به گزارش ایرنا، هنگامی که بایدن در ۲۰۲۱ وارد کاخ سفید شد، آمریکا در تنگنای یک بیماری فراگیر جهانی (کرونا) قرار داشت و از کودتای نافرجام جان سالم به در برده بود که اکثر رهبران حزب جمهوری خواه هنوز هم از محکوم کردن آن خودداری می‌کنند.
به گفته استفان والت استاد دانشگاه هاروارد آمریکا، بایدن دروغگویی را در سال ۲۰۲۰ میلادی شکست داد و هنوز هم در حال شکست دادن اوست که از اعتراف به باخت منصفانه خودداری می‌ورزد. در واقع، بایدن کشور را که در جنگی غیر قابل پیروزی غرق شده بود و هیچ راهی برای بیرون آمدن تمیز از آن وجود نداشت، تحویل گرفته بود.
روزنامه واشنگتن پست به قلم جنیفر روبین نیز در این باره می نویسد بایدن درحالی به ریاست جمهوری رسید که اتحادهای خارجی آمریکا دچار آشفتگی شده بودند، پایبندی آن به حقوق بشر تضعیف و تلاش هایش برای مقابله با چین بی اثر و تعهداتش در هاله ای از تردید فرو رفته بود.
به اعتقاد نویسنده واشنگتن پست، تئوری سیاست خارجی بایدن و گروهش مبتنی بر چند اصل فراگیر است. اینکه توان اقتصاد داخلی آمریکا به قدرت آن در عرصه بین المللی می افزاید و عدم وجود اتحادهایی که آمریکا حامی آنهاست، جهان را به جایی خطرناکتر و بحران زده تر تبدیل می کند و در مبارزه با چالش های دیروز، تهدیدهای مهم تر امروز مانند تروریسم سایبری، تغییرات آب و هوایی و چین را نادیده گرفته شده است و با وجود وزارت امور خارجه بی انگیزه که از دولت ترامپ به ارث رسیده، با کمبود نیرو مواجه بوده و با توجه به همه گیری جهانی کرونا و رکود اقتصادی بین المللی، گروه بایدن زمان و تلاش قابل توجهی را صرف بازسازی ظرفیت دیپلماتیک خود کرده است.
دولت بایدن در سال نخست عمرش به معاهده آب و هوایی پاریس و سازمان جهانی بهداشت پیوست اما آیا قمار بایدن در زمینه خروج آشفته نیروهای آمریکایی از افغانستان نتیجه داشته است؟ از یک طرف اوضاع اقتصادی و انسانی فاجعه بار افغانستان منعکس کننده آسیب های انسانی مرتبط با جنگی شکست خورده است و خروج بایدن از این کشور به آشفتگی داخلی در این کشور منجر شده و دولت بایدن را در معرض قضاوت بین المللی و بی اعتباری به وعده هایش قرار داده است.
اکنون دولت بایدن در حالی وارد دومین سال ریاست جمهوری خود می شود که با چالش های بسیاری در عرصه سیاست داخلی و خارجی در سال ۲۰۲۲ مواجه خواهد بود.
بایدن در عرصه سیاست داخلی با چالش هایی همچون موج پایان ناپذیر کرونا، تورم مداوم، چشم‌انداز سخت انتخابات میان‌دوره‌ای برای دموکرات‌ها، وقوع بحران های انسانی تراژیک و احتمال جنگ داخلی در آمریکا در سال جدید میلادی مواجه خواهد بود.
با توجه به آنکه دموکراسی آمریکایی در داخل تحت فشار قرار دارد، اعتبار آمریکا به عنوان رهبر اتحاد بین المللی دموکراسی ها در سال آینده تیره و تار خواهد شد. اگر آمریکا نتواند انتخابات قابل اعتماد و مسالمت آمیزی را در داخل برگزار کند، پیروزی بزرگی را نصیب رقبا و دشمنان خود خواهد کرد و از این رو، توانایی بایدن در مدیریت چالش های داخلی بار دیگر در زمینه اثربخشی بین المللی وی تاثیرگذار خواهد بود.
چالش های سیاست خارجی بایدن در سال ۲۰۲۲ نیز رقابت با چین و روسیه و تداوم تنش با آنها، احیای برجام و تهدیدهای احتمالی رژیم اسرائیل و مساله بی اعتباری جهانی آمریکا خواهد بود.
