به گزارش رکنا، با وجود این که ظرفیت معادن سنگ های زینتی قیمتی در ایران چندان زیاد نیست، ولی ایران سرشار از معادن سنگ های زینتی نیمه قیمتی از جمله فیروزه، عقیق و جاسپر است. در این میان اما با وجود این که سرمایه گذاری در حوزه صنعت سنگ های زینتی کشور می تواند منجر به رونق اقتصادی و اشتغالزایی بخصوص در شرایط تحریمی شود، در چند دهه گذشته حوزه سنگ های زینتی در ایران تا حد زیادی مورد غفلت قرار گرفته و بیشتر تمرکز مسئولان دستگاه اجرایی بر صنایع نفتی کشور بوده است. این در حالی است که سرمایه گذاری روی معادن و صنایع معدنی مختلف بخصوص حوزه سنگ های زینتی و صادرات این نوع سنگ ها می تواند درآمدزایی مناسبی برای کشور در شرایط تحریمی به همراه داشته باشد و راهکاری مناسب برای دور زدن تحریم ها تلقی شود.
به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، معدن و صنایع معدنی از جمله مهمترین حوزه ها برای اشتغالزایی کشور در دوران تحریم هستند که توجه ویژه به هرکدام از آنها، می تواند نقشی مهمی در رونق اقتصادی کشور داشته باشد. این در حالی است که براساس جدیدترین آمار وزارت صنعت، معدن و تجارت حدود 5 هزار معدن غیرفعال در کشور وجود دارد و عملا 33 درصد ذخایر معدنی کشور غیرفعال هستند، آن هم در شرایطی که با سرمایه گذاری در معادن غیرفعال، می توان تا حدی زیادی مشکل بیکاری کشور را حل کرد و به عمران و آبادانی مناطق محروم پرداخت.
در این میان یکی از مهمترین ظرفیت های معدنی کشور که در سال های اخیر مورد غفلت قرار گرفته است، سنگ های زینتی هستند که با وجود برخورداری ایران از ظرفیت بالای معادن این حوزه، نه تنها بخش زیادی از معادن این سنگ ها غیرفعال هستند، بلکه تا همین چند سال پیش، بخش عمده ای از سنگ های زینتی تولیدی ایران نیز قاچاق می شدند. این در حالی است که با وجود ظرفیت اندک معادن سنگ های قیمتی در کشور، ایران سرشار از معادن سنگ های نیمه قیمتی از جمله فیروزه، عقیق و جاسپر است که می توان با فرآوری آنها و تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر، در جهت اشتغالزایی و رونق اقتصادی کشور تلاش کرد.
این نکته ای است که بهرام شکوری، رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران در گفت و گو با رکنا روی آن دست گذاشت و اظهار داشت: سنگ های نیمه قیمتی جزو آن دسته از مواد معدنی هستند که فرآوری آنها می تواند ارزش افزوده بیشتری را برای کشور به همراه داشته باشد. این در حالی است که متاسفانه تا چند سال پیش، مسئولان وزارت صمت هیچ اهمیتی برای سنگ های نیمه قیمتی کشور قائل نبودند، اما چند سالی است که با ورود سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو)، موضوع سنگ های زینتی مورد توجه قرار گرفته است، ولی ما هنوز در مرحله سیاست گذاری برای نحوه صادارت این سنگ ها به خارج و فرآوری آنها در داخل هستیم.
شکوری با تاکید بر رونق اشتغال در کشور با سرمایه گذاری در حوزه سنگ های زینتی گفت: اگر ما در حوزه فرآوری سنگ های نیمه قیمتی سرمایه گذاری کنیم، قطعا خواهیم توانست که کارگاه های کوچک و حتی مشاغل خانگی زیادی را در کشورمان ایجاد کنیم که این کارگاه ها می توانند در حوزه تراشکاری سنگ های نیمه قیمتی فعالیت کنند. همچنین با توجه به این که هزینه خرید یک دستگاه تراشکاری به 20 میلیون تومان نمی رسد، سرمایه گذاری در حوزه فرآوری سنگ های نیمه قیمتی می تواند به اشتغال زنان خانه دار و حتی زندانیان کمک کند تا آنها بتوانند انگشتر و سایر محصولات زینتی را با استفاده از این سنگ ها بسازند.
