به گزارش روز پنجشنبه خبرنگار اقتصادی ایرنا، پس از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت سال ۱۳۹۷، صادرات نفت ایران و به دنبال آن درآمدهای این بخش با کاهش همراه شد.
اگرچه صادرات نفت ایران هیچگاه به صفر نرسید اما کاهش چشمگیری را تجربه کرد. با روی کار آمدن دولت سیزدهم، استفاده از راهکارهای مختلف برای افزایش فروش و صادرات نفت با وجود تحریم‌ها مورد توجه قرار گرفت تا آنجا که به گواهی آمارهای اقتصادی، اکنون شرایط صادرات نفت بهتر است.
همچنین دسترسی به منابع مالی ایران در خارج از کشور نیز بهبود داشته است.
«جواد اوجی» زمانی که به عنوان وزیر پیشنهادی نفت دولت سیزدهم به مجلس شورای اسلامی معرفی شد، یکی از مهمترین برنامه‌های خود را افزایش فروش و صادرات نفت ایران عنوان کرد که از مسیرهای مختلف مانند تهاتر با کالا یا سرمایه انجام خواهد شد.
وزیر نفت در همان زمان تاکید کرد که ایران خود را معطل توافق و رفع تحریم‌ها نمی‌کند و صادرات نفت خود را افزایش خواهد داد. موضوعی که حالا بعد از ۱۰۰ روز از روی کار آمدن دولت سیزدهم مشخص شده که برای آن برنامه وجود داشته و اوجی پس از آنکه به طبقه پانزدهم وزارت نفت رفت، افزایش صادرات نفت را در اولویت اصلی خود قرار داد.
وی در مورد افزایش صادرات نفت ایران گفت: در دولت سیزدهم توفیقات خوبی در صادرات نفت و میعانات نفتی رقم خورد که با استفاده از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های داخلی و خارجی صادرات رو به بهبود رفته است.
وزیر نفت البته تاکید کرده که وزارت نفت خود را معطل تحریم‌ها نمی‌کند و تلاش می‌کنیم با استفاده از ظرفیت‌ها و روش‌های مختلف فروش، توفیقات بیشتری حاصل شود.
افزایش صادرات نفت با وجود خلف وعده آمریکا در لغو تحریم‌ها
موفقیت ایران در فروش و صادرات نفت آن‌چنان چشمگیر بوده که رئیس‌جمهوری آمریکا را وادار به واکنش کرد.
رییس‌جمهوری آمریکا آبان ماه در سخنانی که در عمل خلاف وعده‌های کاخ سفید برای لغو تحریم‌های ظالمانه علیه ایران و بازگشت واشنگتن به برجام است، خواستار کاهش خرید نفت ایران از سوی کشورهای وارد کننده شد.
بایدن که از یک سو از آمادگی آمریکا برای لغو تحریم‌ها علیه ایران سخن می گوید و این وعده را بارها نیز تکرار کرده و از سوی دیگر، عملا در تکاپو برای تشدید این تحریم‌های ظالمانه است، در آستانه دیدار مجازی با رئیس‌جمهوری چین به عنوان اصلی‌ترین خریدار نفت ایران، گفت: عرضه نفت از سوی کشورهای تولیدکننده به میزان کافی وجود دارد تا کشورهای متقاضی نفت و محصولات نفتی، میزان واردات خود از ایران را به‌طور قابل توجهی کاهش دهند.
این اظهار نظرها نشان می‌دهد که ایران در فروش و صادرات نفت خود مسیر درستی را رفته است. آمارهای اقتصادی نیز نشان می‌دهد که رشد اقتصادی کشور با نفت بیشتر از رشد اقتصادی بدون نفت است که حکایت از افزایش درآمدهای نفتی ایران دارد.
«مصطفی نخعی» سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس نیز با بیان اینکه فروش نفت و فرآورده‌های نفتی از مهمترین راه‌های تامین منابع ارزی کشور است، به ایرنا گفته بود که در چند ماه اخیر به‌دنبال تلاش‌های گسترده وزارت نفت، شاهد افزایش فروش نفت و فرآورده‌های نفتی و بازگشت منابع ارزی به کشور هستیم.
وی با قدردانی از وزارت نفت بابت تلاش‌های انجام‌شده برای افزایش فروش و صادرات نفت در شرایط تحریمی، گفت: منابع ارزی حاصل از نفت، گاز و میعانات گازی، رشد داشته که این رشد در ماه‌های باقی‌مانده از سال نیز ادامه خواهد داشت. علاوه بر آنکه صادرات نفت به مشتریان قدیمی بیشتر شده، بازاریابی‌های جدیدی نیز انجام شده است.
همچنین «حسین حسین‌زاده» عضو هیات رییسه کمیسیون انرژی مجلس تصریح کرده بود که امروز به‌دلیل اقدام‌های انجام‌شده، رقم صادرات نفت ایران با استناد به گزارش‌های سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و شرکت‌های ردیابی نفتکش افزایش قابل‌ملاحظه‌ای یافته است.
نگاهی به آمارهای اوپک از تولید نفت ایران در ۲۵ سال گذشته نشان می‌دهد که بالاترین تولید روزانه نفت کشور در سال‌های ۸۳ و ۸۴ اتفاق افتاده است. البته پیش از آن نیز میانگین تولید روزانه نفت از سال ۷۵ تا سال ۸۳، بالاتر از ۳.۵ میلیون بشکه را نشان می‌دهد.