موج پایان ناپذیر کرونا
شورای روابط خارجی آمریکا در تحلیلی درباره این چالش های می نویسد: در ماه جولای ۲۰۲۱ گمان می شد همه گیری ویروس کرونا در حال پایان است. دانشمندان با سرعت بی سابقه ای واکسن تولید کردند. تنها کار باقی مانده تزریق این واکسن ها به بازوی مردم بود اما رفتار مردم و ویروس این خوش بینی را به چالش کشید.
در کشورهایی که دارای منابع فراوان در تولید واکسن هستند، افراد بسیار زیادی از واکسیناسیون خودداری کردند. با این حال، اکثر کشورها نتوانستند واکسن کافی برای شهروندان خود دریافت کنند. مقصر این امر اقدام گروهی از کشورهای ثروتمند در احتکار واکسن برای مصارف داخلی بود.
بر اساس آمار، فقط ۲۰ درصد از ۲.۷۴ میلیارد واکسن اهدایی به جهان تامین شده است. این یک واکنش ناهمگون بین‌المللی به برنامه واکسناسیون جهانی و چالش لجستیکی واکسیناسیون میلیاردها نفر بر روی زمین است.
بنابراین سازمان بهداشت جهانی به احتمال زیاد به هدف واکسناسیون ۷۰ درصد از جمعیت جهان تا سپتامبر ۲۰۲۲ دست نخواهد یافت. کشورهای فقیر بدون شک به این هدف دست نخواهند یافت زیرا تا پایان سال ۲۰۲۱ تنها ۵ درصد از مردم که در کشورهای فقیر زندگی می کنند واکسن کرونای خود را دریافت کرده اند.
در همین حال، سویه اومیکرون کرونا در اواخر سال ۲۰۲۱ به سرعت در سراسر جهان گسترش یافت. تحقیقات اولیه نشان داد که سرایت آن بیشتر از سویه دلتا است و احتمال توقف اومیکرون از سوی واکسن‌های موجود یا مصونیت طبیعی ناشی از ابتلای از قبل به کرونا کم است. بنابراین افزایش بستری ها در بیمارستان ها و مرگ و میر ناشی از این سویه اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.
البته یکی از خبرهای خوب در سال ۲۰۲۱ تولید قرص های ضد ویروس کرونا است که ادعا می شود به طور قابل توجهی خطر بستری شدن در بیمارستان یا مرگ را کاهش می دهند. با این حال، همه‌گیری جهانی کرونا و پیامدهای فراوان آن به این زودی پایان نخواهد یافت.
بنیانگذاران دستور کار تجاری آمریکا
بایدن دوست دارد بگوید "آمریکا بازگشته است." اما در مورد تجارت، این شعار محقق نشده است. بایدن اکثر سیاست های تجاری ترامپ را ادامه داده است. در شرایطی که به پایان سال ۲۰۲۱ می رسیم، تعرفه‌های ترامپ بر کالاهای چینی همچنان اجرا می شوند. این تعرفه ها باعث ایجاد مشاغل بیشتر در آمریکا نشده و برای مصرف‌کنندگان آمریکایی نیز هزینه بیشتری داشته است. بایدن همچنین به سیاست ترامپ مبنی بر مسدود کردن انتصابات در سازمان تجارت جهانی ادامه داده و عملاً این سازمان را بی اثر کرده است.
از سوی دیگر، بایدن به شرکت های دولتی آمریکا دستور داده است تا محصولات داخلی بیشتری را خریداری کنند که این اقدام واکنش مشابه شرکای تجاری آمریکا را به دنبال داشته است. رئیس جمهوری آمریکا همچنین حاضر به عضویت دوباره این کشور به مشارکت ترانس پاسیفیک (TPP) که در گذشته از این توافق تجاری حمایت می کرد، نشده است.
بایدن استدلال می کند قبل از تغییر مسیر در تجارت، ابتدا باید سرمایه گذاری های عمده ای در داخل آمریکا و تغییر وضعیت کارگران آمریکایی انجام شود که این رویکرد اشتباه است. از هر پنج شغل در آمریکا، یک شغل به تجارت بستگی دارد، در حالی که بخش فن آوری بیشترین نابودی مشاغل را به خود اختصاص می دهد.
