به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، تازه‌ترین گزارش سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی کشور (رگولاتوری) که تحت عنوان «ایران در مسیر هوشمندی» منتشر شده به فرصت‌هایی که حوزه ICT برای اقتصاد ایران با وجود تحریم‌ها و فشارهای بین‌المللی به دنبال دارد، اشاره می‌کند.
بنابر اعلام این گزارش، در این سال‌ها اقتصاد ایران به دلایل مختلف کوچک‌تر از قبل شده اما گزارش سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی کشور نشان می‌دهد ظرفیت‌های حوزه ICT در ارتقای بهره‌وری، توسعه، شفافیت، ارتقای خدمات الکترونیکی دولتی و غیر دولتی، رشد قابل توجه تجارت الکترونیکی، صنعت ICT همچنان به رشد خود ادامه داده و به رقم خوبی رسیده است.
توسعه ارتباطات با آغاز دولت یازدهم
رگولاتوری در گزارش خود با اتکا به آمار و ارقام یادآور شده که روند توسعه ارتباطات که از ابتدای دولت یازدهم، روند رو به رشدی داشته که منجر به دستاوردهای فراوانی شده است. افزایش تعداد مشترکان تلفن‌همراه به بیش از ۱۱۵ میلیون مشترک و رشد ظرفیت انتقال و پهنای باند بین‌الملل در زیرساخت‌های شبکه ملی اطلاعات از جمله این موارد مهم است.
جایگاه اول منطقه در توسعه دولت الکترونیک
بررسی مهم‌ترین دستاوردهای استقلال فضای مجازی و استقرار شبکه ملی اطلاعات یکی دیگر از سرفصل‌های مهم این گزارش است. بر این اساس این گزارش، کشورمان زمینه تولید تجهیزات و سامانه‌های امنیتی مورد نیاز شبکه ملی اطلاعات به خودکفایی 100 درصدی رسیده است. خودکفایی در تولید تجهیزات مورد نیاز شبکه سیار کشور، تنها ۳۰ درصد محقق شده؛ اما در تولید تجهیزات مورد نیاز شبکه ثابت کشور خودکفایی ۷۰ درصدی دیده می‌شود.
بنا بر اعلام این گزارش رسیده به جایگاه اول منطقه در توسعه دولت الکترونیکی، فناوری اطلاعات و شاخص سهولت در کسب وکار نیز یکی از نتایج و پیامدهای استقرار کامل شبکه ملی اطلاعات در اقتصاد کشور است. داشتن سهم۱۰ درصدی اقتصاد دیجیتال از اقتصاد کشور، کسب ۱۰ درصدی از ارزش بازر بورس توسط شرکت‌های دانش‌بنیان، کاهش ۳۰ درصدی مراجعه‌های مردمی به دستگاه‌های اجرایی، دسترسی ۱۰۰ درصدی خانوارها به اینترنت سیار با سرعت ۱۰مگابیت برثانیه و سهم ۱۰ درصدی خرده‌فروشی الکترونیکی از دیگر پیامدهای استقرار شبکه ملی اطلاعات در کشور عنوان شده است.
حمایت از پیام‌رسان‌های داخلی
در این گزارش به شکل‌گیری و توسعه شبکه‌های اجتماعی بومی نیز اشاره شده است. طی سال‌های ۹۶ تا ۹۷، تعداد ۹ پیام رسان داخلی از امکانات شرکت ارتباطات زیرساخت شامل پنج رک (محفظه فلزی است برای نگهداری و محافظت از تجهیزات مختلف شبکه) و ۵۰ گیگابیت اینترنت به صورت رایگان استفاده کرده‌اند و براساس آمار اکنون تعداد کاربران پیام‌رسان‌های بومی به ۲۰ میلیون نفر رسیده است. کاهش ۷۰ درصدی تعرفه استفاده از خدمات پیام‌رسان‌های داخلی و ارائه ۵ میلیارد وام به هر پیام‌رسان داخلی از دیگر فعالیت‌هایی است که در این زمینه وزارت ارتباطات برای حمایت از این سرویس‌ها انجام داده است.
ضریب نفوذ ۱۴۲ درصدی خطوط تلفن همراه
درحالی آمارهای جهانی حکایت از جایگاه نه چندان مناسب ایران براساس شاخص‌های کلیدی اقتصادی دارد که به خاطر جمعیت بیش از ۸۰ میلیون نفری ایران، کشور یک بازار کم نظیر برای توسعه خدمات در حوزه‌های مختلف به ویژه خدمات ارتباطاتی دارد. طبق گزارش رگولاتوری جمعیت ایران بیش از ۸۲ میلیون نفر است. در مقابل این جمعیت تعداد خطوط موبایل واگذار شده کشور حدود ۱۰۵ میلیون بیشتر از کل جمعیت است که حکایت از ضریب نفوذ ۱۴۲.۰۷ درصدی دارد. ضریب نفود اینترنت در ایران ۸۹ درصد است که بیش از ۷۸ میلیون نفر از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهد.
