به گزارش خبرنگار حوزه بهداشت و سلامت ایرنا، شب یلدا از آیین های دیرین ایرانیان است، شبی که خانواده ها با مصرف خوارکی های متنوع آن را به سر می رسانند اما باید اصول تغذیه سالم حتی در این شب رعایت شود.
بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی ۶۳ درصد علل مرگ و میر های دنیا مربوط به بیماری های غیر واگیر است، بیش از ۹ میلیون مرگ مرتبط با بیماری های غیرواگیر در سن زیر ۶۰ رخ می دهد. ۷۶ درصد علل مرگ ومیرها ناشی از بیماری های غیر واگیر از جمله سرطان ها، دیابت نوع ۲، بیماری های قلبی و عروقی و یکی از علل اصلی ابتلا به بیماری ها اضافه وزن و چاقی است.
سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده مصرف بالای سدیم بیش از دو گرم درروز یا بیش از ۵ گرم نمک در روز و مصرف ناکافی پتاسیم (کمتر از ۵/۳ گرم در روز) با افزایش فشارخون و افزایش ریسک بیماری های قلبی و سکته قلبی ارتباط دارد.
طبق بررسی های انجام شده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ایرانیان در مصرف چربی، نمک و شکر رکورددار هستند، به طوری که سرانه مصرف نمک هر ایرانی در روز ۱۰ تا گرم نمک است. سرانه مصرف قند و شکر ۶۶ گرم بوده و میزان مطلوب آن در سبد غذایی باید ۴۰ گرم باشد، سرانه مصرف روغن ۴۶ گرم است که باید ۳۵ گرم باشد، در واقع علت افزایش مصرف این سه ماده غذایی تغییر ذائقه مردم است.
به گفته متخصصان تغذیه، برای پیشگیری و کنترل اضافه وزن، چاقی و بیماریهایی مانند دیابت، فشارخون، انواع سرطان ها و بیماری های قلبی و عروقی لازم است همیشه در مصرف میزان مواد قندی و شیرین، مواد غذایی پرنمک و شور و چرب از جمله در مناسبتهایی بخصوص در شب یلدا احتیاط شود.
سپیده دولتی کارشناس دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: مواد قندی و شیرین، چرب و پرنمک که سه عامل خطر مهم چاقی، دیابت، چربی خون بالا و فشار خون بالا هستند، حتی در شب یلدا باید کم مصرف شوند.
آجیل شور نخورید
وی با بیان اینکه مردم از خرید و مصرف آجیل های شور خودداری کنند، می افزاید: آجیل های تفت داده نشده و خام به مقدار کم استفاده کنید، زیرا دارای کالری بالایی است و برای جلوگیری از افزایش وزن در خوردن آن باید اعتدال رعایت شود.
دولتی ادامه می دهید: اگر چاق هستید یا مایل نیستید دچار اضافه وزن شوید، توصیه می‌شود آجیل را در حد اعتدال قبل از غذا مصرف کنید، زیرا به دلیل دارا بودن فیبر باعث پرشدن حجم معده و در نتیجه باعث احساس سیری می‌شود و در نتیجه غذای کمتری می خورید.
نکات تغذیه ای یلدایی برای بیماران
وی اظهار می دارد: باید افراد دیابتی در شب یلدا به جای مصرف توت، کشمش و انجیر از مغز دانه هایی مانند گردو، فندق، پسته و بادام زمینی استفاده کنند، این بیماران نباید بیش از سه واحد میوه مثل یک برش متوسط هندوانه یا یک عدد خرمالو متوسط و نصف لیوان انار در طول روز استفاده کنند.
این کارشناس می افزاید: افراد مبتلا به فشار خون هم از مصرف آجیل های نمکی خودداری و از مغز دانه های خام همچون گردو و بادام زمینی استفاده کنند.