شرکای تجاری آمریکا منتظر اصلاحات سیاست های داخلی این کشور نمی مانند. آنها در حال مذاکره بر سر توافق های جدیدی هستند که به زیان صادرکنندگان و کارگران آمریکایی است. تاخیر در این زمینه همچنین اولویت اصلی سیاست خارجی بایدن یعنی رقابت با چین را زیر سوال می برد.
پکن اکنون به دنبال پیوستن به موافقتنامه جامع و پیشروی پیمان تجاری اقیانوس آرام (CPTPP) است. هدف این توافق مقابله با قدرت رو به رشد چین است. نباید انتظار داشت که بایدن در سال ۲۰۲۲ سیاست های تجاری خودباختگی خود را تغییر دهد.
انتخابات میاندوره ای نوامبر و تاثیرات اقتصادی بر آن
شورای روابط خارجی آمریکا معتقد است با نزدیک شدن انتخابات میان دوره ای در نوامبر ۲۰۲۲، محاسبات سیاسی و نه اقتصادی یا استراتژیک، احتمالا بر تفکر دولت بایدن تسلط خواهند داشت.
جمهوری خواهان پس از انتشار گزارش ها در خصوص افزایش دوباره هزینه زندگی در آمریکا در ماه نوامبر و افزایش نرخ تورم آمریکا به بالاترین حد در ۴۰ سال اخیر، کاخ سفید را مورد انتقاد قرار داده اند. اما بایدن و دموکرات ها بر طرح هزینه های اجتماعی خود موسوم به " بهتر بسازیم" پافشاری کرده اند. مهمترین وظیفه پیش روی بایدن در سال آینده ممکن است تصویب طرح خود باشد.
به گفته تحلیلگران اگر بایدن می خواهد دموکرات ها را از شکست در انتخابات میان دوره ای سال آینده نجات دهد، باید اقدام بهتری در جذب افراد به سوی برنامه اش انجام دهد. جمهوری خواهان برای به دست آوردن اکثریت مجلس تنها به پنج کرسی دموکرات ها نیاز دارند درحالی که جمهوری خواهان برای کسب اکثریت در سنا فقط باید یک کرسی به دست آورند.
بر اساس گزارش ماه دسامبراداره آمار کار آمریکا، نرخ سالانه تورم این کشور در ماه گذشته به بالاترین سطح خود در نزدیک به ۴۰ سال گذشته رسید. در ماه نوامبر، قیمت ها ۶.۸ درصد بیشتر از سال قبل بود. این جهش قیمت، بالاترین نرخ تورم یک ساله از سال ۱۹۸۲ را نشان می دهد.
بیشتر تورم در آمریکا در بخش انرژی متمرکز است. قیمت بنزین نزدیک به ۶۰ درصد افزایش یافته که بالاترین افزایش سالانه در ۴۱ سال گذشته است. قیمت مواد غذایی نیز به طور قابل توجهی افزایش یافته و قیمت گوشت گاو ۲۰ درصد گران تر از سال گذشته است.
افزایش تورم در آمریکا درحالی اتفاق می افتد که دولت بایدن اعتماد عمومی به مدیریت خود در اقتصاد را از دست داده است. یک نظرسنجی در اکتبر نشان داد که ۶۲ درصد از رای دهندگان آمریکایی نرخ بالای تورم ماه های اخیر را به سیاست های بایدن نسبت می دهند.
جمهوری خواهان اعلام کرده اند این گزارش نشان دهنده سوءمدیریت اقتصادی بایدن و حزب دموکرات است. سناتور تام کاتن از ایالت ارکانزاس می گوید: بایدن واقعا رئیس جمهوری تورم است. تورم بایدن مالیات بر کسانی است که توان مالی پرداخت آن را ندارند.
بایدن ماه گذشته از ذخایر اضطراری نفت آمریکا استفاده کرد تا از قیمت های سرسام آور انرژی کشور بکاهد. به گفته کارشناسان اقتصادی، کاهش محبوبیت بایدن به طور بالقوه ناشی از مشکلات اقتصادی از جمله افزایش قیمت‌ها و تورم بوده که آمریکایی‌ها را در سراسر ایالات متحده تحت تاثیر قرار داده است.
طبق آخرین داده‌های شاخص قیمت مصرف کننده از اداره آمار آمریکا، تقریبا تمام جنبه‌های اقتصاد آمریکا تحت تأثیر تورم قرار گرفته است.
