گزارش زیر روایتی ۷۵روزه از روند بررسی صدور مجوز حرفهای باشگاه‌های ایرانی است (از اول آبان تا 16 دی 1400). روایتی که از حذف استقلال و پرسپولیس توسط کمیته بدوی آغاز شد و به حذفِ دوباره آنها و البته گل‌گهر توسط AFC انجامید.
این روند بی‌خاصیت و سرِ کاری برای فوتبال ایران طی شد تا همچنان سؤالات زیادی در چرایی صدور مجوز مشروط، نقش سازمان لیگ و فدراسیون و دیگر ابهامات ماجرا در اذهان وجود داشته باشد. در زیر تمام ماجرا به صورت کامل و جز به جز تشریح شده است.
حذف استقلال و پرسپولیس با تصمیم کمیته بدوی
خبر‌های درِ گوشی در اواخر مهر ماه از حذف استقلال و پرسپولیس از فصل پیش روی لیگ قهرمانان حکایت می‌کرد و همه منتظر وارد شدن شوکی بزرگ به فوتبال ایران بودند که البته بعد‌‌ها مشخص شد دل‌نگرانی‌ها بیراه نبوده و اتفاق بدی در حال رخ دادن است. کمیته بدوی فدراسیون فوتبال ایران در تاریخ 23 اکتبر 2021 (اول آبان 1400) در نامه‌‌هایی جداگانه، صلاحیت استقلال و پرسپولیس را برای دریافت مجوز حرفهای 2022-2021 رد کرده و این موضوع به اطلاع AFC هم رسیده است. (تصویر زیر)
تصویر مربوط به نامه کمیته بدوی فدراسیون فوتبال ایران که پرسپولیس و استقلال را فاقد صلاحیت لازم برای کسب مجوز حرفهای اعلام کرده است.
در انتهای این نامه دلایل رد درخواست مجوز حرفهای دو باشگاه تهرانی، به شرح زیر اعلام شده است:
1- چند مورد جزیی از مطالبات معوق که با وجود تحقق این امر و پرداخت، مدارک پرداختی به موقع ترجمه و ارائه نشده است.
2- عدم ارائه توضیحات و مدارک اضافی برای شفاف‌سازی برخی از اسناد بارگذاری شده در زمان تعیین شده توسط کمیته بدوی (FIB)
نکته‌ای که در این باره وجود دارد، این است که کمیته بدوی دلایل عدم صدور مجوز حرفهای را عیناً برای هر دو باشگاه به صورت مشابه و بدون هیچ اختلافی حتی در نگارش ارسال کرده است، آن هم در حالی که وضعیت مالی دو باشگاه‌ها در آن مقطع با همدیگر کاملاً متفاوت بود. به طور مثال پنجره باشگاه پرسپولیس در آن زمان بسته ولی پنجره باشگاه استقلال باز بوده است.
جدا از این موضوع، حذف استقلال و پرسپولیس از لیگ قهرمانان، در حالی در ابتدای آبان‌ماه رقم خورده که مسئولان فدراسیون فوتبال و کمیته‌های بدوی و استیناف در ابتدا AFC را عامل حذف باشگاه‌های ایرانی می‌دانستند و اعلام شده بود که کنفدراسیون فوتبال آسیا روی نام این باشگاه‌ها خط قرمز کشیده است. ادعایی که با انتشار این نامه‌ها رد و مشخص می‌شود که در ابتدا کمیته بدوی درخواست حذف این باشگاه‌ها را داده است.
درخواست فرجام‌خواهی
بعد از تشخیص کمیته بدوی صدور مجوز حرفهای ایران برای عدم صلاحیت استقلال و پرسپولیس در دریافت مجوز حرفهای، این باشگاه‌ها رسماً درخواست تجدید نظر دادند تا کمیته استیناف درخواست آنها را مجددا بررسی کند.
