اتفاقی که در قرعه کشی لیگ قهرمانان اروپا امسال افتاد و باعث تکرار قرعه کشی به فاصله چند ساعت شد، جدیدترین مورد از اتفاقات عجیبی بود که در جریان قرعه کشی های فوتبالی رخ می دهد.
در این قرعه کشی که آندری آرشاوین ستاره سابق روسیه و مایکل هسلشوارت مسئول برگزاری مسابقات حضور داشتند، ابتدا منچستریونایتد با ویاررئال برخورد کرد و چون این دو تیم در مرحله گروهی در یک گروه قرار داشتند دوباره آرشاوین توپ دیگری را از گلدان حاوی توپ یا گویها بیرون آورد که در این لحظه ظاهرا اختلالی رخ داده بود که باعث شد منچستریونایتد از بین رقبای احتمالی اتلتیکومادرید حذف شود و اتلتی در نهایت با بایرن مونیخ برخورد کند. این موضوع با اعتراض مسئولان تیمها و به ویژه اتلتیکو رو به رو شد و فیفا یک اشکال فنی در سیستم را دلیل این ماجرا عنوان کرد و در نتیجه حکم به تکرار قرعه کشی داد.
این برای اولین بار نبود که قرعه کشیها باعث ایجاد جنجال و به وجود آمدن شک و تردیدهایی می شود.
از همان روزهای اول
این نوع از جنجال ها برای اولین بار در سال 1955 که جام باشگاه های اروپا راه اندازی شد، به وجود آمد یعنی از همان اولین روزهای ایجاد جام، جنجال قرعهکشی هم وجود داشت. در سالهای اول تیمها به صورت حذفی به یکدیگر برخورد میکردند و این موضوع باعث می شد بسیاری از تیمهای بزرگ در همان دور اول با هم برخورد کرده و حذف شوند. در نتیجه مسئولان برگزار کننده مسابقات برای اینکه جذابیت رقابتها از بین نرود مجبور به چارهاندیشی شدند و گفته میشد که با دستکاری در قرعه کشیها از برخورد تیمهای بزرگ در مراحل اولیه تا جایی که میشد جلوگیری میکردند.
جنجال بلاتر
همیشه تردیدها و جنجالها و تهمت ها در مورد قرعه کشیها وجود داشته اما شاید هیچکدام مثل پنج سال قبل نبوده که سپ بلاتر رئیس سابق فیفا به طور مستقیم یوفا را مورد حمله قرار داد. حرفهای او به عنوان رئیس سابق فیفا که از سال 1998 تا 2015 این سمت را در اختیار داشت باعث ایجاد حواشی فراوانی شد: «من هرگز توپهای مخصوص قرعه کشی را لمس نکردهام اما دیگران این کار را کرده اند. البته که میتوان روی این توپها علائمی را قرار داد، مثل گرم و سرد کردن آنها. این از نظر فنی امکانپذیر است. چنین چیزهایی در فیفا وجود ندارد اما من شاهد بودهام که در قرعه کشیهایی در رقابتهای اروپایی زیر نظر یوفا چنین اتفاقاتی افتاده است.» بلاتر این حرفها را در یک مصاحبه زد و یوفا هم با انتشار بیانیه ای چنین موضوعی را تکذیب کرد.
توپهای لرزان
حرارت داشتن توپهای داخل کاسه یا گلدانی که اسامی تیمها در آن قرار دارد نوعی دستکاری سیستمی به حساب میآید که اثبات کردن آن سخت است و ازمایش کردن آن نیز همینطور. اما احمد چاکر داور سابق ترکیه در ساال 2013 فرضیه ای دیگر را در این زمینه مطرح کرد، او گفت بعضی از توپها دارای حالت ویبره یا لرزان هستند که توسط قطعهای فلزی در ان، چنین سیستمی به کار گرفته شده است. این داور در یک برنامه تلویزیونی در ترکیه این موضوع را نشان داد و به همین روش دقیقا قرعه ای که در رقابتهای آن سال خارج شده بود را شبیه سازی کرد. طبق گفته چاکر، تمایل یوفا بیش از هر چیزی برای جلوگیری از رویارویی تیمهای یک کشور بود. بازبینی صحنهها حتی نشان میداد که نوعی کابل به کف گلدان حاوی توپها متصل بوده و یک وسیله عجیب اهرم مانند نیز در دستان جیانی اینفانتینو دبیر کل آن زمان یوفا قرار داشته است.
