کیف پول های رمزارزی

• انواع ولت ها
• نحوه عملکرد ولت‌ها چگونه است؟
• قابلیت‌های ویژه ولت‌ها
• هزینه ساخت ولت چقدر است؟
• انتخاب ولت مناسب

اقتصاد آنلاین - مهری بلندقامت؛ همان‌طور که می‌دانیم، بیت‌کوین و دیگر ارزهای دیجیتال، همانند ارزهای سنتی شکل فیزیکی ندارند و نمی‌توان آنها در جایی ذخیره کرد و عملاً در کیف پول‌ها یک سری حروف و ارقام تصادفی ذخیره می‌شود که به آنها کلید خصوصی (private key) و کلید عمومی (public key) گفته می‌شود. کلید خصوصی برای دسترسی به دارایی‌ها و تراکنش‌ها و اثبات مالکیت کاربرد دارد پس نباید در اختیار افراد دیگر قرار بگیرد و جزو اطلاعات محرمانه محسوب می‌شود. کلید عمومی هم برای به اشتراک‌گذاری با بقیه افراد صرفا جهت دریافت ارزهای دیجیتال، تولید می‌شود. علاوه بر این دو آدرس، ولت‌ها چندین کلمه بازیابی (seed phrase) را نیز در خود نگهداری می‌کنند. این کلمه‌ها معمولا 12 یا 24 عدد هستند و کاملا غیرمرتبط به هم بوده تا امنیت بالایی داشته باشند. در برخی کیف پول‌ها، سیدها (seed) همان کلید خصوصی هستند. پس نگهداری از سیدها نیز بسیار مهم هست. اگر فردی سید یا کلید خصوصی را در اختیار داشته باشد، به‌راحتی می‌تواند به تمامی دارایی‌های کیف پول دسترسی داشته باشد. تنها کلیدی که می‌توان در اختیار بقیه قرارداد، کلید عمومی بوده که درست همانند شماره کارت یا شماره‌حساب عمل می‌کند. نکته بسیار مهم در مورد رمزنگاری کلیدهای خصوصی و عمومی استفاده از توابع یک‌طرفه بوده یعنی این توابع فقط از یک طرف قابل حل شدن هستند و تجزیه آن از طرف دیگر غیرممکن است. 

انواع ولت ها

ولت‌ها را با توجه به عملکرد و قابلیت‌های مختلفی که دارند می‌توان به چندین دسته طبقه‌بندی کرد اما به طور کلی دو نوع ولت وجود دارد: ولت‌های گرم (hot wallet)  و ولت‌های سرد (cold wallet).

1. ولت‌های سرد

به کیف پول‌هایی که به صورت آفلاین کار می‌کنند، ولت سرد یا cold storage می‌گویند. در این نوع ولت‌ها، اطلاعات در دستگاهی ذخیره و نگهداری می‌شود که اتصال به اینترنت ندارد به همین دلیل از امنیت بالایی برخوردار هستند. دو نوع کاغذی و سخت‌افزاری از جمله ولت‌های سرد هستند.

• کیف پول کاغذی: اولین کیف پول سرد، کیف پول‌های کاغذی یا paper walletها هستند که به‌خاطر ماهیت کاغذی بودنشان بسیار در برابر آب و آتش و.. آسیب‌پذیر بودند و به همین دلیل تقریبا منسوخ شدند برای ساخت پیپرولت ها می‌توانید از دو وب‌سایت bitcoinpaperwallet.com و یا btaddress.org استفاده کنید.

• کیف پول سخت‌افزاری: نوع پیشرفته این ولت‌ها، ولت‌های سخت‌افزاری یا hardware wallet  است که از امنیت بسیار بالایی برخوردارند چرا که کلید خصوصی روی یک دستگاه فیزیکی که اتصالی به اینترنت ندارد، نگهداری می‌شود. از بهترین ولت‌های سخت‌افزاری می‌توان به لجرنانو اس (ledger nano s) و کول ولت (cool wallet) و ترزور (trezor wallet) و keepkey اشاره کرد.

1. ولت‌های گرم

به کیف پول‌هایی که بر بستر آنلاین مورد استفاده قرار می‌گیرند، ولت گرم گفته می‌شود که تفاوتشان با ولت‌های سرد، در اتصال به اینترنت است که مزایا و معایب خودش را دارد. همین یک تفاوت، از یک طرف باعث شده که ولت‌های گرم، سرعت بیشتری در انجام تراکنش‌ها داشته باشند و از طرف دیگر، در مقابل هک و حملات سایبری، آسیب‌پذیرتر باشند. از جمله ولت‌های گرم، ولت‌های نرم‌افزاری هستند که بسیار پرکاربردند. ولت‌های نرم‌افزاری (software wallet) به سه دسته ولت‌های موبایلی، دسکتاپ و تحت وب تقسیم می‌شوند.

