با تصویب نشست ۲۳ خرداد امسال ستاد ملی مقابل با کرونا، ثبت‌نام از متقاضیان وام کمک ودیعه مسکن از ۲۶ خرداد آغاز شده بود و تا ساعت ۲۴ آخرین روز پاییز (۳۰ آذر ۱۴۰۰) ادامه پیدا کرد.
در حالی که پیش از این برخی پیش بینی‌ها از تمدید نام‌نویسی در سامانه تسهیلات ودیعه مسکن حکایت داشت، اما نهایتاً معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی از بسته بودن سامانه مذکور و عدم تمدید ثبت نام وام ودیعه مسکن خبر داد.
به خصوص که تمدید ثبت نام وام ودیعه مسکن نیاز به صدور مجوز قانونی از مرجع ذی ربط (ستاد ملی مقابله با کرونا) داشت که پیش از این یک بار در ۱۷ مهر امسال این مجوز صادر شد، اما در حال حاضر برای تمدید ثبت نام در این سامانه، مجوزی صادر نشده است.
از سوی دیگر، بانک مرکزی می‌گوید تا کنون تعداد افراد واجد شرایط که پرونده آن‌ها از وزارت راه و شهرسازی به بانک‌های عامل ارسال شده، حتی از سقف اعتبارات مذکور (۱۰ هزار میلیارد تومان) معادل ۱۲ هزار میلیارد تومان هم فراتر رفته و مجموع رقم تسهیلات برای مستأجرانی که وام را دریافت کرده‌اند به علاوه واجدان شرایطی که در لیست انتظار هستند، به معادل ۲۲ هزار میلیارد تومان می‌رسد.
اعطای تسهیلات کمک ودیعه مسکن برای نخستین بار در ستاد ملی مقابله با کرونای سال گذشته (تیر ۱۳۹۹) برای کمک به مستأجران آسیب دیده از شرایط کرونا تصویب، ابلاغ و پرداخت شد؛ برای دومین بار هم در سال جاری این تسهیلات بار دیگر با مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا به بانک‌های عامل ابلاغ شد.
در سال گذشته، این تسهیلات قرار شد تا سقف ۲۰ هزار میلیارد تومان با نرخ سود ۱۳ درصد و تلفیقی از منابع داخلی بانک‌ها و باقی مانده برداشت یک میلیارد یورویی از صندوق توسعه ملی برای جبران خسارات کرونا و اعطای تسهیلات به کسب و کارها، اعطا شود.
با این حال در سال جاری این مصوبه بار دیگر در ستاد ملی مقابله با کرونا و تا سقف ۱۰ هزار میلیارد تومان تکرار شد، اما منابع آن، اعتبارات داخلی بانک‌ها بود که عملاً به عنوان تسهیلات تکلیفی در نظر گرفته شد.
از آنجایی که تسهیلات تکلیفی بانک‌ها باید منشأ قانونی داشته باشد، به نظر می‌رسد با توجه به اینکه در لایحه بودجه ۱۴۰۱، تسهیلات ودیعه مسکن نیامده، اعطای این تسهیلات سال آینده تکرار نشود و تسهیلات مذکور صرفاً به سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ اختصاص داشته باشد.
ضمن اینکه با توجه به کاهش اثرات اقتصادی کرونا در طی دو سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ به خصوص پس از واکسیناسیون گسترده کرونا در دولت سیزدهم که به حذف شهر‌های قرمز و نارنجی (تا کنون) منجر شده، به نظر می‌رسد ستاد ملی مقابله با کرونا، از اعمال فشار مضاعف بر بانک‌ها در سال آتی خودداری کند.
به خصوص که اعطای تسهیلات تکلیفی نهضت ملی مسکن (وام ۳۶۰ هزار میلیارد تومانی ذیل قانون جهش تولید مسکن) نیز قرار است به زودی از سوی بانک‌های عامل آغاز شود که در این صورت، ممکن است بانک‌ها از پرداخت سایر وام‌های مرتبط با بخش مسکن از جمله اجاره، کمی فاصله بگیرند.
