پارامتر مهم دیگر، حجم معاملات است. ارزش معاملات خرد سهام نیز در هفته گذشته به بالای میانگین ماهانه رسید که این نشانه خوبی است. اما میزان ارزش معاملات، برای شکل‌گیری یک روند پرقدرت صعودی کافی نیست. این روزها ورود پول خاصی را حتی در روزهای مثبت در بازار شاهد نبودیم که این موضوع نشان می‌دهد که هنوز اعتماد به بازار برنگشته است.
اما برای پیش‌بینی در خصوص مسیر بازار باید گذشته را بررسی کنیم. در اصلاح چند ماه گذشته باید به این نکته توجه کنیم که سهم‌هایی که به لحاظ بنیادی ارزنده‌تر بودند کمتر دچار ریزش شدند. حتی اگر به ماه‌های قبل‌تر برگردیم و صعود تابستان را در نظر بگیریم، متوجه می‌شویم که در آنجا هم سهم‌های با بنیاد خوب رشد بهتری را داشتند. این موضع بیانگر این نکته است که بازار به گزارشات، وزن خوبی می‌دهد و تحلیل، در کسب برآیند معاملاتی مثبت موثر است. بنابراین می‌توان حدس زد که کسانی که هنوز وارد بازار نشده‌اند، در انتظار گزارشات ۹ ماهه هستند.
هر چند شرکت هایی که گزارش آذر ماه آنها بهتر از گزارش آبان است بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند. باید توجه داشته باشیم در بازاری که هنوز جریان ورود نقدینگی در آن رخ نداده، با وسواس و دقت بیشتری به انتخاب سهم بپردازیم، زیرا به واسطه قدرت جریان نقدینگی بازار رشد نخواهد کرد بلکه به‌واسطه ارزندگی چه به لحاظ بنیادی و چه به لحاظ چارت رشد صورت می‌گیرد.
نکته بعد در مورد سهام‌های ریالی است که به‌واسطه حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی مورد توجه بازار قرار گرفته‌اند. هرچند هنوز ابهاماتی در این زمینه وجود دارد که افزایش نرخ به چه نسبتی خواهد بود. اما در مورد افزایش نرخ گرفتن این صنایع، شکی وجود ندارد. در مورد میزان افزایش نرخ، سوال این است که آیا حاشیه سود شرکت‌ها حفظ خواهد شد یا خیر؟ همین ابهام باعث شده که بسیاری از تحلیلگران نتوانند رقم مشخصی را برای رشد قیمت محصولات در نظر بگیرند و از طرفی دیگر، حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در بازار پیش‌خور نشده است و در ماه‌های آینده شاهد اثر آن خواهیم بود.
مسئله بعدی در مورد برجام است که این دور از مذاکرات با خوش‌بینی‌هایی شروع شده و امیدوار هستیم به نتیجه برسد. همین مسئله هم باعث شد که بازار به صنایع برجامی بیشتر توجه کند و حتی در روز آخر، دو گروه خودرو و بانک بیشتر مورد توجه فعالان بازار قرار گرفتند.
اما در مورد برجام می‌توان گفت، برخلاف اینکه گفته می‌شود بورسی‌ها ترجیح می‌دهند توافقی در مذاکرات حاصل نشود، باید تاکید کنیم که به لحاظ بنیادی توافقات می‌تواند باعث بیشتر شدن میزان صادرات شرکت‌ها و آسان‌تر شدن واردات شود. بنابراین از این جهت می‌تواند باعث بهتر شدن کلیت بازار سرمایه شود. از طرفی با توجه با تقاضا انباشته دلار و نرخ تعیین شده در بودجه، می‌توان کف دلار را در محدوده ۲۳ الی ۲۴ هزار تومان در نظر گرفت. بنابراین از این نظر ریسکی برای بازار سرمایه ایجاد نخواهد شد.
برای حرکت روبه جلو بازار، نیاز به ورود نقدینگی و بیشتر شدن ارزش معاملات خرد سهام است. تا زمانی‌که ارزش معاملات خرد سهام به بالای پنج هزار میلیارد تومان نرسد، شاخص هم‌وزن و سهم‌های کوچک دارای P/Eهای مناسب، رشد بهتری خواهند داشت. اما اگر ارزش معاملات به بالای پنج هزار میلیارد تومان برسد، می‌توانیم انتظار رشد را در سهم‌های بزرگ‌تر داشته باشیم.