• ولت‌های موبایلی: از ساده‌ترین و پرکاربردترین‌ها هستند که در قالب یک اپلیکیشن روی گوشی‌های اندروید یا ios نصب می‌شوند و رابط کاربری بسیار آسانی دارند. اگر گوشی شما دزدیده شود و یا ویروسی شود ویا به هر دلیلی آسیب ببیند، به این دلیل که کلید خصوصی روی گوشی ذخیره می‌شود، احتمال از دست دادن دارایی‌ها وجود دارد به همین علت، بک‌آپ‌گیری (back up) از ولت‌های موبایلی بسیار مهم است که در صورت خرابی گوشی یا دزدیده شدن، امکان بازیابی دارایی‌ها وجود داشته باشد. از بهترین ولت‌های موبایلی می‌توان به تراست ولت (trust wallet) و bitcoinwallet  که مخصوص بیت‌کوین هست، و mycelim  و safepal اشاره کرد.

• ولت‌های تحت وب یا آنلاین ولت‌ها: به هیچ اپ یا نرم‌افزار نصب شدنی نیاز ندارند و از طریق مرورگر قابل استفاده هستند و ازمزیت های این ولت، دسترسی آسان آن از هر دستگاهی به ولت است. در این نوع ولت، کلید خصوصی توسط صاحبان وب‌سایت ذخیره می‌شود و اصلا امن نیست. به این ولت‌ها ولت‌های امانی (custody) نیز گفته می‌شود (مانند ولت‌های صرافی‌ها) که کنترل دارایی دست خود فرد نیست و امکان بلوکه شدن حساب وجود دارد. برای نگهداری رمزارزها اصلا مناسب نیستند مثل ولت blockchain.com و myetherwallet و metamask.

• ولت‌های دسکتاپی: روی دسکتاپ نصب می‌شوند و کلید خصوصی روی هارد درایو کامپیوتر ذخیره می‌شود و نسبت به ولت‌های موبایلی و آنلاین از امنیت بیشتری برخوردارند چرا که کلید خصوصی روی سیستم خود شما ذخیره می‌شود و دست خودتان است ولی با این وجود به دلیل اینکه برای کار کردن به اینترنت وصل می‌شوند، احتمال هک شدنشان وجود دارد. از محبوب‌ترین کیف پول‌های دسکتاپی، کوینومی (coinomi)  و اتمیک (atomic) هست.

نحوه عملکرد ولت‌ها چگونه است؟

کیف پول ارزهای دیجیتال، با ذخیره کلیدهای خصوصی و عمومی، دارایی‌های رمزارزی یا همان کوین‌ها و توکن‌های خریداری شده را درون خود نگه‌داری می‌کنند. برای ارسال یک ارز، باید کلید عمومی و خصوصی روی شبکه بلاک‌چینی آن ارز، باهم همخوانی داشته باشند تا تراکنش صورت بگیرد. تراکنش‌های انجام شده روی بلاک‌چین، ذخیره می‌شود و قابل رهگیری هست و پس از تراکنش موجودی روی ولت قابل بررسی است.

قابلیت‌های ویژه ولت‌ها

برخی کیف پول‌ها، از قابلیت‌های ویژه‌ای برخوردارند که همه کیف‌ها این قابلیت‌ها را ندارند. به طور مثال قابلیت استیک کردن (staking)، پشتیبانی اپ‌های غیرمتمرکز (DAPPs) و قابلیت اتصال به صرافی‌های غیرمتمرکز (Dex) که ولت‌هایی مانند تراست ولت این قابلیت‌ها را دارند.

هزینه ساخت ولت چقدر است؟

بیشتر کیف پول‌های مورد استفاده در بازار، رایگان هستند و برای استفاده فقط باید آنها را دانلود و نصب کنید. به دلیل وجود بدافزارهای مشابه فراوانی که در گوگل پلی و اپ‌استور وجود دارد، نصب کیف پول‌ها از طریق وب‌سایت رسمی خود ولت بسیار مطمئن‌تر و امن‌تر است ولی برای تهیه کیف پول‌های سخت‌افزاری باید هزینه پرداخت کنید و قیمت این ولت‌ها با توجه به نوسانات نرخ ارز، متفاوت است.

انتخاب ولت مناسب

قبل از انتخاب ولت، باید بررسی کنید که ولت انتخابی، انتظارات شمارا برآورده می‌کند یا نه. به طور مثال برخی ولت‌ها از تعداد محدودی از ارزها پشتیبانی می‌کنند ولی در برخی دیگر تعداد بسیار زیادی رمزارز می‌توان نگهداری کرد. علاوه بر تعداد و نوع رمزارز مورد نظر باید به مدت‌زمان نگهداری هم دقت کنید. اگر قصد خرید و نگهداری بلندمدت ارزهای دیجیتال را دارید، استفاده از ولت‌های سخت‌افزاری امن‌ترین و مناسب‌ترین راه هست.