دولتی می گوید: مبتلایان به فشار خون از مصرف میوه های این شب مانند هندوانه، خرمالو و انار غافل نشوند زیرا این میوه ها سرشار از پتاسیم است و به کنترل و کاهش فشار خون کمک می کند، هندوانه به دلیل دارا بودن یک ماده آنتی اکسیدان در جلوگیری از بیماری‌های سرطانی موثر است.
وی ادامه می دهد: انار غنی از آنتی اکسیدان های مختلف است، از بروز سرطان جلوگیری کرده و رشد تومورهای سرطانی را کند می‌کند، همچنین برای سلامت قلب و عروق، جلوگیری از تصلب شریان ها و سکته‌ها، جلوگیری از پیری زودرس و آلزایمر و پیشگیری از سرطانها بویژه سرطان پروستات مفید است.
در مصرف میوه های خشک زیاده روی نکنید
دولتی با بیان اینکه میوه های خشک یکی دیگر از تنقلات شب یلدا است، اظهار می دارد: این میوها سرشار از ویتامین هایی همچون ویتامین های گروه B و A و نیز املاحی مثل کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر، پتاسیم، سدیم، مس و منگنز هست. به یاد داشته باشید که هر ۱۰۰ گرم میوه خشک حدود ۲۵۰ کالری دارد و در مصرف آن زیاده روی نکنید.
وی تاکید می کند: از میوه تازه به دلیل دارا بودن فیبر بالا به جای میوه خشک استفاده کنید، فیبر موجود در میوه جذب مواد قندی و چربی را در روده کاهش می دهد و از بروز اضافه وزن، چاقی، دیابت و چربی خون بالا پیشگیری می کند.
لبو سرشار از آنتی اکسیدان
دولتی، لبو را از خوراکی های خوشمزه ای دانست که در شب یلدا مصرف می شود و می افزاید: این خوراکی سرشار از آنتی اکسیدان است که باعث تقویت سیستم ایمنی می شود و فیبر بالای موجود در آن، موجب کاهش سطح کلسترول خون شده و خطر بروز سکته‌های قلبی در بیماران قلبی را کم می کند.
وی تصریح می کند: از مصرف شیرینی های بزرگ به خصوص شیرینی های خامه ای خودداری کنید و در صورت مصرف، شیرینی های خشک با اندازه کوچک را انتخاب کنید. به افرادی که دچار اضافه وزن، چاق و دارای چربی خون بالا هستند توصیه می شود از میوه های تازه به دلیل فیبر بالا در حد متعادل به جای میوه های خشک استفاده شود.
دولتی می افزاید: آجیل را از مراکز معتبر آجیل فروشی خریداری و به رنگ، طعم و تازگی آن دقت کنید. رنگ آجیل را با دست کنترل کرده و اگر دستتان رنگی شد احتمال دارد آجیل ها را با رنگ های غیرمجاز یا خوراکی رنگ کرده باشند و باید از خرید آن خودداری کنید.
پرخوری باعث بدکاری دستگاه گوارش می شود
فریبا کوهدانی متخصص تغذیه نیز با تاکید بر اینکه تداخل مصرف میوه و آجیل و شیرینی در شب چله، گاه موجب بدکاری دستگاه گوارش می شود، می افزاید: به طور کلی پرخوری و مصرف بیش از حد مواد غذایی، برای بدن مضر است و مصرف بهینه آن جنبه دارویی دارد.
وی اظهار می دارد: با توجه به تنوع مواد خوراکی در شب چله، مصرف بیش از حد آن، می تواند مشکلات سوءهاضمه به بار بیاورد بخصوص افرادی مانند کودکان که دستگاه گوارش ضعیف تری دارند. پس باید مراقب باشیم که اندازه مصرف را مدنظر قرار دهیم و سپس در مصرف شیرینی نیز تعادل را بیشتر رعایت کنیم.
کوهدانی تصریح می کند: سعی کنید از مواد غذایی که کالری کمتری دارد استفاده کنید تا شبی پرخاطره و دل انگیز و بدون دردسر سپری کنید.
