رخدادهای سیاسی همواره از جهات مختلف بر بازارهای مالی در جهان و ایران تاثیرگذار است. از جمله مهم‌ترین رخدادهای سیاسی می‌توان به تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران در زمینه‌هایی مثل صادرات نفت و تحریم بانک مرکزی اشاره کرد. مورد آخر، عملا به ناتوانی بانک مرکزی ایران در وصول درآمد حاصل از فروش نفت منجر شده شده است. لذا با توجه به تاثیر تحریم‌ها بر شاخص‌های کلان اقتصادی و در نهایت اثرگذاری آن بر بازار سرمایه می‌توان دو سناریوی ممکن یعنی ادامه یافتن شرایط تحریمی و لغو تحریم‌ها را بررسی کرد. در ایران همواره متغیرهای سیاسی‌ای همچون تحریم‌ها، برجام و خروج از آن نقش مهمی در اقتصاد ما داشته و درحال‌حاضر کارایی متغیرهای اقتصادی محض به حداقل رسیده است. در نتیجه اغلب سیاست‌های پولی و مالی به خصوص سیاست‌های اتخاذشده توسط بانک مرکزی در مورد کاهش نرخ ارز از تحولات سیاسی تاثیر می‌گیرد و به دنبال آن روند بازار سرمایه نیز از آن پیروی خواهد کرد. در این شرایط، شماری از کارشناسان می‌گویند که به ثمر رسیدن برجام و در پی آن کاهش نرخ دلار، سبب می‌شود که بازار سرمایه دچار افت بیشتری شود اما عده‌ای دیگر سناریوی دیگری را پیش‌بینی می‌کنند.
در همین راستا با همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه به گفتگو نشستیم. با گسترش‌نیوز همراه باشید.
همایون دارابی در پاسخ این سوال که با به ثمر رسیدن برجام و کاهش نرخ دلار، آیا بورس منفی می شود اظهار کرد: واقعیت این است که پارادوکسی در بازار وجود دارد. در بازار یکسری برداشت های متفاوت نسبت به ارزش سهام وجود دارد. این برداشت که اگر برجام به سرانجام برسد و دلار نزولی به خود بگیرد شاهد سقوط بورس خواهیم بود، یک نظریه است. هستند کسانی که اکنون و در آستانه توافقات احتمالی در حال خرید سهام هستند. ضمن اینکه در جریان مذاکرات برجام برخی از گروه ها منتفع شدند،؛ همانند بانکی ها و خودرویی ها. کلیت اقتصاد کشور نیز رشد قابل توجهی داشت.
وی افزود: به همین علت نمی توانیم بپذیریم که اگر عاملی سبب رشد اقتصادی شود باعث ریزش بورس شود. خیلی از شرکت های ما اکنون با دلار ۲۵ هزار تومانی در حال کار هستند،. آیا قرار است دلار به زیر ۲۵ هزار تومان بیاید یا قرار است صنایع پتروشیمی بعد از برجام محصولاتشان را با ضرر بفروشند؟ قطعا نه، چون اکنون پتروشیمی ایران بازار خوب اروپا را ندارد و اگر برجام به سرانجام برسد قطعا بر روند صادرات تاثیرگذار خواهد بود، قطعا برجام برای برخی گروه های بورسی، شیرین خواهد بود.
همایون داربی در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا بورس دستکاری می شود اظهار کرد: هیچکس نمی تواند بازار را دستکاری کند. به این علت که کلیت بازار سرمایه بسیار بزرگ است. یعنی اگر یک مارکت را در نظر بگیریم، محیط بسیار گسترده‌ای است که در حدود ۷۰۰ الی ۸۰۰ نماد را شامل می‌شود. برخی از نمادها بسیار بزرگ هستند و حتی حقوقی ها بزرگ هم نمی توانند بازار را دستکاری کنند. بازار در تمام دنیا، برآیند اجماع افراد و تفکرهایی است که روند مثبت یا منفی آن را شکل می دهد. بازار بر اساس خبرهایی که دریافت می کند و نیز بر اساس بحث های درباره زمان(همانند بورس امریکا که ژانویه‌فیس را داریم و در طول آن، رفتار سهامدار با ماه های دیگر تفاوت پیدا می‌کند) می تواند نوسان داشته باشد.
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: همه مسائل ذکر شده سبب می شود که تغییراتی در قیمت سهام رخ دهد اما اینکه کسی بتواند مارکت را به صورت دستوری اداره کند صحت ندارد. اگر این اتفاق رخ دهد، خیل عظیمی از سهامداران از بازار خارج می شوند. یعنی بازار در شرایطی قرار می گیرد که در آن بازی، بازنده خواهد بود.
دارابی در پایان اظهار کرد: در مورد دستکاری در گروه های بورسی پتروشیمی باید بیان کرد که گروه پتروشیمی ۳۵ درصد از کل بازار را تشکیل می دهد. مثبت و منفی شدن آن قطعا روی شاخص کل تاثیرگذار خواهد بود. در بورس یکسری از گروه ها، بسیار مهم هستند و اکنون صنایع صادراتی ۷۰ درصد از بازار را تشکیل می دهند. به طور مثال اگر قیمت دلار عوض شود ( برای مثال در مقاطعی که از برجام خبری می‌رسد) قطعا بر آن ۷۰ درصد تاثیر خواهد گذاشت. این گونه بر کل مارکت اثرگذار خواهد بود. اما اینکه بازار دستکاری می شود و فرد و یا عده خاصی عامدانه بر بازار تاثیر بگذارند شایعه ای بیش نیست.