خطر بسیار واقعی جنگ داخلی در آمریکا
استفان والت استاد روابط بین الملل دانشگاه هاروارد در نشریه فارین پالیسی می نویسد هیچ یک از چالش ها به اندازه چالش‌هایی که امریکا در داخل با آن مواجه است برای آینده این کشور و زندگی آمریکایی‌ها تا پایان این قرن اهمیت ندارد. اکنون تحلیلگران درباره خطر بسیار واقعی جنگ داخلی در آمریکا هشدار می‌دهند احتمالی که چند سال پیش غیر قابل تصور به نظر می‌رسید. حتی اگر تنش گسترده‌ای رخ ندهد تصور مجموعه‌ای از انتخابات مورد مناقشه، دولت‌هایی انتخابی که نماینده اراده مردم نیستند و مشروعیت گسترده‌ای ندارند و ناتوانی فزاینده نهادهای دولتی در انجام موثر وظایف اساسی آسان است. علاوه بر تهدید آزادی‌های اساسی و کیفیت زندگی آمریکایی ها، اختلافات داخلی از این نوع، اجرای یک سیاست خارجی موثر را تقریبا ناممکن می‌سازند و به زوال آمریکا سرعت می‌بخشند.
تنها انجام اصلاحات گسترده قانون اساسی برای متوقف کردن پوسیدگی نهادی در آمریکا و جنون حزبی که در حال خوردن پایه‌های دموکراسی آمریکاست، امری مفید خواهد بود که دستیابی به این هدف، فراتر از توانایی هر فردی است. با این وجود، تلاش عمده اصلاحات مسلما با مقاومت شدید به ویژه از سوی حزب جمهوری خواه مواجه خواهد شد که خواستار حفظ ویژگی‌های ضد دموکراتیک نظم سیاسی موجود است.
پیش بینی روابطی چالش برانگیز برای آمریکا و چین
چه اصطلاح "جنگ سرد جدید" بهترین عبارت برای توصیف روابط کنونی آمریکا و چین باشد یا نه، روابط بین دو قدرت جهانی جهان سرد است. شی جین پینگ رییس جمهوری چین، این کشور را به عنوان ابرقدرتی در حال ظهور می بیند که نظم جهانی را به میل خود تغییر خواهد داد و بایدن قول داده است که آمریکا در رقابت راهبردی با چین پیروز خواهد شد و مقابله با پکن را اولویت نخست در سیاست خارجی خود قرار داده است. بایدن هم به صورت یکجانبه و هم با کشورهای همفکر علیه چین در سال ۲۰۲۱ اقداماتی انجام داد. از جمله اقدامات یکجانبه بایدن علیه چین می توان به حفظ تعرفه های تجاری وضع شده در دولت ترامپ، عبورکشتی های آمریکایی از تنگه تایوان، صدور بیانیه های انتقادی به بهانه سرکوب آزادی در هنگ کنگ و نقض حقوق بشر اویغورها در استان سین کیانگ و تحریم دیپلماتیک المپیک زمستانی ۲۰۲۲ به میزبانی چین اشاره کرد. در مورد اقدامات مشترک دولت بایدن با سایر کشورها نیز می توان از برگزاری اولین اجلاس سران ائتلاف چهارگانه (آمریکا، استرالیا، هند و ژاپن)، متقاعد ساختن ناتو و سایر متحدان به صدور بیانیه‌های سخت‌گیرانه علیه چین و رونمایی از توافق زیردریایی های هسته ای موسوم به آکوس با همکاری استرالیا و انگلیس نام برد.
مرکز اختلافات آمریکا و چین در کوتاه مدت می تواند تایوان باشد. چین در سال ۲۰۲۱ اندازه و دامنه نفوذ خود به منطقه شناسایی دفاع هوایی تایوان را افزایش داد و این نگرانی را ایجاد کرد که در حال تمرین برای حمله به این جزیره است. بایدن و شی در نوامبر ۲۰۲۱ تماس ویدئویی محترمانه ای به مدت سه ساعت و نیم برگزار کردند تا درباره اختلافات خود گفت و گو کنند. این دیدار مجازی بدون هیچ توافق یا بیانیه مشترکی به پایان رسید و لحن لفاظی های منتشر شده از پایتخت های دو کشور را نرمتر نکرد. هر دو طرف دلایل خوبی برای محدود نگاه داشتن اختلافات خود دارند اما سال ۲۰۲۲ احتمالا روابطی چالش برانگیز برای آمریکا و چین را به همراه خواهد داشت.
