به گزارش تابناک اقتصادی؛ یکی از مشکلات جدی ای که در سال های اخیر به ویژه سال جاری در حوزه انرژی وجود داشت، مسئله خاموشی‌های بخش صنعتی و خانگی برق در فصل گرم سال بود. به گونه ای بسیاری از مشاغل و کسب و کار و همچنین خانواده ها، از قطعی های مداوم برق گلایه و انتقاد داشتند. موضوعی که دلیل آن را باید از دو منظر ملاحظه کرد؛ نخست کمبود تولید برق و دوم رشد مصرف بسیار بالا در کشور. دلایلی که ریشه در سهل‌انگاری دولت قبل و عدم‌اجازه به سرمایه‌گذاری برای احداث نیروگاه برق و همچنین ارزان بودن برق و استفاده خارج از الگوی بهینه مشترکان و استفاده غیرمجاز از تجهیزات استخراج رمزارز، مربوط می شود.
در این میان، سال گذشته نمایندگان مجلس در زمان بررسی لایحه بودجه 1400 نسبت به این مساله حساسیت نشان دادند و در تبصره ۸ قانون بودجه سال۱۴۰۰، وزارتخانه‌های نفت و نیرو را موظف کردند تا تعرفه مشترکان پرمصرف و بالاتر از الگوی مصرف به‌صورت غیریارانه‌ای و براساس الگوی افزایش پلکانیIBT تعیین شود که متأسفانه دولت دوازدهم از اجرای این بند قانون بودجه سرباز زد و در نهایت با گذشت بیش از شش ماه از سال، دولت سیزدهم در هفته های نخستین کاری خود، خواستار اجرای این قانون مهم شد.
بر این اساس رئیس جمهور در اواخر آبان امسال در جلسه هیات دولت از وزرای نفت و نیرو خواست تا هر چه سریع‌تر آیین‌نامه مربوط به محاسبه هزینه انرژی مشترکان پرمصرف را نهایی و ارائه کنند.
در گام نخست، سرانجام هیئت وزیران در جلسه 26 آبان 1400 به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های نفت و نیرو و به استناد بند (ی) تبصره (8) ماده واحده قانون بودجه سال 1400 کل کشور، آیین نامه اجرایی در بخش گاز را به تصویب رساند.
اما بخش دیگر، یعنی تغییر نرخ محاسبات قبوض برق همچنان در انتظار تصمیمات نهایی وزارتخانه نیرو قرار داشت تا در نهایت پنجم دی‌ماه اعضای دولت به ریاست سید ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری با استناد به قانون هدفمند کردن یارانه‌ها و اجرای حکم مندرج در بند (ی) تبصره (۸) قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور، نحوه محاسبه تعرفه برق مصرفی مشترکان را تعیین و اجازه اجرای آن از اول بهمن صادر کرد.
بر این اساس، از امروز (اول بهمن ماه 1400) قرار است بر اساس قانون بودجه، پله های مصرف برق خانوار به گونه ای محاسبه شود که تا الگوی مصرف ۳۰۰ کیلووات ساعت، تغییری در محاسبه نرخ برق نسبت به گذشته اعمال نشود. به بیان ساده تر به عبارت ساده‌تر، اگر الگوی مصرف ۳۰۰ کیلووات ساعت باشد، تا این میزان مصرف، مشترک تعرفه قدیم را می‌پردازد. همچنین از 300 تا 450 کیلیووات ساعت برای فصول گرم سال، ۱.۵ برابر هزینه‌های تأمین برق، از ۴۵۰ تا ۶۰۰ کیلووات ساعت ۲.۵ برابر هزینه‌های تأمین برق و از مصرف ۶۰۰ کیلووات ساعت به بالاتر ۳.۵ برابر هزینه تأمین انرژی را باید بپردازند. به گفته رجبی مشهدی، هزینه تأمین برق احتمالاً رقمی در حدود ۳۰۰ تا ۳۵۰ تومان برای هر کیلووات خواهد شد. این در حالی است که شنیده ها و بررسی های تابناک اقتصادی نشان می دهد که قیمت گذاری جدید به گونه ای است که با توجه به نکات فوق، تا 300 کیلووات بدون تغییر، از 300 تا 450 کیلووات رقم 600 تومان، از 450 تا 600 کیلووات نیز 1000 تومان و بالاتر از 600 کیلووات ساعت نیز رقم 1400 تومان مبنای محاسبه قبوض جدید برق خواهد بود.
