شهرستان‌های خاتم و مروست با جمعیتی در حدود ۳۷ هزار نفر در فاصله حدود ۲۴۰ کیلومتری شهر یزد و در جنوبی ترین نقطه این استان قرار دارند و به علت شرایط خاص کوهستانی و جغرافیایی به نوعی در بن بست قرار گرفته اند و با وجود ظرفیت های مطلوب دامی و کشاورزی، شهروندان این شهرستان ها از کمبود امکانات زیرساختی در بخش درمان و راه های دسترسی به مرکز استان و استان های همجوار این شهرستان در رنجند، شهرستان مروست به تازگی از خاتم منفک شده و سرپرست فرمانداری آن در یک هفته اخیر معرفی شده است.
اکنون در آستانه سفر رییس جمهوری به استان یزد و با توجه به رویکرد ویژه دولت سیزدهم در رسیدگی به مناطق محروم و کم برخودار است، شهروندان شهرستان های خاتم و مروست امیدوارند که این سفر زمینه گره گشایی از مشکلات این دو شهرستان محروم را فراهم آورد.
کشاورزی و دامداری، شغل اصلی مردم شهرستان های خاتم و مروست است و امرار معاش اغلب ساکنان آن این شهرستان ها طریق کشاورزی صورت می گیرد، اما خشکسالی های پیاپی منجر به وارد شدن خسارت سنگین به بخش دام و کشاورزی این مناطق شده و معیشت بخش قابل توجهی از جمعیت منطقه را تحت تاثیر قرار داده است.
شهرستان های خاتم و مروست به لحاظ موقعیت جغرافیایی و همجواری با استان‌های فارس و کرمان، از نظر قومی و فرهنگی به دلیل مهاجرپذیری و حضور فرهنگ های گوناگون آمیزه ای از فرهنگ مردم استان کرمان، فارس و یزد هستند.
در مورد قدمت هرات و مروست آثار و شواهد نشان می‌دهد که این دو منطقه بسیار قدیمی و تاریخی است و مورخان را بر این باور است که منشأ سکونت در این منطقه به زمان ورود آریایی ها به ایران باز می‌گردد.
قرار گرفتن ۶۴ هزار هکتار از جنگل زاگرسی در محدوده شهرستان های خاتم و مروست این شهرستان را به تنها منطقه دارای جنگل در استان بیابانی یزد تبدیل کرده است.
تاثیرات مخرب خشکسالی بر دام و کشاورزی خاتم
سرپرست فرماندار خاتم، مهمترین مشکل مردم منطقه را خسارات سنگین ناشی از خشکسالی بر بخش کشاورزی و دام دانست و به ایرنا گفت: با توجه به اینکه بیش از ۵۰ درصد خسارت سرمازدگی استان یزد مربوط به شهرستان خاتم است، پرداخت تسهیلات ارزان قیمت به خسارت دیدگان می تواند بخشی از خسارات آنان را جبران کند.
علی اکبریان افزود: کاهش ۵۰ درصدی بارندگی مشکلاتی را برای کشاورزی ایجاد کرده و همین موضوع بر پرداخت تسهیلات کشاورزان تاثیر گذاشته که نیاز است که باید برای کاهش فشار به کشاورزان در این زمینه چاره اندیشی شود.
وی خاطرنشان کرد: همچنین خشکسالی تاثیر شدیدی روی دام شهرستان گذاشته و با توجه به اینکه دام وابسته به مرتع است و خشک شدن مراتع باعث شده تا بهره برداران نیازمند تسهیلات برای تامین نیازهای دامی خود شوند.
اکبریان سرپرست فرمانداری خاتم احیای مجتمع ها و گلخانه ها، توسعه مجتمع های دامپروی در شهرستان، صدور مجوز مرکز نوآوری کشاورزی و ارائه تسهیلات ارزان قیمت برای اشتغال جوانان با توجه به علاقه و مهارت هایی که مردم این شهرستان در زمینه کشاورزی و دامپروری دارند را از مطالبات این شهرستان عنوان کرد.
