به گزارش ایرنا، دهدشت، مرکز شهرستان کهگیلویه قدیمی ترین شهر کهگیلویه و بویراحمد نتیجه تلاش های بی وقفه مردمی بود که قرنها برای مدیریت تجارت و امنیت بازرگانی از جنوب به شمال ایران تلاش کردند. مروری بر تاریخچه تحولات مربوط به این شهر و دوره های رونق گذشته می تواند به درک اهمیت جغرافیایی و البته بن بست کنونی این شهر باستانی کمک کند.
بافت تاریخی دهدشت
بافت تاریخی شهر دهدشت در کهگیلویه که به گفته کارشناسان در دوران صفویان خواهر خوانده اصفهان محسوب می‌شد در انتظار تخصیص اعتبار برای احیا و تبدیل آن به یک مرکز ایران‌گردی و جهانگردی است.
تخریب این مکان به دلیل گچی بودن مصالح، روز بروز سرعت بیشتری می‌گیرد و به دلیل وسعت زیاد امکان حفاظت از آن در برابر تخریب‌های افراد ناآگاه نیست.
البته بخشی از آن در سالهای اخیر ترمیم و بازسازی شده است که بی‌شک از زیباترین نقطه‌های شهر دهدشت به شمار می‌رود.
اثر تاریخی بسیار ارزشمند بلاد شاپور دهدشت که به گفته کارشناسان قابلیت ثبت جهانی دارد، نیازمند تأمین اعتبار برای تملک و مرمت است.
بخش زیادی از بافت قدیمی بلاد شاپور به دلایل گوناگون تخریب شده است و هم اینک ۳۷ هکتار از این شهر قدیمی باقی مانده است.
وجود بیش از ۲ هزار خانه، سه مسجد، سه حمام، هفت امامزاده، کاروانسرا و بازار بزرگ در این بافت قدیمی نشان از قدمت بالای این شهر است که به دلیل کم توجهی در حال نابودی و تخریب است.
در ضلع غربی بافت تاریخی دهدشت کاروانسرایی به‌جا مانده از عصر طلایی صفویه وجود دارد، این بنا دارای ۳۷ حجره و ۳۰ ایوان در جلوی حجره ها بوده که دور تا دور حیاط بنا شده اند.
قرار بود شهرداری ها و شورای ادوار مختلف با برپایی نمایشگاه و ایجاد بازارچه از ظرفیت کاروانسرای بافت تاریخی برای رونق شهر استفاده کنند ولی این امر هنوز محقق نشده و همچنان باید مردم چشم انتظار معجزه ای برای رونق این بافت باشند.
دهدشت به عنوان یکی از پرجمعیت ترین شهرهای استان کهگیلویه و بویراحمد، به لحاظ آب و هوا، مناظر طبیعی و آثار تاریخی توانایی زیادی برای جذب گردشگر دارد، از این رو توجه به توسعه امکانات شهری و رسیدگی به وضعیت ظاهری و مبلمان شهری در راستای بهره برداری از این ظرفیت، ضروری به نظر می رسد. حال آنکه به لطف بی توجهی مسئولان این شهر، این ظرفیت آنگونه که باید مورد استفاده قرار نگرفته است.
ساماندهی ورودی های دهدشت، رویایی که رنگ واقعیت نمی گیرد
عملیات بهسازی و تعریض ورودی های دهدشت بیش از ۹ سال است که از سوی شهرداری و اداره راه و شهرسازی کهگیلویه آغاز و به دلایل مختلف راکد و بلاتکلیف رها شده است و گویا این رویا هیچ گاه نمی خواهد به خود رنگ‌واقعیت بگیرد.
عملیات اجرایی ورودی های دهدشت از سمت بهبهان، چرام و طولیان در این چند سال از سوی شهرداری و راه و شهرسازی برای مدت کوتاهی آغاز می شد ولی بعد از مدتی با تغییر مدیریت تعطیل می شود.
تاکنون تنها عملیات خاکبرداری و آسفالت مسیر کوتاهی از ورودی های دهدشت از طرف طولیان و چرام انجام شده است.
به گفته کارشناسان شهرسازی، روشنایی کافی، آسفالت مناسب، المان زیبای شهری با توجه به افزایش جمعیت شهری و نصب مجسمه مشاهیر و جاذبه های طبیعی در ورودی هر شهر از جمله مولفه های مهم برای یک شهر خوب و زیبا است.
شهر دهدشت دارای چهار ورودی از سوق، بهبهان، چرام و طولیان است با نگاهی به این ورودی ها با توجه به وجود زباله و پسماند مصالح ساختمانی و برپایی ماشین های میوه و تره بار چهره زشت و نازیبای آن چشم هر رهگذری را آزار می دهد.