همانطور که قبلا بیان کردیم شاخص کل به محدوده حمایتی مهم یک میلیون و ۲۸۰هزار تا یک میلیون و ۳۰۰هزار واحد واکنش نشان داد و موجی صعودی از ابتدای حمایت ذکر شده، شکل گرفت. در حال حاضر شاخص کل در محدوده حساس سقف کانال نزولی قرار دارد و در روزهای اخیر متاسفانه شاهد شکست معتبری در این ناحیه نبودیم و ویژگی‌های یک شکست معتبر تکنیکالی را در این ناحیه مشاهده نمی‌کنیم.
اما با توجه به جو فعلی بازار و سایر عوامل تاثیرگذار در بازار احتمال می‌دهیم که شاخص تا مقاومت اول و مهم خود، یعنی محدوده یک میلیون و ۴۵۰هزار واحد صعود کند و در آن محدوده مجددا باید وضعیت نمودار شاخص کل مورد بررسی قرار بگیرد و مسیر آینده حرکت شاخص تخمین زده شود.
اما اگر در روزهای آتی شاهد نزول شاخص باشیم؛ اولین حمایت پیش‌رو، محدوده یک میلیون و۳۴۰هزار واحد خواهد بود. که البته اعتبار کمتری نسبت به محدوده حمایتی یک میلیون و ۲۸۰هزار واحد تا یک میلیون و ۳۰۰هزار واحد دارد. احتمال وقوع سناریو دوم و ریزش بازار کمتر داده می‌شود و پیش‌بینی می‌کنیم شاخص، همچنان به روند صعودی خود ادامه دهد.
اگر نگاهی به اندیکاتورها نیز بیندازیم، موقعیت «RSI» مناسب است و در صورتی‌که این اندیکاتور وارد ناحیه اشباع خرید شود، با خیال راحت می‌توانیم منتظر ادامه روند صعودی و شکست مقاومت‌های پیش رو باشیم. پس معامله‌گران باید حرکات این اندیکاتور را به دقت مورد نظر قرار دهند. اندیکاتور «مکدی» نیز وارد فاز مثبت شده که این موضوع نیز نشانه خوبی از ادامه حرکت صعودی دارد.
و اما بررسی تکنیکالی شاخص کل هم‌وزن، حاوی نکات بسیار جالبی است و نشانه‌های خوبی در نمودار این شاخص دیده می‌شود که نوید اتمام ریزش را به ما می‌دهد. اولین نکته و نشانه خوب، واگرایی معمولی مثبتی است که بین دو دره آخر شاخص هم‌وزن و دو دره اندیکاتورهای «RSI» و «MACD» دیده می‌شود. این واگرایی در «MACD» کاملا معتبر است، اما در «RSI» از اعتبار کمتری برخوردار بوده و بیشتر شبه واگرایی است.
نکته مهم دیگری که در نمودار مشاهد می‌شود، شکست خط روند نزولی شاخص است. با توجه به واگرایی شکل گرفته و موضع مناسب «RSI»، پیش‌بینی می‌شود، شکست معتبری باشد. اما برای اطمینان بیشتر باید منتظر وضعیت اندیکاتور «MFI» باشیم که در صورت صعود این اندیکاتور به بالای سطح ۵۰ و نزدیک شدن اندیکاتور «RSI» به محدوده اشباع خرید با ضریب اطمینان بسیار بالایی می‌توانیم انتظار ادامه روند صعودی در سهم‌های کوچک و متوسط بازار داشته باشیم.
محدوده فعلی شاخص هم‌وزن، محدوده حمایتی مناسبی است و حتی در نگاه بدبینانه اگر روند صعودی محقق نشود؛ انتظار ریزش وجود ندارد. بلکه ممکن است در این ناحیه کف‌سازی خوبی شکل بگیرد و حتی شاهد الگوهای معتبر کلاسیکی مانند سروشانه معکوس و یا دو دره باشیم. مقاومت اول، محدوده ۳۹۱هزار واحد است که در صورت صعود شاخص به این ناحیه به احتمال بسیار زیاد این ناحیه را به راحتی شکسته و به طرف سقف این کانال ماژور افقی حرکت خواهد کرد. البته انتظار می‌رود، که این امر محقق گردد و سهامداران شرکت‌های کوچک و متوسط، نتیجه صبر و شکیبایی خود را دریافت کنند.
*کارشناس بازار سرمایه
