فرانسه در سالی که گذشت؛ از مخمصه کرونا تا اعتراض‌های خیابانی

به گزارش ایرنا؛ اگرچه بحران شیوع کرونا شاخص ترین رویداد فرانسه در ۲۰۲۰ است اما وقایع دیگری نیز در حیات سیاسی و اجتماعی این کشور در سال '۲۰۲۰ رخ داده که فرانس ۲۴ در گزارشی به مهم ترین آن ها پرداخته است:

اعتراضات به اصلاحات بازنشستگی

سال ۲۰۲۰، با تظاهرات گسترده ای علیه اصلاحات بازنشستگی آغاز شد. اعتراضات به این اصلاحات که با اعتصاب کارکنان شرکت ملی راه آهن فرانسه و سازمان حمل‌ونقل خودگردان پاریس در ماه دسامبر (آذر / دی) سال ۲۰۱۹ به جریان افتاده و تا ماه فوریه (بهمن/ اسفند) سال ۲۰۲۰ ادامه داشت؛ مهم ترین جنبش اجتماعی فرانسه از زمان شروع اعتراضات به این اصلاحات از سال ۲۰۱۰ بوده است. نهایتا دولت فرانسه، ۲۹ فوریه (۱۰ اسفند) در نظر داشت با استناد به اصل ۴۹ قانون اساسی، لایحه اصلاحات بازنشستگی را بدون رای نمایندگان مجلس به تصویب برساند. سرانجام، بیماری همه گیر کووید ۱۹ مانع از ادامه روند قانونگذاری اصلاحات بازنشستگی شد. دولت در ماه مارس (اسفند/ فروردین) تصمیم گرفت بررسی این لایحه را به منظور تمرکز بر بحران شیوع کرونا متوقف کند.

انتخابات شهرداری های فرانسه

کارزار انتخاباتی شهرداری های فرانسه که در ابتدا از ۱۵ تا ۲۲ مارس پیش بینی شده بود؛ با حوادث پر فراز و نشیبی مواجه شد. انصراف بنجامین گریوو، نامزد حزب جمهوری به پیش /(LREM) فرانسه از انتخابات شهرداری به دلیل انتشار تصاویر خصوصی او در فضای مجازی، در ماه فوریه (بهمن/ اسفند) از جمله مهم ترین این حوادث بوده است. اَنیِس بوزَن/  Agnès Buzyn، وزیر بهداشت وقت فرانسه فورا جایگزین بنجامین گریوو در انتخابات شهرداری پاریس شد در حالی که در آن زمان همه گیری کرونا در فرانسه تازه آغاز شده بود؛ سپس ان ایدالگو/ Anne Hidalgo، شهردار سوسیالیست (کنونی) پاریس و راچیدا داتی/ , Rachida Dati، نامزد حزب جمهوری خواهان، برنده دور اول رقابت های انتخاباتی شهرداری پاریس شده اند.

 هفته آخر کارزار انتخاباتی شهرداری فرانسه، تحت شعاع اعلامیه های پی در پی امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه و ادوارد فیلیپ نخست وزیر وقت این کشور شد؛ ابتدا اعلام تعطیلی مدارس در ۱۲ مارس (۲۲ اسفند)، سپس دو روز بعد، در آستانه اولین دور انتخابات شهرداری، اعلام تعطیلی همه مکان های عمومی غیر ضروری و همچنین اعمال قرنطینه عمومی از ۱۷ مارس (۲۷ اسفند) که درنتیجه آن بسیاری از فرانسوی ها در آن زمان ترجیح دادند که به پای صندوق های رای نروند.

دور دوم انتخابات شهرداری نهایتا در ۲۸ ژوئن (۸ تیر)، به عبارتی دو ماه و نیم پس از دور نخست این انتخابات برگزار شد. حزب مکرون (جمهوری به پیش) در دور دوم انتخابات شهرداری‌ها شکست خورد درحالی که حزب سبزها در چندین شهر بزرگ  از جمله لیون، مارسی، بوردو، استراسبورگ پیروز شده اند؛ ادوارد فیلیپ، نخست وزیر وقت فرانسه نیز شهردار شهر «لو آور» فرانسه شد.