بنابراین ورودی هر شهر باید براساس ضوابط شهرسازی و راهسازی به گونه‌ای طراحی شود که با جذابیت تمام نشان دهنده ویژگی‌های آن شهر باشد.
دهدشت شهری با کمترین امکانات رفاهی
وضعیت ظاهری و مناسب فضای شهری تاثیر زیادی بر شادابی و سرزندگی ساکنان شهر دارد ولی در طی سالهای اخیر توجه و برنامه ریزی برای توسعه زیرساختها در این رابطه نشده است.
کمبود امکانات در فضای سبز محدود و موجود، مشکلات ترافیکی در خیابان ها و میادین اصلی شهر، بی توجهی به وضعیت جمع آوری زباله ها و نبود جایگاه دفن زباله مناسب در بیرون از شهر و سوزاندن این مواد در مجاورت شهر و بروز مشکلات محیط زیستی ناشی از آن و وجود چاله های زیاد در خیابانها اصلی شهر، از جمله مشکلاتی است که اهالی این شهر سالها با آن دست و پنجه نرم می کنند.
سد معبر فضای پیاده رو و معابر توسط مغازه داران و کسبه و ایجاد مزاحمت برای تردد عابران هم از دیگر مشکلات موجود شهر دهدشت است که تلاشی برای رعایت این فرهنگ نه از سوی مردم و مسئولان دیده نمی شود براساس تبصره ۱ ماده ۵۵ مربوط به وظایف شهرداری‌ها، سد معابر عمومی و اشغال پیاده‌روها و استفاده غیرمجاز آن‌ها از میادین و پارک‌ها و باغ‌های عمومی برای کسب و کار ممنوع و شهرداری مکلف است از آن جلوگیری و در رفع موانع موجود و آزاد کردن معابر و اماکن مذکور به وسیله مأموران خود اقدام کند اما تاکنون اقدام موثری از سوی شهرداری انجام نشده است و این در حالی است که به دلیل عدم نظارت مسئولان روزبروز بر این مشکلات اضافه می شود.
باز آفرینی شهری، فرصتی که به نحو احسن استفاده نشد
اجرای طرح بازآفرینی شهرها می‌تواند در برطرف کردن تهدیدهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بافت‌های فرسوده و تاریخی و کارآمدی این مناطق مؤثر باشد. از سوی دیگر بافت‌های تاریخی در کندوکاو و مطالعه فرهنگی و تاریخی یک دیار ، فرصتی ممتاز محسوب می‌شود.
بر اساس ماده ۱۶ قانون حمایت از احیا، بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری و با هدف جلب همکاری و مشارکت کلیه دستگاه‌های ذیربط در فرآیند بازآفرینی پایدار، محدوده‌ها و محله‌های هدف و به پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های راه و شهرسازی (شرکت عمران و بهسازی شهری ایران) و وزارت کشور، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و شورای عالی استان‌ها، سند ملی راهبردی احیا، بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری در جلسه ۱۶/۰۶/۱۳۹۳ هیات دولت مورد تصویب قرار گرفت.
این طرح از سال ۹۷ برای اجرای پروژه‌هایی در دهدشت تعریف شد از آن زمان جلسات متعددی با حضور اعضای ستاد بازآفرینی تشکیل و و مصوبه‌هایی تکرار شده است با این حال اما طرح بازآفرینی تاکنون بازخورد مثبتی در جلسات ستاد دهدشت حاصل نشده است.
رئیس شورای سابق شهر دهدشت در شهریور ۹۸ در آخرین نشست طرح بازآفرینی شهری دهدشت که با حضور مسئولان استانی و شهرستانی در فرمانداری کهگیلویه برگزار شد طرح بازآفرینی شهر دهدشت را یکی از طرح‌های مهم استانی دانست و گفت: در این طرح پروژه‌های مختلفی برای توسعه و درآمدزایی اجرا خواهد شد.
محمد حسین جمشیدی پروژه‌های قابل اجرا در این طرح را شامل ساماندهی بازار روز دهدشت با اعتباری بالغ بر ۴۵میلیارد ریال، احداث سیل‌بند برای هدایت آب‌های سطحی میدان مرکزی، روکش آسفالت محوطه بازار روز و محله‌های اطراف آن، احداث خانه محله و احداث ۶ سرویس بهداشتی اعلام کرد.
وی اعتبار تخصیص داده شده برای ۳ پروژه روکش آسفالت، احداث سرویس بهداشتی و سیل‌بند را ۱۲ میلیارد ریال اعلام کرد.
جمشیدی تصریح کرد: شروع این طرح از شورای پنجم بوده است و با همکاری راه و شهرسازی استان به مرحله اجرا درآمد.
