شهر تهران با مشکلات عدیده‌ای در زمینه مسائل فرهنگی روبه‌رو است و تاکنون شورای شهر تهران در راستای بهبود فضای فرهنگی پایتخت کارهای سازنده‌ای انجام داده است. برای آشنایی با مشکلات فرهنگی پایتخت و اقدامات شورای شهر در این خصوص با عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران به گفت‌وگو پرداخته‌ایم که مشروح آن به شرح ذیل است:
الهام فخاری در گفت‌وگو با خبرنگار گسترش نیوز در پاسخ به این پرسش که شورای شهر در دوره پنجم، در زمینه برنامه‌های فرهنگی چه کارهایی انجام داده است، اظهارکرد: از جمله کارهای نظارتی کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر ارزیابی و سنجش فراگیری و اثربخشی برنامه‌های فرهنگی شهرداری تهران است که از سوی کمیته‌های اجتماعی، هنر و نظرات بر الگوی شهر دوستدار کودک انجام شد.
وی افزود: برای نمونه ارزیابی فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران در نوروز ۹۸ با همکاری اعضای کمیته اجتماعی و مرکز مطالعات شهرداری تهران صورت گرفت و گزارش شد.
این عضو شورای شهر تهران، تصریح کرد: پایش بهبود کارایی، فراگیری و اثربخشی برنامه هایی که برای مردم انجام می‌شود یکی از وظایف نظارتی اصلی در شورا و از سوی نمایندگان مردم است. در این زمینه نظرسنجی از خود شهروندان هم انجام شده است و نتیجه ی این کار در گزارش مفصلی تدوین و در صحن شورای شهر هم از سوی رئیس کمیته اجتماعی، گزارش شده است.
فخاری تاکید کرد: هم چنین یک کار ارزیابی مهم دیگر، ارزیابی و سنجش اثربخشی برنامه‌های استقبال از مهر بوده است که در این زمینه هم برای بهبود عملکرد در سال‌های آینده، نظر شهروندان و متخصصان ارزیابی و گزارشی در این زمینه تدوین شده است. در واقع کار شورا و کمیته اجتماعی، تلاش برای فراگیرتر شدن برنامه‌ها، دسترس‌پذیربودن برای گروه‌های اجتماعی گوناگون، بهبود اثربخشی برنامه‌های فرهنگی شهرداری و افزایش رضایت‌مندی شهروندان است که خوشبختانه در این زمینه کارهای چشمگیر و منظمی انجام شده است.
وی در ادامه، بیان کرد: همچنین ارزیابی خدمات اجتماعی با تاکید بر عدالت در شهر انجام شده و یکی دیگر از کارهای نظارتی و ارزیابی هم تدونی بسته، شاخص‌ها و ابزارهای سنجشی ارزیابی وضعیت و خدمات اتاق‌های مادر و کودک شهداری تهران در پایانه‌ها، ایستگاه‌های مترو و فضاهای همگانی و چگونگی گسترش به فضاهای گروهی خصوصی بوده است.
عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران در پاسخ به این پرسش که ضعف‌های فرهنگی شهر تهران مربوط به کدام بخش است، گفت: به طور کلی یکی از کاستی‌های برنامه‌های فرهنگی شهر تهران، کاستی در دسترس‌پذیری همه‌ی گروه‌ها و قشرها و نبود باهم‌بودن اجتماعی، جامعه‌زدودگی کوچه و خیابان‌ها است.
فخاری افزود: مردم در شهر یا در عبود یا در خرید یا در کار و یا در خانه به‌سر می‌برند، باهم‌بودن مردم کم‌رنگ شده است. این یکی از مسئله‌هایی است که در کمیته‌های هنر، نظارت بر شهر دوستدار کودک و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران همواره مورد توجه بوده است و در برنامه‌های نوروز هم تذکری در این زمینه داشتیم چون اطلاع‌رسانی و سوگیری برنامه‌ها به‌گونه‌ای بود که درصد و شمار زیادی از شهروندان را در برنگرفت هرچند در مقایسه با گذشته، بهتر بود.
وی تصریح کرد: پراکندگی برنامه‌های اجتماعی در شهر باید به گونه‌ای باشد که همه‌ی شهروندان دسترسی برابر برای بهره‌مندی از برنامه‌ها را داشته باشند و برنامه‌ها متناسب با شرایط مردم مناطق برنامه‌ریزی شوند و تنها سرگرمی هدف نباشد و چگونگی و محتوای برنامه‌ها که کارکرد آموزش غیررسمی و تعریف ذائقه فرهنگی دارند باید مورد توجه باشد.
این عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران، بیان کرد: کار به پیمانکاری‌های دم‌دستی فروکاسته نشود و هم چنین خواسته و نیازهای گروه‌های گوناگون شهروندان مورد توجه باشد. یکی دیگر از کاستی‌های برنامه‌های فرهنگی شهر تهران که بارها از سوی کمیته اجتماعی پیگیری شده است توجه کم به سواد و مهارت‌های بهداشت روان و سلامت اجتماعی شهروندان است.
فخاری افزود: بهداشت روان در کلان‌شهرها از جمله شهر تهران مسئله‌ای کلیدی است. تنیدگی و افسردگی را نباید در تهران نادیده گرفت و این ماه‌ها هم که بحران کرونا با فشارهای اقتصادی و به‌هم ریختگی کسب و کارها همزمان شده است بهداشت و درمان‌های روان‌شناختی، باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.
این عضو شورای شهر تهران، افزود: اکنون با پیگیری و پیشنهاد کمیته اجتماعی، تفاهمنامه‌ای میان سازمان نظام مشاوره و روان‌شناسی کشور و شهرداری تهران تنظیم شده است که به همکاری‌ها سمت و سوی سازنده‌تری می‌دهد و به‌کارگیری همکاری نهادهای تخصصی مرجع را برای از میان‌برداشتن دشواری‌ها و حل مسئله‌ها را به انجام می‌رساند.
فخاری تاکید کرد: در زمینه‌ی فرهنگی کار کودک و کودکان کار نیز آنچه مهم است حساس‌سازی شهروندان، تنظیم فرآیندهای پایش مردمی و همکاری میان مردم و دستگاه‌ها، آگاهی از حقوق کودکان و نوجوانان و حق مردم به شهر، به‌کارگیری ایده‌ها و توان نسل جوان در قالب نیروهای داوطلب همکار اجتماعی و پرداختن به بازگشت بازی و آموزش و باهم بودن نسل‌ها و کودکان در فضاهای همگانی محله‌ها و شهر است.
وی در ادامه، بیان کرد: تلاش شده است از بیلبوردها، مترو، اتوبوس رانی و... برای آگاهی‌رسانی درباره‌ی کار کودک و چگونگی پرداختن به کودکان کار استفاده شود. بهداشت روانی دیگران، کودکان، سالمندان و افراد کم‌برخوردار مسئله همه باید باشد. برای یاری خانواده‌های دچار مشکل اقتصادی باید همه ما در کنار هم، کنش شهروندی اثرگذار در یک سامانه‌ی شهری کارا و البته برنامه‌ی حاکمیتی موثر برای فقرزدایی و توزیع عادلانه خدمات و فرصت‌ها داشته باشیم تا بتوانیم بر حاشیه‌های برخواسته از نابرابری و فقر و دشواری اقتصادی غلبه کرد.
عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران در پایان با اشاره به نقش رسانه‌ها در جامعه، اظهارکرد: رسانه، پل تعاملی میان شهروندان و نمایندگان آنها (اعضای شورای شهر) هستند. پیگیری حقوق و درخواست‌های مردم و پایش روند کار نمایندگان با ابزار و نگاه تیزبین رسانه‌های مستقل شدنی است.
فخاری افزود: ما برای دگرگون‌کردن روندهای رسوبی دیرپا، نیاز به همکاری، باورمندی و پایداری برای بهبود وضعیت داریم. با هر گرایشی، مسئله مشترک همه‌ی ما بهبود زندگی کودکان و نوجوانان در ایران و تهران است.
این عضو شورای تهران، بیان کرد: برای بهبود اوضاع، باید بر پیچ و خم‌ها، تاریکی‌ها، سودهای پیدا و پنهان، و آشفتگی‌ها غلبه کرد که از مهم‌ترین ستون‌های این روند نهادهای انتخابی شهری و روستایی، نهادهای مردمی و رسانه‌ها هستند.
فخاری در پایان، بیان کرد: پنجاه سال پیش، کار کودک یک واقعیت بود ولی مسئله نبود، چه بسا که کودکی، تعریف همگانی و حساسیت امروز را نداشت و کودکان در بافت خویشاوندی، کار می‌کردند. امروز کار کودک مسئله‌ی ممنوع است و برای کاستن از کار کودک در بافت ناآشنا و حتی کارگاه‌های خویشاوندی هم‌پیمانان و کنش‌گران موثرتری داریم. این یک بهبود اجتماعی است گرچه شرایط جامعه دشوارتر به‌نظر می‌رسد.
