«نرسی قربان» امروز (یکشنبه) در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا با بیان اینکه از حدود ۲۵ سال گذشته رایزنی‌ها برای تبدیل ایران به مرکز ثقل و هاب گازی منطقه آغاز شد، افزود: اولین گام در این زمینه با اجرای سوآپ گاز ترکمنستان به جمهوری آذربایجان از مسیر ایران برداشته شد.
وی ادامه داد: ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی خود می‌تواند گاز را از کشورهای تولیدکننده دریافت کرده و در سوی دیگر مرز به کشورهایی که کمبود گاز دارند تحویل دهد و با این کار ایران لوله بزرگ انتقال گاز در منطقه خواهد بود.
قربان با تاکید بر اینکه اکنون صادرات گاز ایران به ترکیه و عراق در جریان است، گفت: با این حال فرصت‌های دیگری مانند صادرات به پاکستان و هند هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.
وی با اشاره به اینکه برای سوآپ گاز ترکمنستان از مسیر خط لوله‌ای که تا پیش از این برای واردات گاز به کشور از آن استفاده می‌شد، بهره خواهیم برد، گفت: اگر بخواهیم حجم قرارداد افزایش پیدا کند باید خطوط لوله بیشتری در کشور احداث کنیم.
این کارشناس انرژی تاکید کرد: اکنون روسیه اولین دارنده ذخایر گازی جهان و ایران دومین دارنده گاز است. روسیه خطوط لوله بسیاری برای صادرات گاز دارد و اگر ایران بخواهد به جایگاه بالایی در تعاملات جهانی گاز دست پیدا کند باید از لحاظ تولید و انتقال گاز زیرساخت‌های خود را تقویت کرده و بهینه‌سازی مصرف را در دستور کار خود قرار دهد.
عملیات سوآپ سه‌جانبه بین ترکمنستان، ایران و جمهوری آذربایجان که هفتم آذرماه در حاشیه پانزدهمین نشست سران سازمان همکاری اقتصادی (اکو) امضا شده بود، آغاز شد. ایران بر اساس این قرارداد سالیانه ۱.۵ تا ۲ میلیارد مترمکعب گاز ترکمنستان را به آذربایجان تحویل می‌دهد.
«جواد اوجی» وزیر نفت در روز امضای این قرارداد بیان کرده بود: «با امضای این قرارداد گامی رو به جلو در مناسبات انرژی دو کشور برداشته شد و این قرارداد به تأمین پایدار سوخت زمستانی استان‌های خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، گلستان و سمنان کمک می‌کند.»
فعال کردن دیپلماسی انرژی و توسعه همکاری‌های ایران با کشورهای همسایه به‌عنوان یکی از برنامه‌های وزیر نفت دولت سیزدهم از نخستین روزهای کاری وی در اوایل شهریورماه در دستور کار قرار گرفت که حاصل آن امضای قرارداد سوآپ گاز است که اگرچه مقدار آن زیاد نیست، اما از نگاه کارشناسان یک گام مهم است.
بسیاری از کارشناسان بر این موضوع صحه می‌گذارند که حتی با وجود گازرسانی ۱۰۰ درصدی داخلی، واردات گاز از ترکمنستان نباید قطع شود، زیرا گاز دریافتی از این کشور ارزان است و برای ما توجیه اقتصادی دارد که می‌توان این گاز را در شمال کشور مصرف و گاز معادل خودمان را با قیمت بالاتر به کشورهای همسایه صادر کنیم. بنابراین به عقیده آنان، هر یک از همسایگان ایران ویژگی و مزیت‌هایی دارند که باید در سبد روابط بین‌الملل لحاظ کنیم، به‌ویژه ترکمنستان که همسایه راهبردی ماست. از این رو تداوم همکاری گازی با این کشور، مزیت‌های بی‌شماری برایمان خواهد داشت.
امروز دولتمردان توانستند در تلاشی ستودنی و با دستیابی به سرمایه خودباوری، بار دیگر زمینه‌های اعتلای صنعت نفت و گاز کشور را رقم بزنند و پنج سال ناکامی در توافق گازی با ترکمن‌ها را به فرصتی بهینه تبدیل کنند.