ارتقا ۱۳ رتبه‌ای ایران در شاخص توسعه فناوری اطلاعات
بررسی شاخص‌های تخصصی حوزه ICT ایران در مقایسه با دنیا در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ در این گزارش مورد توجه قرار گرفته است. طبق این گزارش وضعیت ایران در شاخص جهانی IDI یا توسعه فناوری اطلاعات ۱۳ رتبه ارتقا داشته است. شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات، استانداردی است که برای اندازه‌گیری شکاف دیجیتالی و مقایسه عملکرد فناوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی در کشورهای مختلف به کار گرفته می‌شود. ایران سال ۲۰۱۸ از بین ۱۷۶ کشور دنیا، جایگاه ۸۱ را به خود اختصاص داده است.
ارتقا ۲۰ رتبه‌ای دولت الکترونیک
در شاخص دولت الکترونیکی براساس آخرین گزارش سازمان ملل متحد، شاخص دولت الکترونیک ایران در سال ۲۰۱۸ نسبت به سال ۲۰۱۶ بیست رتبه ارتقاء یافته است. ایران در شاخص مشارکت الکترونیک ۳۸ رتبه و شاخص رقابت‌پذیری نیز ۲۴ رتبه ارتقا داشته است.
۲۰هزار کیلومتر فیبر نوری در ۶ سال
در دولت دوازدهم، ضمن تسریع در پوشش شهری که در ظرف یک سال تمامی شهرها تحت پوشش و دسترسی به ارتباطات قرار گرفتند و علاوه بر آن به پوشش جاده‌ای و فیبرنوری در کیفیت ارتباطات نیز توجه شده است. طبق اعلام رگولاتوری ظرفیت فیبرنوری شبکه ملی اطلاعات در این دولت به بیش از ۲۴۰ هزار کلیومتر در سراسر کشور افزایش یافته است. توسعه شبکه ملی فیبرنوری کشور از ۵۱ هزار و ۸۴۹ کیلومتر در سال ۱۳۹۲ به ۷۰هزار و ۷۸۹ کلیومتر در سال ۹۸ رسیده رسیده است.
حمایت از کسب‌وکارهای نوپا
براساس این گزارش با توجه به ظرفیت‌هایی که وزارت ارتباطات و خصوصا سازمان فناوری اطلاعات ایجاد کرده‌اند، اکنون سه هزار ۳۷۱ شرکت دانش بنیان، ۴ هزار و ۲۰۰ مجموعه استارتاپی، ۴۰سرمایه‌گذار خطرپذیر و ۶۰ شتابدهنده در کشور مشغول فعالیت هستند.
سامانه نوآفرین
راه‌اندازی سامانه‌های ایران نوآفرین با هدف ارایه خدمات سازمان فناوری اطلاعات به استارت‌آپ‌ها و سامانه ایران کارفا با هدف ساماندهی دریافت تسهیلات از دیگر اقدامات وزارت ارتباطات برای حمایت از شرکت‌های نوپا بوده است.
تسهیلات پرداخت شده در قالب این سامانه‌های حمایتی در بخش اشتغال روستای شامل ۱۵هزار و ۹۲۴ فقره تسهیلات و ۱۲ هزار میلیارد ریال و تسهیلات تعلق گرفته برای حمایت از شرکت‌های خصوصی نیز ۴۶۷ فقره تسهیلات و یک هزار و ۲۲۸ میلیارد ریال وام بوده است.
لزوم ارتقای شاخص شفافیت
البته در تعدادی از شاخص‌های کلیدی اقتصاد دیجیتال ایران هنوز جای رشد دارد. برای نمونه در شاخص شفافیت ایران از بین ۱۸۰ کشور جهان در رتبه ۱۴۶ ایستاده است. در این گزارش آمده که رتبه ایران در این زمینه در مقایسه با آمار سازمان شفافیت بین‌الملل در ژانویه سال ۲۰۲۰، هشت پله سقوط کرده که این بدترین رتبه کشور در سال‌های اخیر است.
در شاخص سهولت کسب‌وکار که رتبه‌بندی آن توسط بانک جهانی و در سال ۲۰۱۹ انجام شده، ایران از بین ۱۹۰ کشور جهان، رتبه ۱۲۸ را دارد. شاخص تاب‌آوری ایران در مواجهه با خطر نیز جایگاه خوبی ندارد و از بین ۱۶۰ کشور جهان، ایران در جایگاه ۱۲۴ قرار گرفته است. اما کشورمان در شاخص رقابت‌پذیری طبق گزارش مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۱۹، رتبه ۹۹ از بین ۱۴۱ کشور جهان را دارد. براساس گزارش مجمع جهانی اقتصاد جایگاه ایران در این شاخص نسبت به سال ۲۰۱۸ ده پله تضعیف شده است.