تصاویر این نامه‌ها را در زیر مشاهده می‌کنید:
صدور مجوز مشروط به استقلال و پرسپولیس از سوی کمیته استیناف
با فرجام‌خواهی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس، کمیته استیناف صدور مجوز حرفهای به ریاست داریوش مصطفوی تشکیل جلسه داد و نتیجه آن، صدور حکمی عجیب بود. کمیته استیناف با تایید مواردی از کمبود‌ها در پرونده صدور مجوز حرفهای سرخابی‌ها، برای این باشگاه‌ها «مجوز مشروط» یا همان «مجوز با پرداخت جریمه» صادر کرد و سه ماه به آنها فرصت داد تا ایرادها و کمبود‌ها را برطرف کنند.
در بخشی از نامه‌ای که با عنوان «تصمیم کمیته استیناف صدور مجوز حرفهای» و با امضای حسن کامرانی‌فر دبیرکل فدراسیون فوتبال ایران برای صدور مجوز مشروط (مجوز با پرداخت جریمه) در تاریخ 31 اکتبر 2021 (9 آبان 1400) به AFC ارسال شده، چنین آمده است:
«مقرر شد هر یک از باشگاه‌های فوق به دلیل عدم بارگذاری صورت‌های مالی، عدم ارائه گزارش حسابرسی و همچنین عدم ارائه گزارش جزییات بدهی به کارکنان و بازیکنان، به مبلغ 238.095 دلار آمریکا جریمه شوند. این تصمیم قطعی و غیر قابل بحث است.
با توجه به اینکه صورت‌های مالی هر دو باشگاه به موقع حسابرسی نشده، مجوز باشگاهی سال 2021 به صورت مشروط به باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس اعطا می‌شود و هر دو باشگاه مکلف هستند حداکثر ظرف مدت سه ماه نسبت به بازنگری و ارائه ناقصی مدارک اقدام و تأیید نهایی کمیته استیناف CLS (سیستم صدور مجوز باشگاهی) را دریافت کنند».
تصویر این نامه را در زیر می‌بینید:
این مجوز مشروط از سوی کمیته استیناف صدور مجوز حرفهای در حالی در آبان ماه صادر شد که با توجه به وجود ایرادهای اساسی و سطح یک در پرونده این دو باشگاه، این اقدام خلاف روند صحیح صدور مجوز حرفهای در کنفدراسیون فوتبال آسیا بوده و در واقع چنین مهلتی به اشتباه داده شده است. نکته قابل توجه دیگر درن ظر گرفتن 238 هزار دلار جریمه برای هر یک از باشگاه‌ها از سوی فدراسیون فوتبال است تا این مجوز مشروط (یا مجوز با پرداخت جریمه) صادر شود. در حقیقت فدراسیون فوتبال برای مجوزی که منطقی و قانونی نبوده، خواهان پرداخت جریمه از سوی باشگاه‌ها شد.
در صورتجلسه کمیته استیناف مبلغ جریمه پرسپولیس و استقلال 238 هزار دلار اعلام شده است. فدراسیون فوتبال در نامه ارسالی به AFC جریمه یک میلیاردی را با ارز ترجیحی (4200 تومانی) محاسبه کرده که مبلغ آن یک میلیارد تومان است در حالی که با بدون در نظر گرفتن دلار 4200 تومانی و با نرخ روز ارز این مبلغ حدود 6 میلیارد و 350 میلیون تومان می‌شود.
صدور مجوز حرفهای گل‌گهر
در همان تاریخ 31 اکتبر 2021 و بعد از بررسی کمیته استیناف صدور مجوز حرفهای، فهرست وضعیت 16 باشگاه لیگ برتری ایران به امضای حسن کامرانی‌فر دبیرکل فدراسیون فوتبال، سعید عباسی رئیس کمیته بدوی مجوز حرفهای و داریوش مصطفوی رئیس کمیته استیناف صدور مجوز حرفهای رسید. تصویر این نامه را در زیر مشاهده می‌کنید:
نکته قابل توجه در این فهرست علاوه بر حضور استقلال و پرسپولیس در رده دریافت مجوز مشروط این است که صلاحیت باشگاه گل‌گهر سیرجان برای دریافت مجوز حرفهای و حضور در لیگ قهرمانان آسیا (بعد از حذف احتمالی استقلال و پرسپولیس) از سوی فدراسیون فوتبال ایران تایید و مجوز لازم اعطا شده اما در ادامه AFC مجوز این باشگاه را باطل کرد.