وی افزود: در دهه های اخیر موضوع سرمایه گذاری در حوزه سنگ های زینتی در کشورمان مورد غفلت قرار گرفته است، اما خوشبختانه در چند سال گذشته و با ورود ایمیدرو به این حوزه، صنعت فرآوری سنگ های نیمه قیمتی در برخی نقاط کشور توسعه یافته است و هم اکنون کارگاه های مختلفی برای آموزش فرآوری سنگ های زینتی به جوانان در سطح کشور دایر شده است و با توسعه این اقدامات، می توان تا حد زیادی صنعت سنگ های نیمه قیمتی در ایران را رونق بخشید.
رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: توسعه صنعت فرآوری سنگ های نیمه قیمتی در ایران می تواند منجر به ایجاد مشاغل خانگی در کشور شود و فضا را برای مردان و حتی زنان خانه دار فراهم کند تا با سرمایه گذاری اندک بتوانند برای خودشان شغل ایجاد کنند و به رفع مشکلات معیشتی خود بپردازند. همچنین سرمایه گذاری در عرصه فرآوری سنگ های زینتی نیمه قیمتی، منجر به ایجاد ارزش افزوده در این سنگ ها می شود و از این طریق درآمدزایی بیشتری برای کشور حاصل می شود.
شکوری با تاکید بر این که بخش عمده ای از سنگ های زینتی در سال های گذشته قاچاق می شد، عنوان کرد: تا قبل از این که ایمیدرو به حوزه سنگ های زینتی نیمه قیمتی کشور ورود کند، صادرات این سنگ ها از کشورمان هیچ سامانی نداشت و چون مقررات خاصی درباره صادرات سنگ های نیمه قیمتی در کشور وجود نداشت، نظارت بر صادرات این سنگ ها نیز کاملا به صورت سلیقه ای انجام می شد. اما در سال های اخیر سازمان ایمیدرو به این حوزه ورود پیدا کرده و مشغول سیاست گذاری برای نحوه صادرات و فرآوری این سنگ ها شده است.
وی در ادامه تاکید کرد: در سال های گذشته بی توجهی زیادی نسبت به نحوه درآمدزایی از طریق فرآوری سنگ های نیمه قیمتی در کشورمان صورت گرفته است، به نحوی که حتی زمانی در فرآیند استخراج مس در معادن مختلف کشور شاهد آن بودیم که سنگ های فیروزه ای که از این معادن استخراج می شدند، به عنوان سنگ های باطله دور ریخته می شدند. بعد هم زمانی که سنگ فیروزه در ایران ارزش پیدا کرد، کارگران معادن این سنگ ها را از باطله ها جمع می کردند و خودشان در بازار می فروختند و به همین ترتیب نیز قاچاق سنگ های زینتی نیمه قیمتی در ایران رواج پیدا کرد.
اما اکنون به گفته رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران، فرآیند استخراج فیروزه در کشورمان سامان پیدا کرده است و در معادن مس یا سایر معادنی که سنگ فیروزه به عنوان محصول جانبی آنها شناخته می شود، سنگ فیروزه هم به صورت رسمی استخراج می شود و به فروش می رسد. همچنین باید توجه داشت که در صورت سرمایه گذاری مناسب در حوزه فرآوری سنگ های نیمه قیمتی، می توان ارزش افزوده این سنگ ها را تا حدی در کشورمان بالا برد که محصولات تولیدی در این حوزه در کنار مصنوعات طلا و نقره به عنوان محصولات زینتی در بازارهای داخلی و خارجی به فروش برسند.
نکته دیگری که شکوری در میان صحبت هایش به آن اشاره کرد، این است که اساسا در شرایط تحریمی، حوزه های معدن و صنایع معدنی ایران به‌ویژه حوزه سنگ های قیمتی از جمله ظرفیت های مغفول مانده ای است که با توسعه آنها می توان به اشتغالزایی و رونق اقتصادی در کشور پرداخت. اما متاسفانه در دهه های اخیر، با توجه به این که تکیه اصلی کشور در حوزه اقتصادی به درآمدهای نفتی بوده، حوزه های معدن و صنایع معدنی از جمله حوزه سنگ های زینتی نیمه قیمتی مورد غفلت قرار گرفته است.
رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران در توضیح بیشتر گفت: در دهه های اخیر دولت ها به گونه ای برای توسعه اقتصادی کشور برنامه ریزی کرده اند که سهم عمده درآمدهای بودجه را درآمدهای نفتی و مالیاتی تشکیل داده است و در چنین شرایطی هم دولت ها از لزوم توسعه بخش های دیگر کشور از جمله بخش معدن غفلت کرده اند. البته در سال های اخیر با توجه به مشکلاتی که تحریم ها برای فروش نفت ایران ایجاد کرد، مسئولان دستگاه اجرایی چاره ای نداشتند جز این که جهت درآمدزایی بیشتر برای کشور در حوزه معدن و صنایع معدنی کشور سرمایه گذاری کنند.
وی در ادامه تاکید کرد: مسئولان کشور در سال های اخیر متوجه شده اند که حوزه های معدن و صنایع معدنی، حوزه هایی هستند که نه تنها می توانند در شرایط تحریمی جایگزین فروش نفت شوند، بلکه سرمایه گذاری مناسب روی آنها می تواند چندین برابر صنعت نفت برای کشور درآمدزایی کند؛ به نحوی که اگر ما معادن کشور را تقویت کنیم، هر کدام از 12 هزار معدن موجود در کشور می توانند مثل یک چاه نفت عمل کنند و درآمد کلانی را برای ایران به همراه داشته باشند.
شکوری با بیان این که معادن کشور در تمام سطح ایران بخصوص در مناطق محروم پراکنده شده اند، اظهار داشت: اگر ما سرمایه گذاری مناسبی روی معادن و صنایع معدنی به‌ویژه در حوزه سنگ های نیمه قیمتی داشته باشیم، درآمد مناسبی برای کشور ایجاد خواهد شد که دولت می تواند این درآمد را در سراسر ایران توزیع کند و سطح رفاه و آبادانی را در مناطق مختلف ایران بالا ببرد. این در حالی است که استان های نفت خیز کشور به شدت محروم مانده اند، ولی ما در سال های اخیر مشاهده کرده ایم که در هر منطقه ای از ایران که یک معدن فعال شده، عمران و آبادانی مناسبی هم در آن منطقه ایجاد شده است.
رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: فعال شدن یک معدن در یک منطقه می تواند منجر به افزایش سطح رفاه مردم آن منطقه شود و همچنین اشتغالزایی بیشتری را به همراه داشته باشد. در این میان با توجه به این که عمده معادن کشور در مناطق محروم قرار گرفته اند، فعال شدن معادن در این مناطق، می تواند به حل اساسی مشکلات مردم مناطق کم برخوردار کشور کمک کند.
وی در همین راستا استان سیستان و بلوچستان را مثال زد و گفت: سیستان و بلوچستان یکی از مناطق پرمعدن کشور محسوب می شود که در سال های گذشته، به دلیل ناامنی موجود در این منطقه، توسعه معادن و صنایع معدنی در آن چندان مورد توجه نبود، اما اکنون چند سالی است که لزوم سرمایه گذاری در عرصه معدن در سیستان و بلوچستان مورد توجه قرار گرفته است و اگر معادن این استان فعال شوند، سیستان و بلوچستان نیز از محرومیت خارج خواهد شد.
شکوری در بخش دیگری از صحبت هایش تاکید کرد: علت اصلی عدم توسعه یافتگی مناسب معادن و صنایع معدنی در کشور بخصوص در حوزه سنگ های زینتی نیمه قیمتی، توجه ناکافی مسئولان دستگاه اجرایی در دهه های اخیر به این حوزه ها بوده است و متاسفانه این عدم حمایت حتی در شرایط کنونی نیز ادامه دارد.
به نحوی که به گفته رئیس کمیسیون معادن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی ایران، در وضعیت موجود فعالان معدنی برای اخذ پروانه اکتشاف باید یک کفش آهنین به پا کنند و پول های هنگفتی را نیز در جیب خود بگذارند تا با توجه به فسادی که در دستگاه های مختلف وجود دارد، این افراد بتوانند مجوز فعالیت در حوزه معادن کشور را اخذ کنند.
وی در پایان تصریح کرد: تمام این مسائل نشان می دهد وزارت صمت در دهه های اخیر حمایت مناسبی از حوزه معادن و صنایع معدنی کشور از جمله صنعت فرآوری بخش سنگ های زینتی نیمه قیمتی نداشته است و اگر این بی توجهی ادامه پیدا کند، مشکلات کلان اقتصادی کشور حل نخواهد شد و همچنان شاهد تداوم روند بیکاری و رکود اقتصادی موجود در ایران خواهیم بود.
