گروه سیاسی خبرگزاری فارس- محسن صمیمی: مذاکرات جاری در وین، علاوه بر ابعاد ملی و بین المللی، ابعاد داخلی نیز دارد. در 8 سال گذشته جناح اصلاح‌طلب و اعتدالی، فرمان چالش هسته‌ای ایران و غرب را در دست گرفت و از همان ماه‌های اول مذاکره را شروع کرد و در نهایت به برجام رساند.
وقتی ظریف فقط آمریکایی‌ها را آدم حساب می‌کرد
همان طور که رئیس جمهور سابق نیز از همان ابتدا می‌گفت، کار را با کدخدا بسته بودند و تقریبا ظریف وزیر امور خارجه کاری با 5کشور دیگر حاضر در مذاکرات نداشت و فقط با جان کری قدم می‌زد. ظریف روی برادری‌اش با جان کری خیلی حساب می‌کرد در حالی که یک سیاستمدار حرفه‌ای روی دوستی‌ها و برادری ها حساب باز نمی‌کند. کاری که جان کری با نهایت حرفه‌ای‌گری برای کشورش انجام داد.
چین و روسیه که تقابل اقتصادی و سیاسی‌شان با آمریکا ظرفیت خوبی برای ایجاد اتحاد و سنگین شدن وزنه ظرفیت‌های ایران در میز مذاکرات بود، نادیده گرفته شدند و کشورهای اروپایی با همدستی آمریکا متنی را پیش روی ایران قرار دادند که بعدها و همین چند وقت پیش مشخص شد که وزیر امور خارجه پیشین هم آن را کامل نخوانده و امضا کرده بود. هرچند همان موقع هم معلوم بود که با کمترین مطالعه و واقع‌بینی نسبت به آمریکا، می‌توان به تله‌های برجام پی برد.
اخیرا علی مطهری نماینده عضو فراکسیون امید مجلس سابق، توئیتی منتشر کرده و نوشته است: «چون سالها علیه مذاکره و در جهت انهدام برجام تبلیغ کرده‌اند و اکنون خود به مذاکره رفته‌اند، برای آنکه طرفداران را توجیه و حفظ کنند اسمی از احیای برجام نمی‌آورند ولی در واقع به همین کار مشغول‌اند و مصداق جمله معروف «اسمشو نیار خودشو بیار» شده‌اند».
مطهری به بیان ساده تر می‌خواهد بگوید همان‌هایی که ازبرجام انتقاد می‌کردند، اکنون به دنبال اجرایی کردن آن هستند. اما مطهری به این اشاره نمی‌کند که برجام یک قرارداد رسمی بین‌المللی است و ایران علی‌رغم آمریکا که در دوران ترامپ یکجانبه از آن خارج شد و هنوز در دوران بایدن هم به آن بازنگشته، نمی تواند به قوائد بین المللی پشت کند. البته این بدان معنا نیست که ایران قوائد بین الملل را عادلانه می داند ولی از سویی عمل به قوانین بین المللی را از قوائد یک کشور متمدن و اصیل می داند و همچنین اساسا خروج ایران از آن هزینه‌هایی را برای ما در برخواهد داشت. اصلاح طلبان هنوز نمی‌فهمند دقیقا چه چیزی را امضا کرده‌اند و چه تبعاتی تا سالها برای کشور دارد و فکر می‌کننده به راحتی می‌توان آن را کنار گذاشت.
تحریم‌هایی که قرار بود بالمره لغو شوند
طبق برجام، تمام مفاد قطعنامه‌های قبلی شورای امنیتی سامان ملل در خصوص موضوع هسته‌ای ایران شامل ۱۶۹۶ (۲۰۰۶)، ۱۷۳۷ (۲۰۰۶)، ۱۷۴۷ (۲۰۰۷)، ۱۸۰۳ (۲۰۰۸)، ۱۸۳۵ (۲۰۰۸)، ۱۹۲۹ (۲۰۱۰) و ۲۲۲۴ (۲۰۱۵) همزمان با اجرای اقداماتِ توافق شدهٔ مرتبط با هسته‌ای توسط ایران که توسط آژانس راستی‌آزمایی می‌شوند لغو خواهند شد.