تنش ها با روسیه بر سر اوکراین
شورای روابط خارجی آمریکا معتقد است تنش های فزاینده بین روسیه و اوکراین در ماه های پایانی سال ۲۰۲۱ ریشه های عمیقی دارد. ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی را "بزرگترین فاجعه جغرافیایی و سیاسی قرن" می داند. او در سیاست خارجی خود مدتها به دنبال معکوس کردن این فاجعه بوده است. پوتین در سال ۲۰۱۴ زمانی که در انقلاب نارنجی اوکراین رئیس جمهوری طرفدار روسیه برکنار شد، کریمه را به خاک روسیه الحاق و جدایی طلبان تحت حمایت روسیه در شرق اوکراین را تشویق کرد. این اقدامات گام مهمی در راستای احیای جمهوری های شوروی بود.
پوتین در تابستان گذشته تکرار کرد که روس‌ها و اوکراینی‌ها "یک ملت" هستند و حاکمیت واقعی اوکراین تنها در مشارکت با روسیه امکان‌پذیر است. با این حال، تمرکز او بر اوکراین احتمالا بیش از یک دلبستگی احساسی به روسیه باستان است و محاسبات ژئوپلیتیکی را منعکس می کند.
برخی تحلیلگران معتقدند پوتین "اوکراین را یک ناو هواپیمابر غربی می بیند که درست روبروی استان روستوف در جنوب روسیه پارک شده است". ناتو با عضویت اوکراین موافق است. ولودمیر زلنسکی رئیس جمهوری فعلی اوکراین با اقداماتی مانند حمایت از رزمایش های نظامی مشترک ناتو و اوکراین به دنبال عضویت این کشور در ناتو بوده است.
رییس جمهوری روسیه هشدار داده که عضویت اوکراین در ناتو خط قرمز است و خواستار ضمانت‌های قانونی شدخ که ناتو به سمت شرق گسترش نخواهد یافت. تقویت نظامی روسیه در مرزهای اوکراین می تواند تلاشی برای تحمیل این موضوع باشد. در ماه دسامبر، بایدن خط قرمز پوتین را رد کرد، اما با نشستی با چهار عضو اصلی ناتو موافقت کرد تا نگرانی‌های روسیه را بررسی کنند.
جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا و ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه روز پنج شنبه ۳۰ دسامبر ۲۰۲۱ (۹ دی ماه ۱۴۰۰) ۵۰ دقیقه با یکدیگر تلفنی گفت و گو کردند؛ گفت و گویی که به گزارش خبرگزاری آمریکایی آسوشیتدپرس، پوتین خواهان آن شده بود.
این دومین تماس میان رهبران دو کشور در ماه دسامبر ۲۰۲۱ بود؛ بایدن و پوتین هفتم دسامبر ( ۱۶ آذر) به صورت مجازی با یکدیگر دیدار و درباره موضوعات مختلف به ویژه درباره اوکراین با یکدیگر گفت و گو کردند. قرار است گفت و گوهای امنیتی راهبردی روسیه و آمریکا در ۱۰ ژانویه ۲۰۲۲ (۲۰ دی )، نشست شورای ناتو و روسیه در ۱۲ ژانویه (۲۲ دی ) و نشست شورای دائمی سازمان امنیت و همکاری اروپا در ۱۳ ژانویه (۲۳ دی) تشکیل شود.
دیپلماسی ممکن است برای جلوگیری از جنگی که هیچ‌یک از طرفین خواهان آن نیستند یک مسیر جایگزین ایجاد کند اما تاریخ مملو از نمونه هایی است که در آنها این مسیرهای جایگزین از دست رفته اند.
چالش بایدن و ناتو برای حفظ استقلال اوکراین
استفان والت استاد روابط بین الملل دانشگاه هاروارد در نشریه تخصصی فارن پالسی نوشته است: در مورد چالش روسیه و اوکراین، گمان نمی‌کنم روسیه تهاجم بزرگی را با هدف تحت سلطه درآوردن تمام اوکراین آغاز کند. این اقدام نه تنها باعث تحریم‌های اقتصادی قدرتمند علیه روسیه می‌شود و ناتو را به سوی تقویت نظامی اعضای خود در شرق اروپا سوق می‌دهد، - چیزی که ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه نمی‌خواهد -بلکه اشغال مجدد کل اوکراین مسکو را مجبور می‌سازد تا بر حدود ۴۳ میلیون اوکراینی خشمگین حکومت کند. ملی گرایی سرسخت و خشمگین یکی از دلایل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی بود و همان نیرو می‌تواند در صورت تلاش روسیه برای ادغام مجدد اوکراین بار دیگر سر برآورد و هزینه غیر قابل تحملی را بر مسکو تحمیل کند.