فرزاد آذریان نماینده استان کهگیلویه و بویراحمد در شورای عالی استان و عضو شورای دوره پنج دهدشت در سال ۹۹ نیز مشکلات طرح بازآفرینی را اینگونه بیان کرد.
وی افزود: دهدشت از محل اعتبارات ستاد بازآفرینی شهری در طول سالهای ۹۷ ،۹۸ و ۹۹ سهمی از اعتبارات طرح بازآفرینی نداشته است.
آذریان تصریح کرد: پروژه مهم و بنیادی ساماندهی بازار روز دهدشت از سال ۹۷ تاکنون در برنامه ریزی ستاد بازآفرینی استان بوده و اعتباری ۴۰ میلیارد ریالی که در سال ۹۸ برای آن لحاظ شده در کجا مصرف شده است.
وی تاکید کرد: اسناد گویای واقعیت تلخی است که ستاد به ظاهر بازآفرینی در حق شهر دهدشت انجام داده است که داوری در باب موضوعات مطرح شده را به مردم و مسئولان استانی واگذار می کنم.
طرح جامع شهر دهدشت به تصویب شورای عالی وزارت مسکن رسید
سرپرست شهرداری دهدشت در گفت وگو با ایرنا در این رابطه گفت: با تصویب طرح جامع دهدشت ۱۸۵ هکتار به وسعت این شهر افزوده شد.
سید علی موسوی نسب افزود: ساخت و ساز در ۸۵ هکتار از این سطح پیش از این ایجاد شده بود که شامل مناطقی از جمله سمغان و محدوده مسکن مهر است.
وی اظهار داشت: این ۸۵ هکتار به دلیل ساخت و سازهای انجام شده درآمدی فوری برای شهرداری ایجاد نخواهد کرد چون که نیاز زیادی به ساخت و سازهای جدید ندارند.
موسوی نسب بیان کرد: ۱۰۰ هکتار باقی مانده آن زمین قابل ساخت و ساز است و این بخش از مساحت اضافه شده امکان درآمدهای جدید برای شهرداری را دارد.
وی عنوان کرد: با توسعه ساخت و ساز در این مناطق بخش زیادی از مشکلات گرانی مسکن و اجاره بها در شهر دهدشت برطرف خواهد شد.
طرح جامع شهری دهدشت آبان ماه امسال در شورای عالی وزارت مسکن و شهرسازی به تصویب رسید.
اجرای طرح جامع زمینه توسعه دهدشت را فراهم می کند
رییس شورای اسلامی شهر دهدشت نیز در این رابطه گفت:با تصویب این طرح بخشی از زمین های اطراف شهر دهدشت بر اساس ضوابط شهری و نرخ رشد جمعیت برای ساخت و ساز الحاق خواهد شد.
محمد آران پور تصریح کرد: با توسعه ساخت و ساز در این مناطق بخش زیادی از مشکلات گرانی مسکن و اجاره بها در شهر دهدشت برطرف خواهد شد.
رییس شورای شهر دهدشت گفت: طرح جامع شهری برای ۱۰ سال آینده و بر اساس نرخ رشد جمعیت تا ۱۴۱۰ پیش بینی شده است.
آرانپور با اشاره به اینکه طرح جامع شهری دهدشت سالهای زیادی بود که بلاتکلیف مانده بود اضافه کرد: با قابلیت فنی و مهندسی این طرح و همکاری استانداری این مشکل برطرف شد.
حالا بعد از گذشت این همه سال در توزیع ناعادلانه اعتبارات و اجحافی که در حق شهر تاریخی دهدشت از سوی همه مسئولان شهری و استانی شده باید دید آیا در دولت جدید که دغدغه اصلی آن توسعه مناطق محروم است مسئولان از این ظرفیت برای توسعه شهر دهدشت به نحو احسن استفاده خواهند کرد یا نه؟
شهر دهدشت مرکز شهرستان ۱۳۲ هزار نفری کهگیلویه بیش از ۶۵ هزار نفر جمعیت دارد.
این شهر در محدوده غربی استان کهگیلویه و بویراحمد قرار گرفته است. دهدشت از شمال به سوق و جاده اصفهان (پاتاوه - دهدشت)، از شرق به چرام، از غرب و جنوب غربی به خوزستان و شهر بهبهان و از جنوب به شهر دوگنبدان منتهی می‌شود.
دهدشت مرکز شهرستان کهگیلویه و شهری در غرب استان کهگیلویه و بویراحمد ایران است با ماهیت اقلیمی و جغرافیایی خاص که آب و هوایی معتدل در چهار فصل سال دارد.
دهدشت که از شهرهای تاریخی ایران در دوره های مختلف است آخرین بار در دهه۴۰خورشیدی بنا نهاده شد و از آن زمان تاکنون مرکز شهرستان کهگیلویه است.