مسئولان فدراسیون فوتبال با استناد به حذف گل‌گهر اینگونه استدلال می‌کنند که نقشی در کنار گذاشته شدن استقلال و پرسپولیس ندارند در حالی که کمیته بدوی از ابتدا این دو تیم را بر خلاف گل‌گهر فاقد صلاحیت لازم برای کسب مجوز حرفهای دانسته بود. در حقیقت حذف گل‌گهر توسط AFC رقم خورد اما استقلال و پرسپولیس از سوی کمیته بدوی فاقد شرایط لازم برای کسب مجوز حرفهای تشخیص داده شدند.
ضرب‌العجل 5 روزه AFC برای راستی‌آزمایی
در تاریخ 22 دسامبر 2021 (اول دی 1400) و در حالی که هنوز بیش از یک ماه از مهلت کمیته استیناف صدور مجوز حرفهای برای رفع نواقص و ایرادها زمان مانده بود، کنفدراسیون فوتبال آسیا با ارسال نامه‌ای به فدراسیون فوتبال ایران خواهان ابطال مجوز حرفهای استقلال، پرسپولیس و گل‌گهر شد. AFC برای دریافت اطلاعات نهایی درباره باشگاه‌های تهرانی و اعلام تصمیم نهایی در قبال این باشگاه‌ها به فدراسیون ایران 5 روز مهلت داد. در نامه AFC به عدم رعایت برخی از معیارها و الزامات اجباری (A Criteria) از سوی استقلال، پرسپولیس و گل‌گهر سیرجان اشاره شده بود. در این مرحله پروسه کنار گذاشتن تیم‌ها از لیگ قهرمانان تقریباً مسجل شده بود ولی بحث تخلف این باشگاه‌ها و مجموعه فدراسیون فوتبال در روند حرفهای سازی، منجر به تأخیر در اعلام نهایی این تصمیم شد.
حذف قطعی و ارجاع به کمیته انضباطی
AFC در نامه‌ای دیگر به فدراسیون فوتبال ایران و باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس و گل‌گهر اعلام کرد که روند بررسی پرونده صدور مجوز حرفهای آنها، در اولین روز کاری سال جدید میلادی و در تاریخ 6 ژانویه 2022 (16 دی ماه) برگزار خواهد شد، جلسه سرنوشت‌سازی که در نهایت منجر به حذف دوبارهِ استقلال و پرسپولیس از لیگ قهرمانان و برگشت به پله اول شد. علاوه بر این گل‌گهر که از سوی کمیته‌های بدوی و استیناف موفق به دریافت مجوز حرفهای شده بود، به جمع سرخابی‌ها در قسمت «رد شده‌ها» پیوست.
در بخشی از بیانیه AFC که در تاریخ 7 ژانویه منتشر شده آمده بود: «کمیته مستقل کنترل کنفدراسیون فوتبال آسیا تصمیم به لغو مجوز حضور سه باشگاه پرسپولیس، استقلال و گل‌گهر سیرجان در لیگ قهرمانان به دلیل نداشتن مجوز حرفهای مطابق بند‌های 14.4 و 14.5 اساسنامه صدور مجوز حرفهای، گرفته است».
همچنین پرونده این سه باشگاه به دبیرخانه کمیته انضباطی و اخلاق کنفدراسیون فوتبال آسیا برای بررسی و اقدام ارجاع داده شد و این یعنی کار این باشگاه‌ها و فدراسیون و دیگر ارکان فوتبال ایران از روند حرفهای سازی خارج و به ارکان قضایی برای اعمال محرومیت و جریمه‌‌های آینده احتمالی سپرده شده است.
سه باشگاه فوق چند روزی برای تجدید‌نظر در آخرین رأی AFC زمان دارند اما این مهلت به معنی اینکه باید امیدی برای بازگشت این تیم‌ها به لیگ قهرمانان آسیا داشته باشیم نیست و بیشتر می‌تواند در بُعد حقوقی و نحوه ارجاع پرونده‌ها به کمیته‌های انضباطی و اخلاق AFC تاثیرگذار باشد.
تصویر رأی نهایی AFC به شرح زیر است:
