به گزارش الف، دولت ترامپ مدت ها قبل از فرا رسیدنِ نخستین سالگرد ترور سردار شهید قاسم سلیمانی، اقدامات مختلفی را با هدف نشان دادنِ قاطعیت دولت آمریکا در برخورد با هرگونه انتقام جویی مشروع ایران انجام داده و به نوعی سعی داشته در برابر تهران، "بازدارندگی" ایجاد کند.
ظاهرا رئیس جمهور جنجالی ایالات متحده آمریکا سعی دارد تا آخرین روزهایِ حضور خود در کرسی ریاسی جمهوری کشورش، همچنان چهره جنجالی خود را حفظ کرده و به نوعی این مساله را به مثابه یک برَند، برای خودش حفظ کند. به طور خاص، وی در مدت اخیر، کارزار تبلیغاتی و عملیاتی گسترده ای را با محوریت تشدید فشارها علیه جمهوری اسلامی ایران در آستانه نخستین سالگرد ترور سردار شهید حاج قاسم سلیمانی به راه انداخته و به نوعی سعی کرده فضا و جو را در منطقه خاورمیانه، در آستانه انفجار و احتمال وقوع جنگ علیه ایران نشان دهد.
در این راستا، عده ای با استناد به تحولاتی نظیر بازگشت ناگهانی ترامپ از اقامتگاهش در کالیفرنیا که به واسطه تعطیلات سال نو به آنجا رفته بود، و یا موضع گیری خاصِ برخی سیاستمداران آمریکایی نظیر سناتور "مارک روبیو" که گفته بود: «بیایید امشب برای سالم ماندن مردان و زنان نظامی کشورمان دعا کنیم. به طور خاص در این زمینه باید از خدا بخواهیم تا حافظ جان نظامیانمان در خاک عراق باشد»، و همچنین تحرکات نظامی گسترده آمریکایی ها در منطقه خاورمیانه نظیر پرواز بمب افکن های بی 52 آمریکایی بر فراز خلیج فارس(و یا حتی پیشتر، اعزام مستقیم بمب افکن های بی 52 از داکوتای شمالی به خلیج فارس) و یا اعزام ناو نیمیتز به این منطقه، ایده وقوع جنگ میان ایران و آمریکا را تا حد زیادی جدی ارزیابی کرده و بر این باورند که بایستی منتظر یک چالش جدی و عمیق خارجی برای آمریکا بود. با این همه، بررسی عمیق ترِ روند تحولات در منطقه خلیج فارس نشان می دهد که اساسا ایالات متحده آمریکا، خود به دنبال به راه انداختن جنگ علیه ایران نیست و در این زمینه دلایلی نیز وجود دارند که در ادامه به آن ها اشاره می شود:
*ترامپ و بازی منفعلانه در مواجهه با ایران
یکی از مهمترین دلایلی که با استناد به آن می توان نسبت به عدم رغبت ترامپ به جنگ آفرینی علیه ایران اشاره کرد این است که اساسا وی از موضع فعال، به تنش آفرینی علیه تهران اقدام نمی کند. در واقع، تحرکات نظامی گسترده وی علیه ایران، پاسخ و واکنشی برآمده از ترسِ او در رابطه با هرگونه اقدام تلافی جویانه ج.ا.ا جهت گرفتن انتقام خون سردار شهید قاسم سلیمانی هستند. این بدان معناست که اقدام آمریکا نه از روی قدرت، بلکه از وحشتِ هرگونه تحرک ایران است. از این منظر، اینکه ترامپ و مقام های نظامی ارشد دولت وی بخواهند فعالانه اقدام به تنش آفرینی علیه ایران بکنند، در واقع یک قدم جلوتر از طرح اصلی آن ها و همچنین ظرفیت هایِ موجودشان است.
نباید فراموش کرد که حدودا دو ماه قبل هنگامی که "نیویورک تایمز" در گزارشی از مشورت ترامپ با مشاوران سیاسی و امنیتی اش جهت حمله به تاسسات اتمی ایران خبر داده بود، به طور خاص بر این مساله تاکید شده بود که اغلب افراد نزدیک به وی، او را از انجام چنین کاری بر حذر داشته اند. استدلال اصلی آن ها هم این بوده که انجام یکچنین اقدامی می تواند آمریکا را وارد "جنگ‌های بی‌پایان" کند. حال در برهه کنونی، شرایط تغییر چندانی نکرده و آمریکا که موضع پدافندی در برابر ایران گرفته، از ظرفیت کافی جهت تغییر موضع به سمت رویه های آفندی، برخوردار نیست. از این رو، درک ماهویِ موقعیت آمریکا در برهه کنونی، دال بر نیت واقعی دولت ترامپ جهت حمله به ایران آن هم در زمانی که کم‌کم حزب جمهوریخواه و مقام ها و سیاستمداران این حزب، در حالِ فاصله گرفتن از ترامپ هستند، نیست و در واقع هرگونه ماجراجویی ترامپ علیه ایران را برای وی به اقدامی پرهزینه و خطرناک تبدیل کرده است.