چالش بحران شیوع کرونا در فرانسه

موج اول همه گیری کووید ۱۹ دولت فرانسه را غافلگیر کرد، پارلمان فرانسه (مجلس نمایندگان و سنا) در ماه دسامبر (آذر/دی) پس از انجام چندین ماه تحقیق، دولت را به عدم آمادگی در مقابله با این همه گیری و به ویژه وزارت بهداشت را به دلیل عدم تمدید ذخایر استراتژیک ماسک، مقصر شناخت.

دولت فرانسه در ابتدا اعلام کرد که استفاده از ماسک در مقابله با بحران شیوع کرونا بی فایده است، سپس زدن ماسک را در تابستان اجباری کرد. در بیمارستان ها، کمبود تخت مراقبت های ویژه، ونتیلاتور و برخی داروهای اساسی از چالش های اساسی دولت در مبارزه با کووید ۱۹ بوده است.

 امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه ۱۲ مارس(۲۲ اسفند) وعده داد که همه ابزارهای لازم برای ایمن نگه داشتن فرانسوی ها و به هر قیمتی که باشد، تامین خواهد شد. به لحاظ اقتصادی، میلیون ها فرانسوی به عبارتی  ۸.۶ میلیون نفر در ماه آوریل (فروردین/ اردیبهشت) بیکار شده و به رغم تخصیص کمک های مالی به کسب و کارها، با این حال فقر بیش از پیش در فرانسه دامن گیر فرانسوی ها شده است.

قرنطینه بعد از هشت هفته در ۱۱ مه (۲۲ اردیبهشت) به پایان رسید و فرانسوی ها به تدریج به زندگی روزمره خود بازگشتند. اما در اواخر تابستان دوباره تعداد مبتلایان به کرونا افزایش یافت و دوباره قرنطینه عمومی از ۲۹ اکتبر( ۸ آبان) تا ۱۵ دسامبر(۲۵ آذر) اعلام شد. آزمایش کرونای امانوئل ماکرون در ۱۷ دسامبر (۲۷ آذر) نیز مثبت گزارش شد.

۱۴۹ پیشنهاد کنوانسیون شهروندی اقلیم 

کنوانسیون شهروندی اقلیم که در پاییز سال ۲۰۱۹ از سوی امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه ایجاد شد، متشکل از ۱۵۰ شهروند به قید قرعه است که مسئول تدوین پیشنهادات برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در فرانسه، حداقل ۴۰ درصد تا سال ۲۰۳۰ هستند.

۱۵۰ شهروند عضو شورای کنوانسیون شهروندی اقلیم، ۱۴۹ پیشنهاد را در ۲۱ ژوئن (۱ تیر) به رئیس جمهور فرانسه تحویل دادند؛ وی در ۲۹ ژوئن (۹ تیر) در مراسمی با حضور این اعضا متعهد به انجام این پیشنهادات به غیر از سه مورد از آن ها شد. اما در ماه های بعد، برخی از وزراء از اعمال تصمیمات اتخاذ شده سرباز زدند و برخی دیگر آن ها را اجرایی کردند.

آخرین امیدهای اعضای کنوانسیون شهروندی اقلیم در دیدار با رئیس جمهوری فرانسه در ۱۴ دسامبر (۲۴ آذر) از بین رفت چراکه مکرون به آن ها اعلام کرد که بسیاری از پیشنهادات اساسی آن ها از جمله الزام به بازسازی کامل ساختمان ها یا ممنوعیت فروش وسایل نقلیه آلاینده قابل اجرا نیستند؛ در نهایت مکرون پذیرفت که پیشنهاد برگزاری همه پرسی برای درج حفاظت از محیط زیست در قانون اساسی را ارائه دهد.

ژان کستکس نخست وزیر فرانسه شد

ژان کستکس، مقام ارشد دولتی که در بهار به آقای خروج از قرنطینه شهرت یافته بود، در ۳ ژوئیه (۱۳ تیر) جایگزین ادوارد فیلیپ، نخست وزیر وقت فرانسه شد. به دنبال آن تغییراتی در کابینه دولت صورت گرفت؛ ژرار درمنین، وزیر کشور و اریک دوپن مورتی، وزیر دادگستری شد. فمینیست ها به این دو انتصاب واکنش نشان دادند چرا که درمنین را متهم به تجاوز جنسی و دوپن مورتی را مسئول بیانات جنسیتی می دانستند.