همچنین باید یادآور شد که بر اساس گفته های رخشانی مهر معاون هماهنگی توزیع شرکت توانیر، الگوهای مصرف قرار نیست تغییر کند، برای مردم عادی الگوی مصرف ۳۰۰ کیلووات ساعت، در ماه است. گرمسیر ۴، ۴۰۰ کیلووات و گرمسیر ۳، ۱۰۰۰ کیلووات، گرمسیر ۲، ۲۰۰۰ کیلووات و گرمسیر ۱، ۳۰۰۰ کیلو وات در ماه است. مردم اگر زیر این الگوی تعیین شده مصرف کنند، قیمت برق برای آنان تغییری نمی‌کند. به گفته رخشانی مهر، از بهمن پله‌های برق تغییر خواهد کرد، یعنی قرار است برای تمام اقلیم ۴ الگو داشته باشیم که پله بدین صورت است: پله تا الگوی مصرف، پله الگوی مصرف تا ۱.۵ برابر الگوی مصرف، پله ۱.۵ برابر الگوی مصرف تا ۲ برابر الگوی مصرف و پله از ۲ برابر الگوی مصرف به بالا.
بر اساس این گزارش؛ به گفته مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق ۷۵ درصد مشترکان زیر الگو مصرف منطقه قرار دارند و تنها ۲۵ درصد که حدود هفت میلیون مشترک را شامل می شود جز مشترکان پر مصرف هستند. از سوی دیگر، الگو کم مصرفی افزایش پیدا کرده یعنی کسانی که زیر ۵۰ درصد الگو منطقه باشند در ماه های غیر گرم ۱۰۰ کیلووات ساعت برای مناطق عادی و برای ماه های غیر گرم ۱۵۰ کیلووات ساعت لحاظ می شود اگر مشترکی ماهیانه میزان مصرفی زیر این اعداد داشته باشد و علاوه بر آن تحت پوشش کمیته امداد و یا سازمان بهزیستی باشد برابر بند یک تبصره هشت قانون بودجه سال ۱۴۰۰ از تعرفه رایگان برخوردار می شود.
رجبی مشهدی با اشاره به اینکه هدف این طرح درآمدزایی نیست و تشویق مشترکان به رعایت الگوی مصرف هدف اصلی است، گفت: «همان‌طور که گفته شد قانون مشخص می‌کند که به منظور فرهنگ‌سازی و تشویق به کاهش مصرف، وزارت نیرو مجاز به تعیین و پرداخت پاداش تشویقی شده و امیدواریم که این طرح مصرف برق را اصلاح کند.»
در این باره پرویز محمدنژاد عضو کمیسیون انرژی مجلس پیش تر در گفتگو با تابناک اقتصادی اظهار داشت: دلیل اصلی خاموشی‌هایی که اکنون با آن مواجهیم کمبود تولید برق به میزان تقاضاست و این خاموشی‌ها به اندازه‌ی تفاوت تولید و مصرف هست، هرچند مسائلی در مدیریت تقاضا نیز وجود دارد. وی با گله‌مندی از مصرف بیشینه کشور، افزود: این خوب نیست که مصرف ما بیشتر از میانگین جهانی است و ما حداقل باید در حد میانگین جهانی مصرف کنیم، لذا راهکار سوم این است که از مردم بخواهیم ۱۰ درصد از مصرف خود را کاهش داده (که بالتبع یک عدد قابل ملاحظه‌ای در شبکه ایجاد خواهد شد) و صرفه جویی کنند، تا برق مصرفی که برای انواع مصارف همچون: تلفن، سرمایش و گرمایش، آسانسور و آب خوردن و ... استفاده می‌شود و اگر برق برود همه‌ی این‌ها مختل خواهد شد، دائمی باشد.
احمد توکلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتگویی اظهار داشت: این تصمیم دولت در حقیقت پایانی بر بی‌عدالتی در این حوزه است. وی با اشاره به بُعد تشویقی مصوبه برقی دولت در قالب پرداخت پاداش به اقشار کم‌مصرف گفت: این بخش از مصوبه برق دولت اقدام مثبتی است زیرا مشترکان خوش مصرف (مشترکانی که مطابق با الگوی مصرف برق، مصرف می‌کنند) که اغلب جزء اقشار متوسط و کم درآمد هستند، تحت فشار اقتصادی زیادی قرار دارند و پرداخت یارانه به این بخش باید در نظر گرفته شود. توکلی تاکید کرد: پرداخت یارانه به مشترکان کم‌مصرف ضروری است و باید با تغییر در نظام تعرفه‌گذاری برق در اسرع وقت عملیاتی شود.