استفان والت می نویسد: اگر روسیه استفاده از زور را انتخاب کند ، انتظار دارم تهاجم محدودتری باشد که ظاهرا برای کمک به نیروهای نیابتی طرفدار روسیه در شرق اوکراین خواهد بود و شاید یک منطقه حائل اضافی را برای محافظت از آن مناطق ایجاد کند. این رویکرد مشابه درگیری‌های منجمد شده پوتین در گرجستان، اوستیای جنوبی، آبخازیا و نقاط دیگر خواهد بود و با تمایل او برای انجام اقداماتی که ممکن است غیر منتظره باشند، اما ریسک نسبتا پایینی نیز دارند، سازگار است.
از آنجایی که مخاطرات این اقدام اندک است استراتژی «هدف محدود» روسیه کمتر احتمال دارد که واکنش قوی و یکپارچه را از سوی غرب برانگیزد. پوتین ممکن است وسوسه شود که درس عبرتی به اوکراین و سایر کشورها دهد تا از نزدیک شدن بیش از حد به غرب خودداری ورزند، اما مجازات اوکراین نیز خطر واکنش شدیدتر غرب علیه مسکو را برای پوتین به همراه خواهد داشت.
این استاد دانشگاه و نظریه پرداز آمریکایی ادامه می دهد: بایدن در اینجا در وضعیت بدون بُرد قرار دارد. او اشتهای کمی برای جنگ در منطقه‌ای دور از امریکا آن هم در مجاورت روسیه دارد و ارسال تسلیحات بیشتر به کی یف به اندازه‌ای نیست که توازن قوا را برای جلوگیری از حمله محدود روسیه تغییر دهد.
این وضعیت ناخوشایند یادآور این نکته است که گسترش قلمروی ناتو بدون وضع محدودیت از نظر ایدئولوژیک ایده‌ای جذاب، اما از نظر استراتژیک کوته بینانه است. چالشی که بایدن و ناتو اکنون با آن مواجه هستند، کشف چگونگی حفظ استقلال اوکراین بدون تسلیم شدن در برابر باج خواهی روسیه است. رسیدن به توافقی در مورد بی‌طرفی اوکراین در سال ۲۰۱۴ آسان‌تر بود اما امروز این کار بسیار دشوارتر خواهد بود.
بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریم های ضد ایرانی
بایدن ریاست جمهوری خود را در سال ۲۰۲۱ به امید بازگشت متقابل به پایبندی به توافق هسته ای ۲۰۱۵ آغاز کرد اما با پایان سال ۲۰۲۱ و هشت دور مذاکرات نتوانست به موفقیت دست یابد.
استفان والت استاد روابط بین الملل دانشگاه هاروارد در نشریه تخصصی فارن پالسی در این باره می نویسد: اگر نام شما "مایک پمپئو" وزیر خارجه سابق آمریکا یا "جان بولتون" مشاور سابق امنیت ملی امریکا نیست و برای لابی جنگ طلبی مانند "بنیاد دفاع از دموکراسی ها" کار نمی‌کنید احتمالا متوجه تصمیم ترامپ برای خروج از برجام و پیامدهای آن می‌شوید.
برجام یکی از سخت گیرانه‌دترین تصمیم‌های سیاست خارجی در نیم قرن اخیر بود. ایران اکنون اورانیوم بسیار غنی شده‌ای در اختیار دارد که اگر ترامپ امریکا را از برجام خارج نساخته بود این میزان اورانیوم غنی شده را در اختیار نداشت. اکنون تعداد سانتریفیوژهای پیچیده‌تر بیشتری در ایران در حال کار هستند. بایدن متعهد شده بود در صورت به قدرت رسیدن، برجام را احیا کند. با این وجود، احترام او به لابی قدرتمند رژیم اسرائیل باعث تردید او در این باره شد و زمان از دست رفت.