طبق پیوست دوم این توافق، تحریم‌های اتحادیه اروپایی و ایالات متحده در روز اجرایی شدن برجام لغو می‌شوند. این تحریم‌ها در حوزه‌های مالی، بانکی، بیمه، نفت، گاز، پتروشیمی، کشتی‌رانی، کشتی‌سازی، ترابری، طلا و فلزات گرانبها، اسکناس، سکه، موارد مجاز هسته‌ای، فلزات، نرم‌افزار و تسلیحات هستند. همچنین نام برخی از شرکت‌ها و اشخاص حقیقی ایرانی مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران طبق این پیوست از تحریم درمی‌آید.
علاوه بر این سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا هیچ‌گونه تحریم یا اقدامات سختگیرانه دیگری در زمینه انرژی هسته‌ای علیه ایران وضع نمی‌کنند.
ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا نیز تحریم‌های مربوط به انرژی هسته‌ای ایران (به گونه‌ای که در ضمیمه ۲ توافق‌نامه آمده) را پس از آن که آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای تأیید کرد که ایران گام‌های مؤثری برداشته، لغو خواهند کرد.
اصلاح‌طلبان و مطهری بگویند که کدامیک از اتفاقات زیر رخ داده است و پاسخ دهند آیا آن چیزی که الان در دست ظریف است برجام است؟ متن برجام ایرادات بسیاری از نظر داده‌ها و ستانده‌ها داشته و دارد ولی این سند بین المللی که به زبان ساده‌تر در پی اصرارها و پافشاری‌های دولت سابق و در سایه عدم توجه به شروط نه‌گانه رهبر انقلاب، در خِرخِره کشور گیر کرده نیز اگر کامل عملی شود، بخشی از منافع ملت ایران را مخصوصا در حوزه رفع تحریم‌ها تامین می کند.
تاکید دولت بر رفع تحریم‌ها همزمان با گسترش طرفیت هسته‌ای
مهم‌ترین تعهد آمریکا و اروپا در برجام رفع تحریم هاست. چیزی که آیت‌الله رئیسی رئیس جمهور، امیرعبدالهیان وزیر امور خارجه و علی باقری معاون وزیر امور خارجه بر آن تاکید دارند و اساسا با این پیش شرط وارد مذاکرات شده اند که همه تحریم‌هایی که در برجام بر لغو آن تاکید شده، باید لغو شوند. به همان بالمرّه‌گی که روحانی نتوانست آن را به دلیل نگرفتن تضمین‌های خوب عملیاتی کند.
بازی در زمین ایران
ارائه دو بسته پیشنهادی از سوی تیم مذاکره کننده ایران، این تیم را در راستای نقشی فعال قرار داده و دیگر اینگونه نیست که در موضعی منفعلانه بنشینند تا طرف غربی یک پیش نویسی را حاضر کند تا روی آن مذاکره کرده و به منافع ایران نزدیک کنند. ایران در این دوره از مذاکرات، زمین بازی تعریف می‌کند و الان آمریکا به جای اینکه خواب‌های جدیدی برای ایران ببینند، درصدد این هست که چگونه می‌تواند کاری کند که ایران از خیر رفع کلی تحریم‌ها بگذرد.
تیم مذاکره کننده فعلی زمین بازی را فقط وین نمی‌داند بنابراین توان نظامی را با سخنانش تضعیف نمی‌کند و همزمان در یک همسویی راهبردی توان هسته‌ای کشور توسط سازمان انرژی اتمی افزایش می‌یابد.
اینها فقط بخشی از تفاوت برجامی است که اکنون مطرح است با برجامی که روحانی و دولتش نتوانستند حتی درست اجرایش کنند. البته ایران هنوز وارد مذاکرات درمورد برجام نشده و صرفا در این مرحله غرب را در برابر این پرسش قرار داده که «حقوق ما در برجام را چگونه و با چه ساز و کار قابل اتکایی پرداخت می‌کنید تا بعدا درمورد تعهدات ایران صحیت کنیم؟».
آنچه مشخص است، اصلاح طلبان و اشخاصی چون مطهری که احتمال موفقیت تیم مذاکره کننده را در مذاکرات بعید نمی‌دانند، درصدد این هستند که پیشاپیش این گزاره را در اذهان جا بیاندازند که دستاوردهای وین، چیزی نیست جر همان‌ها که ظریف توافق کرده بود. گزاره‌ای که درصورت مطرح شدن بیشتر آن، اصلاح‌طلبان را در برابر سوال‌های بیشتری قرار می‌دهد که ممکن است از پس چالش‌های آن برنیایند.
انتهای پیام/