وی افزود: در حوزه طرح های کشاورزی ایجاد صنایع تبدیلی و تکمیلی با توجه به این که شهرستان خاتم قطب کشاورزی استان است، ایجاد اداره امور عشایری و همچنین افزایش کارخانه تولید خوراک دام با توجه به اینکه تنها کارخانه موجود نیاز منطقه تأمین نمی کند، از مهمترین ضروریات است.
اکبریان همچنین در خصوص تسهیلات طرح های آبیاری تحت فشار اظهار کرد: با توجه به خشکسالی های اخیر نیاز است تا مشارکت بخش خصوصی در ایجاد و راه اندازی طرح های آبیاری نوین در این شهرستان افزایش یابد و مشوق های مالیاتی یا ارزان قیمت برای ترغیب یا تشویق سرمایه گذاران به ویژه در بخش های کشاورزی و دامپروری ، تولید لبنیات اختصاص یابد تا به توسعه هر چه بیشتر این شهرستان کمک کند.
سرپرست فرمانداری خاتم تامین انرژی را از مشکلات این شهرستان برای جذب سرمایه گذار عنوان کرد و افزود: یکی از موانع تقویت صنایع سنگین در این شهرستان نبود شبکه برق پایدار است و با توجه به صدور مجوز پست ۴۲ مگاواتی امید آن می رود، مشکل تامین انرژی شهرستان تا حدودی رفع شود.
مطالبات مردمی
یکی از شهروندان شهرستان خاتم نیز به ایرنا گفت: با وجود اینکه این شهرستان قطب تولید پسته در استان یزد است اما هنوز امکاناتی برای فرآوری و بسته بندی این محصول در شهرستان وجود ندارد و این یکی از عمده نیازهای مردم منطقه است.
علی ملایی اظهار کرد: کمبود متخصص در بیمارستان این شهرستان نیز یکی از مطالبات اصلی مردم شهرستان خاتم است زیرا فاصله ۲۴۰ کیلومتری تار مرکز استان موجب شده تا پزشکان متخصص در این مناطق حضور پیدا نکنند.
یک شهروند مروستی نیز با بیان تردد زیاد خودروها در جاده‌های این شهرستان و محورهای مواصلاتی آن با استان های همجوار، یادآور شد: این راه ها به دلیل عبور ماشین های سنگین و همچنین دوبانده نبودن مشکلات زیادی را برای مردم به وجود آورده اند که می طلبد تا مسئولان به این موضوع نیز نگاه ویژه داشته باشند.
محمد حیدری اضافه کرد: خاتم و مروست در دور افتاده ترین نقطه استان یزد واقع شده و به همین دلیل کمتر مورد توجه مسوولان کشوری و استان قرار گرفته اند، اگر بخش کشاورزی و دام منطقه به فراموشی سپرده شود و خسارات خشکسالی های مستمر جبران نشود، سکونت در این مناطق امکان پذیر نخواهد بود و انگیزه ای برای ماندن جوانان در این دو شهرستان باقی نمی ماند.
سرپرست فرمانداری مروست یکی از مشکلات مردم مروست را تامین زیرساخت ها و توسعه راه های مواصلاتی عنوان کرد و افزود: مسایل مربوط به موقوفات آستان قدس رضوی نیز از دیگر مشکلاتی است که شهروندان این منطقه با آن روبرو هستند.
جواد دانشور مروستی اظهار داشت: تامین بهداشت و درمان یکی از مسایل مهم در این شهرستان است و کمبود و نبود برخی از این امکانات از دغدغه های شهروندان می باشد، همچنین ایجاد درمانگاه تامین اجتماعی یکی مطالبات مهم مردم شهرستان تازه تاسیس مروست است.
وی اظهار کرد: مروست دارای ۱۱۵ هکتار بافت قدیمی و تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی است اما هیچگونه رسیدگی و تامین اعتباری برای حفظ و نگهداری این بافت ها صورت نگرفته است.
دانشور با بیان اینکه مردم این منطقه اکثرا کشاورز هستند خاطرنشان کرد: یکی دیگر از درخواست های مردم مروست استمحال وام های کشاورزی باتوجه به سرمازدگی و خشکسالی های متمادی و سیل سال ۱۳۹۹ است.
مرکز شهرستان مروست در فاصله ۱۹۰ کیلومتری جنوب شهر یزد قرار دارد.