*ترامپ و ملاحظه کاری در مورد آینده سیاسی اش
یکی دیگر از مولفه هایی که با استناد به آن می توان گفت دولت آمریکا در برهه کنونی به دنبال جنگ افروزی علیه ایران نیست این نکته می باشد که اساسا ترامپ انجام این اقدام را اولا، مخالف با شعارهای همیشگی خود مبنی بر "خاتمه دادن به جنگ های بی پایان آمریکا" در اقصی نقاط جهان می داند و ثانیا، انجام یکچنین اقدامی خطرناکی، آینده سیاسی وی را به شدت به مخاطره خواهد انداخت. در روزهای گذشته، بارها و بارها مطالب مختلفی به نقل از مشاوران و نزدیکان ترامپ منتشر شده که وی سعی دارد بار دیگر در انتخابات ریاست جمهوری 2024 آمریکا شرکت کند و بخت خود را برای انتخاب مجدد به سمت ریاست جمهوری آمریکا بیازماید. بدون تردید اقدام ترامپ در حمله به ایران، عمیقا موجب سقوط او مخصوصا نزد افکار عمومی آمریکا خواهد شد و از هرگونه نقش آفرینی سیاسی وی در آینده جلوگیری خواهد کرد.
اگر ترامپ بخواهد علیه ایران دست به اقدامی ماجراجویانه بزند، افکار عمومی آمریکا این اقدام وی را به نوعی نه انتقام او از ایران بلکه انتقام گیری اش از مردم آمریکا به دلیل انتخاب نکردنِ مجدد او به عنوان رئیس جمهور آمریکا ارزیابی خواهند کرد که این مساله به هیچ عنوان نه برای ترامپ و نه برای وجهه عمومی حزب جمهوریخواه مناسب نیست. به بیان دیگر، اقدام نظامی ترامپ علیه ایران در برهه کنونی، از هرگونه حمایت مردمی در آمریکا(با توجه به بحران های اقتصادی و شیوع گسترده ویروس کرونا در این کشور) عاری خواهد بود.
در جبهه مقابلِ این استدلال ها، برخی بر این باورند که ترامپ با به راه انداختن یک درگیری نظامی علیه ایران می تواند از همان نخستین ساعات آغاز به کارِ دولت بایدن، برای او بحران سازی کند و سپس منافع سیاسی خود را از این طریق تامین نماید. در پاسخ به این دسته از افراد باید گفت که بدون تردید، مسوولیت حمله به ایران با ترامپ(و نه بایدن) خواهد بود و گستردگی ابعاد نبرد با ایران به عنوان یک قدرت برجسته منطقه ای، موجب خواهد شد تا در عرصه عمل، هزینه‌های ماجراجویی ترامپ(علیه ایران) و منتقل کردن یکچنین بحرانی به دولت بایدن، به مراتب بیشتر از فایده های آن برای شخصِ ترامپ و حزب جمهوریخواه باشد.
*ترامپ و خلع سلاح سیاسی توسط ایران
برخی بر این باورند جدای از خصومت های ترامپ با ایران، بازیگرانی نظیر عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی، در پشت پرده سعی دارند تا شرایط جنگ افروزی دولت آمریکا علیه ایران را ایجاد کنند. از منظر آن ها، همین مساله را می توان عمده ترین محرک ترامپ جهت حرکت به سمت تقابل نظامی با ایران در بحبوحه نخستین سالگرد ترور سردار شهید قاسم‌سلیمانی دانست.
در این راستا، به طور خاص دستگاه دیپلماسی کشورمان، با درک این مساله در روزهای اخیر سعی داشته است تا به نوعی طرف های مخاصم با ایران را خلع سلاح کرده و به نوعی پیش از هرگونه اقدام تحریک آمیزی از سوی رقبای ایران، در مورد آن افشاگری کنند. در این زمینه شاهدیم که به تازگی وزیر امور خارجه کشورمان در یک پیام توئیتری به صراحت اعلام کرد که رژیم صهیونیستی سعی دارد تا با استفاده از عوامل خود در منطقه و با انجام دسیسه های مختلف، به نوعی ترامپ را به میدان جنگ با ایران بکشد. جدای از این، برخی مقام های کشورمان نیز به طور خاص با درک مناسب از شرایط کنونی این سیگنال را به طرف آمریکایی و همچنین جامعه بین المللی رسانده اند که ایران به دنبال تنش نظامی با آمریکا و یا هرکشوری دیگری نیست، اما در دفاع از منافع خود کاملا قاطعیت دارد. این نوع از موضع گیری ها از سوی تهران موجب شده تا ترامپ و حامیان آن ها، نه در موقعیت فعال بلکه در انفعال قرار گرفته و عملا هرگونه اقدام آن ها علیه کشورمان، به مثابه ماجراجویی محض تلقی شود که بدون تردید هزینه های خاص خود را برای آن ها به دنبال خواهد داشت.
بدون تردید ایران در زمان و مکانی که خود تعیین خواهد کرد، و در شرایطی که بیشترین منافع عاید کشورمان شود، انتقام خون سردار شهید قاسم سلیمانی را خواهد گرفت و به هیچ وجه، در تله رقبای ایران در برهه کنونی گرفتار نخواهد شد.
