفاوت از واکسیناسیون اولیه باعث ایجاد ایمنی پایدارتر و موثرتر در برابر ابتلا به کووید-۱۹ می‌شود.
بر اساس اطلاعات به دست آمده از نتایج مطالعات بالینی واکسن اسپایکوژن و همچنین ساختار پروتئینی و نوع ادجوانت‌های آن، واکسن اسپایکوژن می‌تواند گزینه ای مناسب برای دوز بوستر خود و سایر واکسن‌های کرونا موجود باشد.
چنانچه به اطلاعات بیشتری جهت تصمیم‌گیری در انتخاب واکسن اسپایکوژن به عنوان دوز سوم (بوستر) واکسن کرونا نیاز دارید، کافیست از وب سایت رسمی این واکسن، مقاله "اسپایکوژن، انتخابی مناسب برای دوز بوستر" را مطالعه فرمایید.