استاد دانشگاه هاروارد آمریکا می گوید: واقعیت آن است که بمباران تاسیسات ایران نمی‌تواند توانایی آن کشور را برای دستیابی به سلاح هسته‌ای از بین ببرد و تنها می‌تواند آن را به تعویق اندازد. به دلیل تصمیمات ترامپ، گزینه‌های امروز جذاب به نظر نمی‌رسند. به احتمال زیاد در سال ۲۰۲۲ میلادی، اسرائیل و حامیانش در آمریکا از احتمال حمله پیشگیرانه خواهند گفت که امیدوارم بایدن به صراحت اعلام کند هیچ کسی نمی‌تواند روی حمایت آمریکا حساب کند.
شورای روابط خارجی آمریکا نیز در این باره معتقد است به نظر می رسد دولت بایدن امیدوار است که چین و روسیه با او متحد شوند اما مشخص نیست موفقیت آمیز باشد. رژیم اسرائیل که خود دارای زرادخانه هسته ای بدون نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی است، برنامه صلح آمیز هسته‌ای ایران را به‌عنوان یک تهدید می‌بیند و همزمان با از سرگیری مذاکرات وین و افزایش احتمال بازگشت واشنگتن به برجام، از آمریکا خواستار اقدام نظامی است اما دولت بایدن برغم در پیش گرفتن تاکتیک ارعاب و فشار و تکرار بکارگیری "گزینه های دیگر" مشتاق به گزینه نظامی نیست.
ناکارآمدی گزینه تحریم و ارعاب به روایت رابین رایت
یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا در گفت و گو با رابین رایت تحلیلگر مشهور آمریکایی و نویسنده نشریه نیویورکر نیز به ناکارآمدی تحریم ها علیه ایران اعتراف کرده است.
این مقام آمریکایی که نامش بیان نشده، در گفت و گو با نشریه نیویورکر اذعان کرده است که جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا به غیر از دیپلماسی، ابزارهای بازدارنده و پیشگیرانه کمی در مقابل ایران دارد و حتی گزینه ارعاب، گزینه ای جذاب یا موثر در درازمدت نیست.
این مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا اذعان کرده است تحریم ها به وضوح، نتیجه ای را که ما می خواستیم به همراه نداشته است.
رابین رایت تحلیلگر مشهور آمریکایی می گوید: تهران به جای عقب نشینی تحت فشار ترامپ، برنامه های هسته ای و موشکی خود را سرعت بخشید.
وی با اعتراف به اینکه هفت رئیس جمهور آمریکا نتوانسته اند نفوذ سیاسی و اهرم های دفاعی ایران را مهار کنند، اذعان می کند واشنگتن پنج هفته پس از روی کار آمدن بایدن تلاش کرد تا رابطه اشاعه ایران را مختل کند. دو فروند اف ۱۵ آمریکایی هفت بمب پانصد پوندی را روی ابوکمال انداختند. این حمله هوایی به تلافی حمله موشکی یک گروه مقاومت به یک پایگاه نظامی مورد استفاده نیروهای آمریکایی در عراق بود. بمب های آمریکایی تاثیر کمی داشتند. اسرائیل دهها حمله هوایی نزدیک ابوکمال و صدها حمله دیگر به اهدافی در سوریه انجام داده است.
نویسنده نیویورکر اذعان می کند بایدن همچنین ارعاب را امتحان کرده است. یک بمب افکن آمریکایی B-۱B ماه اکتبر از داکوتای جنوبی پرواز کرد. جت های جنگنده مصر، اسرائیل، عربستان سعودی و بحرین این بمب افکن را در سراسر غرب آسیا (خاورمیانه) همراهی کردند. آمریکا از نوامبر ۲۰۲۰، هفت مأموریت بمب‌افکن B-۵۲ را اعزام کرده است. حتی مقامات ارشد در مورد کارآمدی چنین تاکتیک هایی تردید دارند. افسر اطلاعات نیروی دریایی گفت: به نظر من ایجاد اختلال آسان است، اما فشار مداوم برای تغییر رفتار چطور؟ این کار مستلزم تصمیم گیری برای توسعه برخی توانایی ها در زمینه هایی است که فکر می کنم ما گفته ایم، از منظر اولویت ملی چندان به آن علاقه مند نیستیم.
مقامات آمریکایی اذعان دارند که این پروازها بیشتر برای اطمینان بخشیدن به متحدان در منطقه به جای ترساندن ایران انجام می شوند. به نظر می رسد تهران ترسی به خود راه نمی دهد.