ارائه بسته محرک اقتصادی ۱۰۰ میلیارد یورویی

نخست وزیر فرانسه برای مقابله با بحران اقتصادی ناشی از شیوع کووید ۱۹، در ۳ سپتامبر(۱۳ شهریور) طرح محرک مالی ۱۰۰ میلیارد یورویی را ارائه داد. این طرح بر اساس سه رکن استوار است: ۳۶ میلیارد یورو برای انسجام منطقه ای، ۳۴ میلیارد یورو برای رقابت تجاری و ۳۰ میلیارد یورو برای انتقال اکولوژیکی.

شورای عالی آب و هوا (HCC) در ۱۵ دسامبر (۲۵ آذر) گزارشی منتشر کرد که نشان می داد برنامه محرک مالی فرانسه به اندازه کافی از محیط زیست از جمله کاهش انتشار گازهای گلخانه ای و رسیدن به کربن صفر تا ۲۰۵۰، حمایت نمی کند.

شکاف در حزب حاکم جمهوری به پیش

حزب جمهوری به پیش در مجلس فرانسه که پس از انتخابات ژوئن ۲۰۱۷، با ۳۱۴ نماینده، اکثریت مطلق مجلس نمایندگان این کشور را تشکیل می داد؛ حال هر سال با ریزش نمایندگان خود از جمله انصراف ۷ نفر در ماه مه از این حزب، دیگر اکثریت مطلق خود را از دست داده و در حال حاضر فقط ۲۷۰ نماینده دارد.

از آنجا که تنش ها در داخل حزب رو به افزایش است، ممکن است این حزب متحمل شکست های بیشتری شود. مسئولیت تحکیم روابط و حفظ انسجام حزب به عهده کریستف کاستانر، وزیر پیشین کشور است که در ماه سپتامبر به عنوان رئیس این حزب به جای ژیل لو ژاندر انتخاب شد.

بازپس گیری طرح قانونی امنیت عمومی

طرح قانونی امنیت عمومی فرانسه به خصوص ماده ۲۴ آن مبنی بر جرم انگاری انتشار تصاویر پلیس با هدفی سوء که در ماه نوامبر در مجلس نمایندگان این کشور ارائه شد، جنجال های زیادی برانگیخت و هزاران نفر در سراسر فرانسه در اعتراض به این قانون به خیابان ها آمدند.

با تصویب این ماده قانونی در ۲۴ نوامبر (۴ آذر) در مجلس فرانسه، بسیاری از خبرنگاران از محدودیت های ایجاد شده و نقض حق بر آزادی مطبوعات ابراز نگرانی کردند؛ نهایتا امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه در جلسه مدیریت بحران در کاخ الیزه خواستار بازنویسی این ماده قانونی بحث برانگیز شد.

اما اعتراضات و خشم عمومی منحصر به این ماده قانونی نبود؛ چراکه خشونت های پلیس از دیرباز در این کشور نهادینه شده و دولت پس از مدت ها انکار، موضع خود را تغییر داد و سرانجام مکرون از وزیر کشور خواست تا اصلاحاتی در راستای مجموعه قوانین و وظایف حاکم بر نیروهای امنیتی ارائه دهد.  وی در اوایل دسامبر در مصاحبه ای اعتراف کرد که خشونت پلیس در این کشور وجود دارد.  

مرگ والری ژیسکار دستن، رئیس جمهور اسبق فرانسه

والری ژیسکار دستن که در سال های ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۱ ریاست جمهوری فرانسه را بر عهده داشت، در ۲ دسامبر (۱۲ آذر) در سن ۹۴ سالگی در اثر ابتلا به کووید ۱۹ درگذشت.

وی که به عنوان یکی از چهره‌های شاخص راست میانه شناخته می‌شود در ماه مه ۱۹۷۴ در سن ۴۸ سالگی به عنوان رئیس جمهوری فرانسه انتخاب شد. او در آن زمان جوان‌ترین رئیس جمهوری کشورش پس از ناپلئون بناپارت لقب گرفت.

کاریکاتورهای موهن و حرف های جنجالی مکرون درباره اسلام

ادامه ماجرای انتشار کاریکارتوهایی با مضمون اهانت به اسلام در فرانسه به بهانه ازادی بیان و حرف های اسلام ستیزانه مکرون در حمایت از انتشار کاریکاتورهای موهن و آنچه او آزادی بیان نامید، خشم مسلمان سراسر جهان را برانگیخت تا جایی که حتی رسانه های داخلی فرانسه نیز حرف های مکرون را مورد انتقاد قرار دادند و او ناگزیر به عقب نشینی از بیم تشدید خشم مسلمانان شد.