احمد فاطمی‌نژاد در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه در خصوص نشست‌های اخیر مذاکرات وین ۲ روایت مختلف وجود دارد، اظهار کرد: روایت اول آن چیزی است که اروپا و آمریکا مطرح می‌کنند اما روایت دوم مطالبی است که در رسانه‌های داخلی، مخصوصا رسانه‌های حامی دولت، منتشر می‌شود. چیزی که اروپایی‌ها و آمریکا می‌گویند این است که مذاکرات هنوز نتوانسته به دستاورد خاصی برسد و وضعیت بسیار پیچیده است اما آنچه که در رسانه‌های داخلی مطرح می‌شود، این است که طرفین غربی نرمش‌هایی را نشان داده و برای دادن امتیاز آماده‌اند.
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: یکی از این نشانه‌ها توافق اخیر ایران و آژانس برای نصب دوربین در تاسیسات اتمی کرج است. این یک اتفاق جانبی بود که می‌تواند بر مذاکرات وین تاثیر مثبتی بگذارد و حتی برخی از رسانه‌های آمریکایی هم به این دلیل نسبت به آینده مذاکرات ابراز خوش‌بینی کرده‌اند.
وی با اشاره به تلاش‌های اسرائیل برای به بن‌بست کشاندن مذاکرات وین بیان کرد: سر و صداهای اسرائیلی‌ها و مطالبی که در رسانه‌های رژیم صهیونیستی مطرح می‌شود و همچنین سخنان مقامات آن در خصوص برخورد با ایران و انجام عملیات علیه تاسیسات هسته‌ای ایران نیز یکی دیگر از نشانه‌هایی است که ما را نسبت به شکل گرفتن برخی گشایش‌ها در مذاکرات خوش‌بین می‌کند چراکه اظهارات رژیم صهیونیستی نشان‌دهنده این است که احتمالا آن‌ها در لابی‌های خود با اروپا و آمریکا در خصوص مذاکرات وین به نتایجی که می‌خواستند نرسیده‌اند؛ لذا تصمیم گرفته‌اند به سمت تهدید نظامی علیه جمهوری اسلامی حرکت کنند.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با اشاره به برگزاری رزمایش پیامبر اعظم(ص) ۱۷ در استان‌های جنوبی کشور گفت: هدف ایران از برگزاری این رزمایش پاسخ به تهدیدات اخیر رژیم صهیونیستی بود. این موضوع نشان‌دهنده این است که اسرائیل نتوانسته در خصوص مذاکرات به اهداف خود دست یابد.
فاطمی‌نژاد با اشاره به بروز برخی اختلافات بین آمریکا و اسرائیل که خصوصا در روزهای اخیر بیشتر خود را نشان داده، اظهار کرد: این موضوع نیز نشان‌دهنده این است که آمریکا در خصوص مذاکرات وین چندان با اسرائیل همراهی ندارد و مقامات رژیم صهیونیستی در سفرهایی که اخیرا به آمریکا داشته‌اند، نتوانسته‌اند دولت بایدن را به تشدید فشارها علیه ایران راضی کنند. این مورد نیز از دیگر اتفاقاتی است که ما را نسبت به شکل گرفتن گشایش در مذاکرات امیدوار می‌کند.
وی اضافه کرد: مورد آخر موضوع افزایش خرید نفت ایران توسط چین است. آمارها نشان می‌دهد در یک ماه اخیر خرید نفت ایران توسط چین ۴۰ درصد افزایش یافته است. هر چند این خریدها توسط شرکت‌های کوچک چینی که چندان از تحریم‌های آمریکا تاثیر نمی‌پذیرند، انجام شده اما احتمالا این اتفاق نشان‌دهنده این است که تحریم‌ها در آستانه کاهش است و حتی می‌توان آن را به عنوان یک امتیاز از طرف آمریکا به ایران برای ترغیب به جدی‌تر گرفتن مذاکرات تلقی کرد.
این استاد دانشگاه در پاسخ به این سوال که دستیابی به ۲ سند جدید در مذاکرات اخیر که مورد توافق ایران و اروپاست، تا چه حد می‌تواند به پیشرفت مذاکرات کمک کند، عنوان کرد: این مساله بیشتر از سوی رسانه‌های داخلی بیان می‌شود اما در مجموع صحبت زیادی در رسانه‌ها در مورد این ۲ سند از سوی طرفین گفته نشده است. طرف‌های مقابل ایران بیشتر تمایل دارند دور اخیر مذاکرات وین را در امتداد ۶ دور ابتدایی ببینند و نتایج به دست آمده در آن ۶ دور را حفظ کنند؛ لذا من بعید می‌دانم اینکه گفته شده ایران و اروپا توانسته‌اند به ۲ سند مورد توافق طرفین دست یابند، موضوع تعیین‌کننده‌ای باشد یا تمایز خاصی بین این ۲ سند با نتایج ۶ دور ابتدایی مذاکرات وین وجود داشته باشد.
فاطمی‌نژاد با بیان اینکه در صورت به سرانجام نرسیدن مذاکرات، احتمال احیای قطعنامه‌های شورای امنیت و صدور قطعانامه‌های جدید علیه ایران بسیار بالاست، گفت: در آن صورت احتمالا اروپایی‌ها به همراه روسیه و چین با اقدامات ضد ایران همراه شوند و مجددا ما شاهد بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت باشیم؛ لذا ما باید در مذاکرات تا جایی که می‌توانیم سعی کنیم از ایجاد همگرایی بین طرف‌های مقابل برای وارد کردن فشار بیشتر بر ایران جلوگیری کنیم. اگر رفتار ما به شکلی باشد که در برخی از سیاست‌های اعلامی ما وجود دارد، مذاکرات شکست خواهد خورد.
وی همچنین در خصوص ارزیابی خود از همراهی چین و روسیه با ایران در مذاکرات بیان کرد: روسیه بیشتر در بعد رسانه‌ای سعی دارد خود را همراه با ایران نشان دهد اما چین در عرصه عمل تا حدی در حال همراهی کردن با ایران است. امروز مراودات تجاری ما با چین چندین برابر مراودات تجاری با روسیه است. به طور کلی در دوران تحریم‌ها چین نسبت به روسیه ارتباطات تجاری بسیار بیشتری با ما داشته است.
این تحلیلگر مسائل بین‌الملل اضافه کرد: همراهی روسیه با ایران عمدتا در حد فعالیت‌های رسانه‌ای است و همین میزان هم فقط ظاهرسازی است. آن‌ها احتمالا از این طریق می‌خواهند فشارهایی به غرب وارد کنند چراکه روسیه از طرف آمریکا به وضع تحریم‌های گسترده تهدید می‌شود؛ بنابراین سعی دارد از ایران به عنوان یک ابزار فشار علیه آمریکا استفاده کند و احتمالا تمایل چندانی به حل مشکلات ایران و به سرانجام رسیدن مذاکرات ندارد.
فاطمی‌نژاد ادامه داد: اما در مورد چین وضعیت متفاوت است چراکه این کشور ظرفیت ایجاد روابط تجاری گسترده با ایران را دارد و خواهان رفع تحریم‌های ایران است. اینطور نیست که در صورت ورود ایران به بازار جهانی، جای چین تنگ شود. چین در هر صورت می‌تواند با تمام کشورها فعالیت‌های اقتصادی انجام دهد؛ لذا حل و فصل مشکلات ایران و رفع تحریم‌ها نه تنها به ضرر چین نخواهد بود بلکه به سود آن نیز هست. در مجموع چین خواهان به سرانجام رسیدن مذاکرات و کاهش تحریم‌های ایران است.
انتهای پیام