در سال‌های بعد دهه ۸۰ شمسی نیز میزان تولید نفت کماکان بین اعداد ۳.۸ تا ۳.۷ میلیون بشکه در روز در نوسان بود، اما از ابتدای دهه ۹۰ و همزمان با دور اول تحریم‌ها علیه برنامه هسته‌ای ایران، به‌تدریج تولید نفت کاهش پیدا کرد و سال ۹۲، تولید نفت تا ۲.۶ میلیون بشکه در روز پایین آمد و تا سال ۹۴ نتوانست به بالای سه میلیون بشکه در روز بازگردد.
با نخستین روزنه‌های امید در اجرای برجام، تولید و صادرات نفت بالا رفت تا آنجا که ایران در سال ۹۶، روزانه ۳.۸ میلیون بشکه نفت تولید کرد.
با خروج یکجانبه آمریکا از برجام با شعار به صفر رساندن صادرات نفت ایران، دوباره تولید نفت روند کاهشی به خود گرفت و در نهایت تولید نفت در سال ۹۹ تا ۱.۹ میلیون بشکه در روز پایین آمد.
دولت قبل اگرچه تحریم‌ها را عامل کاهش تولید و صادرات نفت خام و میعانات گازی عنوان کرده بود، اما عملکرد دولت سیزدهم در ماه های گذشته نشان می‌دهد اگرچه عامل تحریم هزینه‌های صنعت نفت را در همه بخش‌ها بالا می‌برد اما اگر اراده مدیران کشور بر تولید و صادرات نفت باشد، تحریم یارای مقابله با آن را ندارد.
تا آنجا که بر اساس آمارهای اوپک، هرچند که تحریم‌ها هنوز به قوت خود باقی است اما تولید نفت در سال جاری به ۲.۴ میلیون بشکه در روز رسیده است و آن‌گونه که وزیر نفت نیز پیش از این اعلام کرده بود، بخش بزرگی از ذخایر نفت خام و میعانات گازی ایران که در خشکی یا بر روی دریا ذخیره شده بود، حالا به دست مشتریان رسیده است.
اقدام دولت سیزدهم اگرچه تا همین جای کار نیز با وجود تحریم، قابل ستایش است اما آن‌گونه که مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران مطرح کرده، ظرفیت تولید نفت کشور در سال‌های تحریم به دلایل متعدد افت پیدا کرده بود که با یک برنامه فشرده و جهادی که مستلزم پروژه‌های چاه‌محور است ظرفیت تولید نفت کشور تا اسفند ماه به پیش از تحریم‌ها باز می‌گردد.
«محسن خجسته‌مهر» افزود: در حال حاضر تولید نفت کشور متناسب با نیاز داخلی و صادراتی انجام می‌شود و هر میزانی که صادرات و بازار صادراتی نیاز داشته باشد محدودیتی نداریم.
تایید افزایش صادرات نفت به روایت آمارهای اقتصادی
همچنین ایران اگرچه همچنان با تحریم‌های شدید آمریکا رو به رو است اما توانسته رشد اقتصادی خود را از ۱.۸ درصد در ۶ ماهه نخست سال ۹۹ به ۳.۳ درصد در ۶ ماهه ابتدایی امسال برساند.
این اعداد نشان می دهد اقتصاد ایران در ۶ ماهه امسال در مقایسه با مدت مشاب سال قبل ۱.۵ درصد بزرگتر شده است.
نگاهی به رشد اقتصادی کشور بدون احتساب نفت اما نشان می‌دهد که اقتصاد بدون نفت در ایران در ۶ ماه نخست امسال تنها نیم درصد افزایش داشته و از ۱.۹ درصد در بهار و تابستان سال ۹۹ به ۲.۴ درصد در ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۰ رسیده است.
رشد تولید ناخالص داخلی در گروه نفت نیز تایید می‌کند که سهم نفت در رشد اقتصادی ایران در سال جاری بیشتر شده، به گونه‌ای که اگرچه در ۶ ماه نخست سال ۹۹، گروه نفت رشدی منفی یک دهم درصدی را به ثبت رسانده بود، این عدد در ۶ ماهه اول امسال به ۱۵.۱ درصد افزایش پیدا کرده است که حکایت از رشد ۱۵.۲ درصدی نفت در این مدت دارد. این اعداد نشان می‌دهد صادرات نفت ایران در این مدت با وجود تحریم‌ها افزایش داشته است.
پیش از این نیز رئیس‌جمهوری با بیان اینکه یقین دارم تحریم‌ها و تنگناها ما را متوقف نمی‌کند، گفته بود که تحریم ما را در پیشرفت مصمم‌تر می‌کند و امروز آثار این باور را در قالب بعضی از گشایش‌ها در صادرات نفت و وصول درآمد آن مشاهده می‌کنیم.
با توجه به گشایش‌های دولت سیزدهم در زمینه فروش نفت، حجم در نظر گرفته شده برای صادرات نفت برای سال آینده اهمیت ویژه‌ای دارد. در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، صادرات روزانه ۱.۲ میلیون بشکه نفت در روز پیش‌بینی شده است.
در لایحه بودجه سال آینده درآمد ایران از محل صادرات نفت، میعانات گازی و گاز ۳.۸ میلیون میلیارد ریال برآورد شده که در این زمینه نیز رشد ۸.۵ درصدی نسبت به سال جاری مشاهده می‌شود.
پیش‌بینی درآمدهای نفتی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ در مقایسه با سال جاری رشد ۸.۵ درصدی را نشان می‌دهد که حکایت از موفقیت سیاست‌های دولت سیزدهم برای افزایش فروش و صادرات نفت دارد.