روایت تحلیلگر مشهور آمریکایی از دیدار با امیرعبداللهیان
رابین رایت تحلیلگر مشهور آمریکا در ادامه تحلیل خود در نشریه نیویورکر می نویسد: من ماه سپتامبر، دو بار با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جدید ایران، هنگام شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک ملاقات کردم. او سال ها مرد سلیمانی در وزارت خارجه ایران به شمار می رفت. امیر عبداللهیان خاطرنشان کرد آمریکا از توافق هسته ای خارج شده و تحریم های گسترده ای اعمال کرده است. او گفت: اگر بتوان دیوار بی‌اعتمادی را کاهش داد، ممکن است نقاط مشترکی وجود داشته باشد، اما این دیوار بسیار بلند است. وقتی دسترسی ما به پول خودمان برای واکسن های نجات دهنده ممنوع است، آیا حتی ردپایی از اعتماد بین دو کشور وجود دارد؟
امیرعبداللهیان گفت برای اثبات حسن نیت آمریکا، بایدن ابتدا باید تحریم ها را لغو کند و به آزادسازی میلیاردها دلار از دارایی های مسدود شده ایران در کشورهای دیگر مانند کره جنوبی کمک کند. اگر به توافقی برسیم، می‌توان از آن برای پیشرفت بیشتر استفاده کرد. اگر دستیابی به توافق شکست بخورد، قبلاً گفته‌ایم که آینده کشور را به برجام گره نمی‌زنیم.
بایدن و معضل بی اعتباری آمریکا
استفان والت استاد روابط بین الملل دانشگاه هاروارد می گوید جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۲ باید دغدغه حل مشکل اعتبار آمریکا را داشته باشد. مشکل برخلاف آن چه برخی می‌گویند اراده ضعیف بایدن یا عقب نشینی آشفته نیروهای آمریکایی از افغانستان نیست. تعهدات زمانی معتبر هستند که رقبای بالقوه تشخیص دهند یک قدرت بزرگ علاقه آشکاری به دفاع از یک موضوع، حوزه و منطقه‌ای معین دارد و توانایی تحمیل هزینه‌های قابل توجه بر مهاجمان را دارد. زمانی که علائق کمتر از توانایی‌های ضروری هستند متقاعد کردن دیگران به این که آیا مایل به رفتن به لبه پرتگاه یا فراتر از آن هستند یا خیر بسیار دشوارتر خواهد بود.
دو دلیل بی اعتباری واشنگتن
استاد روابط بین الملل دانشگاه هاروارد آمریکا می گوید کشورش امروز به دو دلیل مشکل اعتبار دارد. نخست آنکه بیش از حد متعهد شده است. بدان معنا که اجرای همزمان همه تضمین‌های امنیتی کار دشواری است. این رویکرد در طول زمان، منابع و اراده سیاسی یک کشور را تخلیه می‌کند و لذا اعتبار واشنگتن تا حدودی کاهش یافته چرا که کشور به طور کلی از جنگ‌های بیهوده خسته شده است؛ جنگ‌های احمقانه‌ای که اتفاقا با هدف حفظ اعتبار آغاز شده بودند! به همین خاطر، تندروها در آمریکا هر گاه فردی سعی در پایان دادن به یکی از درگیری‌ها داشت، او را حامی مماشات قلمداد کرده و در نهایت همان مشکلی را که ادعا می‌کردند قصد حل آن را داشتند، تشدید می‌کردند.
دوم آن که اعتبار امروز آمریکا به همان اندازه که توسط دو قطبی شدن داخلی و ناکارآمدی سیاسی تضعیف شده متاثر از واکنش‌های خارجی نیز بوده است. دولت‌های دیگر جهان با خود می‌گویند چرا باید سیاست هایشان را با آمریکا تطبیق دهند در حالی که ممکن است رئیس جمهوری بعدی کاملا عکس جهت فعلی حرکت کند؟ چرا باید برنامه‌های پرهزینه را با کشوری هماهنگ کرد که در تصویب بودجه برای مدیریت کرونا و اجرای یک طرح زیرساختی مشکل دارد؟ کاهش ایمان به توانایی اساسی آمریکا برای انجام امور به طور اجتناب ناپذیری در حال از بین بردن اعتبارش بوده و حتی زمانی که اراده وجود دارد متقاعد کردن دیگران به این که می‌توانید به وعده هایتان عمل کنید حائز اهمیت است.
