هورمونها همانند پیامرسانهای بیوشیمیک عمل میکنند. کیفیت خواب، رشد، تولید مثل، میل جنسی، مدیریت عواطف و احساسات، کنترل سوخت و ساز بدن و غیره توسط هورمونها مدیریت میشوند.
زمانی که سن بالا میروند به مرور کیفیت و کمیت هورمونها در بین آقایان و خانمها تغییر میکند. در این بین تأثیر این هورمونها در خانمها از اهمیت ویژهای برخوردار است چون به دلیل عادت ماهانه بیشترین تأثیر را از تغییرات هورمونی متحمل میشوند.
برخی از خانمها تا قبل از یائسگی یک یا چندین بارداری را تجربه میکنند و تغییرات هورمونی ناشی از بارداری نیز روی ظاهر فیزیکی آنها تأثیر مستقیم دارد. هورمونها علاوه بر حفظ تعادل بدنی، روی زیبایی پوست و موها نیز تأثیر دارد. در ادامه به تأثیر ۴ هورمون مهم بر زیبایی خانمها میپردازیم.
استروژن و پروژسترون مکمل همدیگر هستند. این دو هورمون زنانه از تخمدانها و غدد فوق کلیوی ترشح میشوند. استروژن روی رشد سینهها، رشد موهای زاید ناحیه تناسلی، قاعدگی و تخمکگذاری تأثیر میگذارد. هورمون پروژسترون نیز عادت ماهانه را تنظیم میکند. این هورمونها به لطف قدرت مرطوب کنندگی که دارند در کیفیت پوست و موها تأثیر دارند.
با مصرف بیش از اندازه قند، بدن نمیتواند آن را هضم کند و به این ترتیب قندها تجمع کرده و باعث تخریب الاستین و کلاژن میشود. در نتیجه پوست آسیب میبیند و جوانی و شادابی آن به خطر میافتد
میزان پروژسترون چند روز قبل از شروع قاعدگی افزایش پیدا میکند و به همین دلیل میزان ترشح سبوم بیشتر شده و در برخی افراد منجر به بروز جوش و آکنه میشود. در طول بارداری نیز هورمونهای زنانه در بیشترین حد خود ترشح میشوند. غدد سباسه فعالتر میشوند و این مسأله نیز باعث بروز آکنه میشود و در برخی افراد نیز اثرات مثبتی به همراه دارد. به این ترتیب که پوستشان لطیف و درخشان میشود و موهایشان نیز استحکام بیشتری پیدا کرده و براق میشوند. اما بعد از زایمان میزان هورمونها کاهش پیدا کرده و باعث بروز تغییرات روحی روانی و جسمی میشوند.
با گذشت زمان و افزایش سن ترشح استروژن و پروژسترون به تدریج کاهش پیدا کرده و با شروع یائسگی به طور کامل متوقف میشود. در نتیجه ممکن است باعث بروز خشکی کلی در بدن شود. البته این مسأله در خصوص همه خانمها اتفاق نمیافتد. علاوه براین، سوابق خانوادگی، بیماری یا عوامل محیطی مانند آلودگی هوا، مصرف دخانیات و غیره نیز نقش مهمی در ترشح هورمونها و زیبایی پوست دارند. در خانمها مشکلات دیگری مانند خشکی واژینال، خشکی و کشیدگی پوست که در عین حال باعث بیشتر شدن چین و چروک میشود و همچنین تغییر بافت و حجم موها نیز از جمله عوارض افت میزان هورمونها است. به گفته برخی متخصصان یائسگی دورهای است که پایان جوانی هورمونها فرا میرسد و بدن خانمها یک دوره جدید را آغاز میکند.
مشکلات پوستی از جمله اگزما، پسوریازیس، آکنه و یا کدر شدن پوست با بالا بودن میزان کورتیزول در بدن بروز کرده و یا تشدید میشوند. حتماً میدانید که کورتیزول را هورمون استرس نیز مینامند و قرار داشتن در معرض استرس مدام روی پیری زودرس پوست تأثیر میگذارد. عکس این مسأله نیز صادق است. داشتن احساسات مثبت یا داشتن قدرت مدیریت استرس باعث کاهش ترشح کورتیزول شده و به این ترتیب به کاهش میزان التهاب پوست کمک میکند. علاوه براین، کنترل استرس همچنین باعث کاهش قرمزی و التهاب پوست شده و باعث میشود رنگ و رویتان باز شود. امروزه حتی برندهای تولیدکننده عطر نیز از این مسأله استفاده کردهاند. به این ترتیب که تأثیر رایحه روی وضعیت روحی روانی را بررسی کرده و به سراغ تولید محصولاتی با گلها و رایحههایی با قدرت آرام بخشی رفتهاند. بنابراین اگر میخواهید پوست و مویی سالمتر و شادابتر داشته باشید باید به دنبال روشهایی باشید تا تولید هورمون کورتیزول را کاهش دهید. توجه داشته باشید که هر چه میزان این هورمون در بدنتان بیشتر باشد پوستتان آسیب بیشتری خواهد دید.
مصرف قند باعث ترسح انسولین بیشتر از طریق پانکراس میشود. بنابراین مصرف بیش از حد این ماده غذایی میتواند باعث افزایش وزن و همچنین تولید سبوم بیشتر و ضخیم شدن درم شود. بنابراین پوست چرب و کدر میشود و گاه سر و کله جوشها نیز پیدا میشود. با مصرف بیش از اندازه قند، بدن نمیتواند آن را هضم کند و به این ترتیب قندها تجمع کرده و باعث تخریب الاستین و کلاژن میشود. در نتیجه پوست آسیب میبیند و جوانی و شادابی آن به خطر میافتد. نتایج پژوهشی که در مجله Skin Therapy Letter به چاپ رسیده است نشان میدهد بین رژیم غذایی با میزان قند بالا، واسطههای هورمونی و خطر آکنه ارتباط وجود دارد. نتایج این پژوهش تشویقی است برای کاهش مصرف قند.
هورمون ملاتونین از غده پینهآل مغز ترشح میشود. این هورمون را هورمون خواب مینامند و وظیفه اصلی آن تنظیم خواب است. به عقیده متخصصان خواب خوب و راحت تأثیر مستقیمی در سلامت و زیبایی پوست دارد. افرادی که به هر دلیلی دچار کمخوابی و بدخوابی هستند پوست کدر و خشکتری دارند. بیخوابی و کمخوابی باعث پیری پوست و افزایش چین و چروک پوستی میشود. یادتان باشد که خواب خوب برای جلوگیری از اختلال هورمونی لازم و ضروری است. تأثیر این مسأله نیز به طور مستقیم روی پوست قابل مشاهده است. به این ترتیب که شما خواب خوبی تجربه میکنید و زمانی که در خواب هستید سلولهای پوستی خود را احیا میکنند.