به گزارش گروه وب‌گردی خبرگزاری صدا و سیما، محققان دانشگاه ترنتو (Trento) در ایتالیا به ماهی‌های کمانگیر که از پرتاب فواره‌های آب برای شکار طعمه استفاده می‌کنند، آموزش دادند تا به یک صفحه نمایش تف کنند که در نتیجه مشخص شد این ماهی‌ها می‌توانند بین اعداد تمایز قائل شوند.
مطالعات مختلف قبلی روی این ماهی‌ها استدلال کرده‌اند که مانند بسیاری از پرندگان و پستانداران، ماهی‌ها نیز ممکن است بتوانند بشمارند و یک حس ذاتی از اعداد داشته باشند، اما این موضوع تاکنون ثابت نشده بود.
با این حال، این آزمایش‌های جدید نشان دادند که این ماهی‌ها به دسته‌های بزرگ‌تر می‌پیوندند و حداقل دارای حس اندازه هستند. به عنوان مثال، آن‌ها در این آزمایشات نشان دادند که میان دو مجموعه از نقاط که شبیه به طعمه بودند، ممکن است مجموعه‌ای را انتخاب کنند که نقاط بیشتری دارد، تنها بر این اساس که منطقه بزرگ‌تری را پوشش می‌دهد.
ماهی کمانگیر (Toxotes) نام یک سرده از راسته سوف‌ماهی‌سانان است. این ماهی که بیشتر در مصب رودخانه‌ها یا در میان جنگل‌های مانگرو زندگی می‌کند، آب دهان خود را به سوی حشراتی که در خارج از آب، روی گیاهان نشسته‌اند، شلیک و آن‌ها را شکار می‌کند و می‌خورد.
هدف‌گیری آن‌ها به اندازه‌ای استادانه است که معمولاً در این کار اشتباه نمی‌کنند. ماهی کمانگیر می‌تواند به حشرات یا جانورانی که تا ۳ متری بالای سطح آب نشسته‌اند، شلیک کند.
محققان با استفاده از نقاط با اندازه‌های مختلف و موقعیت‌های نسبی، عوامل مختلف را بررسی و ثابت کردند که این ماهی‌ها واقعاً می‌توانند شمارش انجام دهند.
دیوید پوتریچ، نویسنده این مطالعه و متخصص قدرت شناختی حیوانات در دانشگاه ترنتو گفت: درباره وجود حس عددی در ماهی‌ها، بحث وجود دارد، زیرا گفته می‌شود جدا کردن اطلاعات عددی از همه خصوصیات پیوسته دیگر به یک‌باره غیر ممکن است.
او افزود: آزمایش‌های متعددی سعی کرده‌اند به این موضوع رسیدگی کنند، اما معمولاً به‌طور کامل انجام نشده است. آن‌چه در مطالعه ما منحصر به فرد بوده، این است که ما متغیر‌های غیر عددی را به بهترین شکل ممکن کنترل کردیم.
دکتر پوتریچ و همکاران او در آزمایش‌های خود، ماهی کماندار نواری در مخزن‌هایی در زیر یک صفحه نمایشگر قرار دادند که دو گروه از نقطه‌ها را نشان می‌داد. دوربینی که در زیر مخزن قرار داده شده بود، منظره‌ای از ماهی‌ها را ثبت می‌کرد که نشان می‌داد آن‌ها کدام گروه از نقاط را برای تف کردن انتخاب می‌کنند.
محققان با نشان دادن دو مجموعه نقطه به ماهی‌ها که یکی دارای سه نقطه و دیگری دارای شش نقطه بود، موفق شد ماهی‌های کمانگیر را آموزش دهد تا به‌طور مداوم، یکی از گروه اعداد را انتخاب کند.
برای اطمینان از این که عوامل دیگری مانند منطقه تحت پوشش نقطه‌ها بر تصمیم‌گیری ماهی‌ها تأثیر نمی‌گذارند، محققان، نرم‌افزاری را توسعه دادند که به‌طور تصادفی، اندازه نقاط، ترتیب و سایر جزئیات برای هر آزمایش را تغییر می‌داد.
به عنوان مثال، این به آن معنا بود که گاهی اوقات مجموعه شش نقطه‌ای فضای کمتری را در صفحه نسبت به مجموعه سه نقطه‌ای اشغال می‌کردند، اما دفعه بعد ممکن بود منطقه بزرگ‌تری را پوشش دهد. این گروه متوجه شد که ماهی‌ها هنوز هم وقتی با اندازه‌ها و اختلاف در منطقه‌های تحت پوشش روبرو می‌شوند، می‌توانند بین اعداد تمایز قائل شوند.
در نهایت، مشخص شد این ماهی‌ها در حدود سه چهارم مواقع، وقتی با انتخاب‌های مختلف روبرو می‌شوند، به‌طور پیش‌فرض، بزرگ‌ترین یا کوچک‌ترین عدد را (بسته به آموزشی که به آن‌ها داده شده است) انتخاب می‌کنند.
به عنوان مثال، یک ماهی که به آن آموزش داده می‌شود، عدد ۶ را به ۳ ترجیح دهد، عدد ۹ را نیز به ۶ و عدد ۸ را به ۴ ترجیح می‌دهد. در حالی‌که آن ماهی که برای انتخاب عدد ۳ به جای ۶ آموزش داده شده است، اغلب اوقات عدد پایین‌تر از این دو عدد را انتخاب می‌کند.
برایان باترورث، عصب‌شناس کالج دانشگاهی لندن که در مطالعه حاضر شرکت نداشته است، گفت: در طبیعت، عوامل عددی با عوامل غیر عددی همراه هستند که مطالعاتی مانند این را دشوار می‌کند.
او افزود: به نظر من این گروه، کار بسیار خوبی در تلاش برای جدا کردن این نشانه‌های غیر عددی از نشانه‌های عددی انجام داده و نشان داده است که ماهی کماندار حداقل می‌تواند قضاوت‌های متعددی را انجام دهد.
مقاله پیش از چاپ این مطالعه که هنوز مورد نقد و بررسی قرار نگرفته، در پایگاه bioRxiv قابل مطالعه است.
منبع: دیلی میل
