به گزارش خبرنگار قرآن و فعالیتهای دینی خبرگزاری فارس برخی بر این باور هستند که معنای کلمه وفات همان مرگ طبیعی است نه شهادت! و باید برای شهید کلمه شهادت را به کار ببریم.
حجتالاسلام علی اعظمی کارشناس مذهبی در گفتوگو با فارس درباره این باور گفت: این باور غلطی است و در پاسخ به این باور غلط باید گفت که کلمه «وفات» عام است و شامل شهادت نیز میشود. در نتیجه اگر کلمه «وفات» برای شهادت حضرت زهرا (س) در تقویم استفاده میشد و بعدها به کلمه «شهادت» تغییر پیدا کرد، به معنای جعل شهادت برای آن حضرت بعد از سال ۱۳۷۱ نیست؛ بلکه استفاده از کلمه عام جای خود را به لفظ خاص داده است.
وی ادامه داد: شواهد قرآنی، روایی و لغوی نیز گواه بر این مطلب هستند به گونهای که در روایات حتی برای امام حسین علیهالسلام که شهادت او محرز و مسلم است، از کلمه وفات استفاده شده است.
معنای لغوی وفات/ وفات در قرآن
این کارشناس مذهبی درباره معنای لغوی وفات گفت: معنای لغوی «وفات»، «هر نوع مرگی» را پوشش میدهد و از حیث لغوی اطلاق وفات بر یک شهید هیچگونه اشکالی ندارد. (لسان العرب، ج ۳، ص ۹۶۰؛ فرهنگ فارسی عمید و لغت نامه دهخدا ذیل کلمه وفات) در قرآن نیز برای تمام اقسام مرگ واژه «وفات» استفاده شده است و فرقی بین شهید و غیر شهید در آن نیست؛ «اللهُ یتَوَفّی الْاَنْفُسَ حِینَ مَوْتِها(سوره زمر، آیه ۴۲) خداوند است که جانها را به هنگام مرگشان مىگیرد.» بنابراین از لحاظ قرآنی میتوان برای یک شهید عنوان وفات را استفاده کرد و تعارضی با شهادت ندارد.
استفاده از واژه «وفات» برای شهیدان
وی با بیان اینکه در صدر اسلام و بعد از آن، شهیدانی در راه خدا و اسلام شهید شدند که شهادت آنها از دیدگاه شیعه و اهل تسنن امری مسلم است، گفت: با این حال در روایات در مورد آنها واژه «وفات» به کار برده شده است. این استعمالات خبر از عمومیت کلمه وفات میدهد.
وفات جعفربن ابی طالب و حمزه عموی پیامبر
حجتالاسلام اعظمی افزود: این دو بزرگوار از جمله اشخاصی هستند که شیعه و سنی بر شهید بودن آنها اتفاق نظر دارند و در عین حال در روایات از کلمه وفات در مورد آنها استفاده شده است. الف. «عن عَائِشَةَ قالت لَمَّا أَتَتْ وَفَاةُ جَعْفَرٍ عَرَفْنَا فی وَجْهِ رسول اللهِ صلی الله علیه وسلم الْحُزْنَ(الکتاب المصنف فی الأحادیث والآثار، ج ۳، ص ۶۲) عایشه گفته است که وقتی خبر وفات جعفر را آوردند، حزن و اندوه را در چهره پیامبر مشاهده کردیم.» ب. عاصمی مکی شافعی درباره حمزه سید الشهداء کلمه «وفات» را به کار برده است: «بعد وفاة حمزة بن عبد المطلب و رسول الله.»(سمط النجوم العوالی فی أنباء الأوائل والتوالی، ج ۱ ص ۴۲۶)
شهادت امام حسین علیهالسلام
این کارشناس مذهبی با بیان اینکه در برخی منابع برای شهادت امام حسین (ع) هم از کلمه وفات استفاده است، گفت: شهادت امام حسین علیهالسلام به گونهای است که علاوه بر مسلمانان، غیر مسلمانان نیز بر آن معترف هستند ولی در کتب روایی کلمه وفات برای حضرت استفاده شده است و این امر موجب نمیشود که ما بگوییم حضرت، شهید نشدند؛ بلکه تنها عمومیت معنای کلمه «وفات» را میرساند: «أَمَا إِنَّ أُمَّتِی سَتَقْتُلُهُ فَمَنْ زَارَهُ بَعْدَ وَفَاتِهِ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ حَجَّةً مِنْ حِجَجِی(کامل الزیارات، ص۱۴۴) آگاه باشید که امتم حسین را مىکشند، پس هر کس پس از وفاتش او را زیارت کند، خداوند ثواب یک حج از حجهاى مرا براى وى مىنویسد.»
شهادت حضرت زهرا سلام الله علیها در روایات
وی با اشاره به بیان شهادت حضرت زهرا (س) در روایاتی از پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) گفت: در کتب شیعه و اهل سنت روایتهایی وجود دارد که بیان میکنند حضرت زهرا شهید شده است؛ حتی در روایتی پیامبر (ص) خبر شهادت حضرت را مدتها قبل از شهادت ایشان میدهد و در کتب اهل سنت ذکر شده است. ۱. «عَنْ عَلِی بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ أخِیهِ أبِی الْحَسَنِ علیهالسّلام: قالَ:إنَّ فاطِمَهَ صِدِّیقَهٌ شَهِیدَه (الکافی، ج۱، ص۴۵۸) از علی بن جعفر نقل شده که برادرش امام کاظم علیهالسّلام فرمودند: همانا فاطمه، صدّیقهای شهیده است.» ۲. عَنْ النَبِیِّ صلّیاللهعلیهوآله قالَ: فَتَقْدَمُ عَلَیَّ مَحْزُونَهً مَکْرُوبَهً مَغْمُومَهً مَغْصُوبَهً مَـقْـتُولَه (فرائد السمطین، جلد ۲، صفحه ۳۵) رسول خدا فرمود: «فاطمه علیهاالسّلام» بر من با حالتی محزون، رنجدیده، غمگین و در حالی که حقّش به تاراج رفته و به قتل رسیده است، وارد میشود.»
حجتالاسلام اعظمی در پایان گفت: ادلهای که بیان شد این مطلب را بر ما روشن میکند که از لحاظ لغوی، قرآنی و روایی، کلمه «وفات» به معنای عام است و شهادت را نیز شامل میشود. قبل از این که تقویم ایجاد شود، در کتب روایی شهادت حضرت اثبات شده است و تقویم مصطلح امروزی نمیتواند چیزی را رد یا اثبات کند.
انتهای پیام/