در شرایطی که برخی پیش بینی‌ها از تمدید زمان ثبت نام وام اجاره مسکن حکایت داشت، محمود محمودزاده معاون مسکن و ساختمان وزارت راه و شهرسازی این موضوع را تکذیب و اعلام کرد که با اتمام پاییز، مهلت ثبت‌نام به پایان می‌رسد.
ولی مستأجران واجد شرایط دریافت تسهیلات کمک ودیعه مسکن که در سامانه tem.mrud.ir ثبت‌نام کرده و در حال حاضر منتظر دریافت پاسخ استعلام خود هستند یا به نظام بانکی معرفی شده‌اند، می‌توانند در ادامه سال جاری نسبت به تشکیل پرونده در بانک مورد تقاضا اقدام کنند.
بر اساس مصوبه ستاد ملی کرونا در ۱۷ مهر ماه امسال، ثبت نام وام ودیعه مسکن تا پایان آذر امسال تمدید و اعطای این تسهیلات از سوی بانک‌ها تا پایان بهمن ماه امسال ادامه دارد؛ آن دسته از متقاضیانی که واجد شرایط شناخته شده‌اند، می‌توانند تا پایان بهمن ماه نسبت به تکمیل پرونده‌های خود اقدام کنند.
بر اساس مصوبه ستاد ملی کرونا در سال ۱۴۰۰ سقف وام اجاره در تهران ۷۰، در دیگر کلانشهر‌ها ۴۰ و سایر شهر‌ها ۲۵ میلیون تومان است.
بر اساس اعلام بانک مرکزی، از ۱۰ هزار میلیارد تومان در نظر گرفته شده به عنوان سقف پرداخت تسهیلات ودیعه مسکن در سال ۱۴۰۰ تاکنون مبلغ ۷،۳۰۰ میلیارد تومان به ۱۹۰ هزار نفر پرداخت شده است.
همچنین حدود ۶۰ هزار نفر به مبلغ ۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان نیز در بانک‌ها پذیرش شده و در مرحله اخذ این تسهیلات هستند.
پرداخت میزان باقی مانده از کل مبلغ در نظر گرفته شده (۴۰۰ میلیارد تومان) تا پایان بهمن‌ماه انجام خواهد شد.
بانک مرکزی مدعی است در سال جاری بیش از ۵۷۰ هزار نفر معادل ۲۲ هزار میلیارد تومان (۱۲ هزار میلیارد تومان بیش از سهمیه ابلاغی) توسط سامانه مربوطه وزارت راه و شهرسازی به شبکه بانکی معرفی شده است.
اگرچه وزارت راه و شهرسازی به مستأجران واجد شرایط دریافت تسهیلات ودیعه مسکن، پیامک مراجعه به بانک ارسال می‌کند، اما بخش عمده‌ای از این افراد با مراجعه به بانک‌های عامل با موانع بزرگی روبه رو می‌شوند.
البته در یک ماه گذشته و با دستور رئیس کل بانک مرکزی به بانک‌ها، بانک‌های عامل نسبت به دریافت تضامین از مستأجران، سخت گیری‌های کمتری به خرج می‌دهند؛ اما در حال حاضر اصلی‌ترین مانع برای واجدان شرایط، اتمام اعتبارات است.
در برخی بانک‌های عامل، مستأجران واجد شرایط دریافت وام ودیعه، به شعب منتخب ارجاع داده می‌شوند؛ برخی بانک‌ها هم به طور کامل پرونده اعطای وام ودیعه مسکن را بسته و از پرداخت هر گونه وام جدیدی خودداری می‌کنند؛ این موضوع در تهران و کلانشهر‌ها که رقم تسهیلات ودیعه مسکن به ترتیب ۷۰ و ۴۰ میلیون تومان است، بیشتر به چشم می‌آید.
