همه ما این ضربالمثل را شنیدهایم که «سن فقط یک عدد است». بسیاری از افراد میتوانند بسیار جوانتر از آنچه از سن تقویمیشان انتظار میرود رفتار کنند، در حالی که برخی هم مطمئناً مسنتر از سنشان به نظر میرسند.
محققان مدتها پیشنهاد کردهاند که اندازهگیری سن بیولوژیکی افراد میتواند بینشی در مورد خطر ابتلا به بسیاری از بیماریها ارائه دهد. اما چالش، پیدا کردن یک معیار ساده برای ردیابی عینی سرعت پیری بدن است.
یک مطالعه اخیرا بر روی الگوی بیومارکرهای التهابی مبتنی بر خون برای اندازهگیری سن سیستم ایمنی فرد انجام شده است. پروژه دیگر ردیابی تجمع جهشهای DNA در طول زمان به عنوان روشی برای محاسبه سن بیولوژیکی و تعیین طول عمر بالقوه است.
جدیدترین روش اما شاید سادهترین روش باشد که بر اساس اسکن آسان شبکیه برای ارزیابی سن بیولوژیکی یک فرد است. محققان از یادگیری ماشینی برای ایجاد یک مدل یادگیری عمیق استفاده کردند که برای پیشبینی سن افراد با اندازهگیری زوال بافت پشت چشم طراحی شده است.
در اکثر میانسالهای سالم، این الگوریتم میتواند سن افراد را در یک پنجره سه و نیم ساله از روی یک تصویر شبکیه به دقت پیشبینی کند. جالبترین نکته این کشف این بود، افرادی که فاصله زیادی بین سن تقویمی و سن شبکیهشان وجود داشت، بیشترین خطر مرگ متوجهشان بود.
افرادی که شکاف سنی شبکیه آنها بیشتر از سه سال است، بین ۴۹ تا ۶۷ درصد بیشتر از کسانی که فاصله سنی شبکیه کوچکی داشتند، در معرض خطر مرگ قرار داشتند. برای هر سال تفاوت بین سن شبکیه و سن تقویمی، این مطالعه دو درصد افزایش در مرگ و میر ناشی از همه علل و سه درصد افزایش در مرگ و میر ناشی از عللی غیر از بیماریهای قلبی عروقی و سرطان را محاسبه کرده است.
محققان در این مطالعه خاطرنشان کردند: «شبکیه یک پنجره منحصر به فرد و قابل دسترس برای ارزیابی فرآیندهای پاتولوژیک زمینهای بیماریهای سیستمیک عروقی و عصبی ارائه میدهد که با افزایش خطر مرگ و میر مرتبط است. یافتههای جدید ما مشخص کردهاند که فاصله سنی شبکیه یک پیشبینیکننده مستقل برای افزایش خطر مرگومیر، بهویژه مرگومیر غیر بیماریهای قلبی عروقی و غیر سرطانی است. این یافتهها نشان میدهد که سن شبکیه ممکن است یک نشانگر زیستی مهم بالینی پیری باشد.»
برای تأیید بیشتر این یافتهها در گروههای گسترده به کار بیشتری نیاز است، اما محققان فرض را بر آن گذاشتهاند که یک اسکن ساده چشم میتواند برای نظارت آسان بر سلامت عمومی افراد استفاده شود. این الگوریتم همچنین میتواند در یک اپلیکیشن گوشی هوشمند گنجانده شود که به پزشکان اجازه میدهد بیماران را از راه دور نیز مورد ارزیابی قرار دهند.
محققان در این مطالعه نتیجهگیری کردند: «با توجه به افزایش بار بیماریهای غیرواگیر و پیری جمعیت در سطح جهان، شناسایی زودهنگام و ارائه مراقبتهای بهداشتی شخصیشده ممکن است مزایای سلامت عمومی فوقالعادهای داشته باشد». علاوه بر این، توسعه اخیر دوربینهای شبکیه مبتنی بر گوشیهای هوشمند، همراه با ادغام الگوریتمهای یادگیری عمیق، ممکن است در آینده ارزیابیهای نقطهای از پیری را ارائه دهد و دسترسی به ارزیابیهای ریسک متناسب را بهبود بخشد.