ماجرای روبرتو کارلوس
اتفاقی که در مورد روبرتو کارلوس در سال 2016 افتاد نیز در فوتبال جهان مشهور شد. ستاره سابق رئال مادرید در شرایطی که در حال صحبت با مجری برنامه بود توپی را که اول برداشته بود با توپ دیگری عوض کرد. توضیح برگزارکنندگان این بود که ستاره برزیلی در حال امتحان کردن روش قرعه کشی بوده است. در آن ماجرا چون اسم تیمی مشخص نشد، در نتیجه شکایتی هم مثل امسال انجام نشد اما در شبکههای اجتماعی جنجالهای زیادی در این مورد به وجود آمد و قرعه کشی یوفا زیر سئوال رفت.
بلیتهای رم
در آوریل 2018، باشگاه رم، لینک خرید بلیتهای مرحله نیمه نهایی را در حالی که هنوز قرعه کشی این مرحله انجام نشده بود، در سایت خود قرار داد و اسم لیورپول به عنوان حریف رم در این بلیتها نوشته شده بود. این لینگ و تصویر بلیت روز پنجشنبه در سایت قرار داده شده بود، در حالی که قرعه کشی روز جمعه انجام شد و جالب اینکه لیورپول حریف رم در نیمه نهایی شد! همین موضوع باعث شد تردیدهای زیادی در مورد ساختگی بودن مراسم قرعهکشی لیگ قهرمانان ایجاد شود. باشگاه رم از اشکال فنی در سایت خود و اینکه به طور اتفاقی نام حریف نوشته شده بوده حرف زد اما تئوری دستکاری در قرعهکشی همه جا پخش شد.
جام جهانی در اسپانیا
اما به جز لیگ قهرمانان اروپا، جام جهانی 1982 نیز با قرعه کشی عجیب و غریبی همراه بود. در این قرعه کشی که در 16 ژانویه در اسپانیا و شهر مادرید برگزار شد چندین بار توپهایی از گوی خارج شد که باعث میشد سیدبندی گروهها و قوانین مربوط به همگروه نشدن تیمهای یک قاره (به جز اروپا) به هم بریزد. این وضعیت در مورد اسکاتلند و بلژیک رخ داد و همچنین در مورد دیگری گوی های خارج شده از گردونه چرخنده آن زمان، باعث ایجاد اشتباه در جایگاه تیمهای هوندوراس و اتریش شد. این ماجرا بیشتر از اینکه به شک و تردید منجر شود، شبیه یک رسوایی به ویژه در پخش تلویزیونی بود که به بی برنامگی مسئولان فیفا و در راس آنها دبیر کل آن زمان فیفا یعنی سپ بلاتر برمیگشت.
رقابتهای داخلی
در یکی از قرعهکشیهای مربوط به جام حذفی لوکزامبورگ که به صورت زنده هم پخش میشد فردی که مسئول برداشتن گویها بود با دقت به آنها نگاه میکرد و بیش از 10 بار توپها را با نگاه کردن تغییر داد که باعث ایجاد واکنشهای زیادی شد. بار دیگر مسئولان برگزاری قرعه کشی هرگونه دستکاری را رد کردند و مدعی شدند که هرچند بار هم که فرد مذکور توپها را عوض یا جابه جا کرده باشد باز هم نمیتوانسته ببیند داخل هر توپ نام کدام باشگاه بوده است. در قرعه کشی مرحله یک چهارم نهایی جام حذفی شیلی هم فردی که یکی از مدیران برگزاری مسابقات بود از سمت خود استعفا داد چرا که ترتیب قرار گرفتن نام تیمها در گلدانها بر خلاف چیزی که از قبل اعلام شده بود، کاملا تغییر کرد.
فضایی اندک برای شانس
مثالهای فراوان دیگری در این زمینه وجود دارد که می توان در کشورهای مختلف و در مورد باشگاه های مختلف به آن اشاره کرد. در حقیقت امروزه تقریبا هیچ قرعهکشی خالص و بدون دستکاری وجود ندارد چون مثل قانونی که در قرعه کشی لیگ قهرمانان وجود دارد تیمهای یک کشور یا انها که قبلا با هم بازی کرده اند نباید با هم رو در رو شوند، این خودش نوعی دستکاری در روند طبیعی قرعه کشی است. به جز این، قوانینی که یوفا خودش در مورد ضریب کیفی تیمها و لیگها وضع کرده که طبق آن تیمهای سرگروه را تعیین میکند، یا در قرعه کشی های دیگر مواردی مثل پرهیز از برخورد کشورهایی که با هم مشکل سیاسی دارند یا کشورهایی که در یک مقطع خاص بنا بر تقویم ملی نمی توانند بازی کنند، همگی عواملی هستند که در قرعه کشی ها تاثیر میگذارند و روند آنها را تغییر می دهند حتی قبل از اینکه کار به گوی و گلدان کشیده شود. بنابراین در هر قرعه کشی فوتبالی، درصد خیلی کمی برای شانس باقی میماند و بسیاری از قرعهها از قبل با دستکاریهای حتی قانونی از مسیر خود خارج شده است.