اقتصادآنلاین – اکرم شعبانی؛ به گزارش اکونومیست، درآمد وام دهندگان از تفاوت میان بهره‌ای که به سپرده‌گذاران می‌دهند و سودی که از تسهیلات و سرمایه‌گذاری به دست می‌آورند، است. با افزایش نرخ بهره، این شکاف بیشتر شده و از آنجایی که نرخ بهره توسط بانک‌های مرکزی تعیین می‌شود و تنها در زمانی این بانک نرخ بهره را افزایش می‌دهد که رشد اقتصادی قوی باشد، تمایل به افزایش آن دارند؛ افزایش نرخ‌های بهره معمولا نشان می‌دهد که وام گیرندگان در موقعیت مناسبی برای بازپرداخت بدهی‌های خود قرار خواهند گرفت.
بازدهی خزانه‌داری و انتظارات نرخ بهره در آمریکا از اواسط دسامبر، زمانی که فدرال رزرو اعلام کرد برنامه‌های کاهش خرید دارایی خود را تسریع می‌بخشد، افزایش یافته است. بازده اوراق قرضه ده ساله در ۱۸ ژانویه به ۱.۹ درصد رسید که بالاترین سطح دو سال اخیر بوده است. اخیرا هم در ماه اکتبر، سرمایه‌گذاران انتظار داشتند که تنها یک افزایش نرخ بهره از سوی فدرال رزرو در سال ۲۰۲۲ افزایش یابد. اما با افزایش تورم قیمت مصرف کننده و چهار تا پنج افزایش نرخ بهره در طول سال، آنها به سرعت در انتظارات تجدیدنظر کردند.
زمانی که شش بانک از بزرگترین بانک‌های آمریکا (بانک آمریکا، سیتی گروپ، گلدمن ساکس، جی‌پی مورگان چیس، مورگان استنلی و ولز فارگو) درآمدهای سه ماهه پایانی سال ۲۰۲۱ را بین ۱۴ تا ۱۹ ژانویه گزارش کردند، مدیران آنها با خوشحالی راهنمایی‌هایی را برای کسب سود بهره بیشتر به آنها ارائه کردند. جیمی دیمون رییس جی‌پی‌مورگان بر این باور بود که انتظار بازار از افزایش نرخ بهره حتی می‌تواند بسیار محافظه‌کارانه باشد. او در اعلام درآمد بانک در ۱۴ ژانویه گفت: نظر من این است که شانس بسیار خوبی وجود دارد که افزایش نرخ بهره بیشتر از ۴ بار و حتی ۶ تا ۷ بار باشد.
نمودار قیمت سهم شش بانک بزرگ آمریکا تا سوم ژانویه ۲۰۲۲
با این حال، همانطور که در نمودار مشخص است به طرز شگفت انگیزی، قیمت سهام وام دهندگان کاهش یافته است. از زمانی که جی‌پی‌مورگان گزارش درآمد خود را اعلام کرد، سهام این بانک نزدیک به ۱۲ درصد کاهش یافته است. پس از انتشار درآمد گلدمن، سهام این بانک در یک روز در هجدهم ژانویه ۷ درصد کاهش یافت. چه چیزی این پارادوکس ظاهری را حل می‌کند؟
اولین توضیح بالقوه، هزینه‌ها و بالا رفتن دستمزدها است. هزینه‌های جبران خسارت گلدمن -هزینه‌هایی که کارفرمایان بابت عدم توانایی موقت یا دایم کار کردن کارمندان می‌پردازند- در سال ۲۰۲۱ نسبت به یک سال قبل ۳۳ درصد افزایش یافت و به ۱۷.۷ میلیارد دلار رسید که ۴.۴ میلیارد دلار افزایش داشت. هزینه‌های مربوط به دستمزد سیتی در سه ماهه چهارم نسبت به سال قبل افزایش ۳۳ درصدی داشت و هزینه‌های جبران خسارت جی پی مورگان، ۱۴ درصد و بانک آمریکا، ۱۰ درصد در همین دوره افزایش یافت.
هزینه‌های بالاتر دستمزد تا حدی منعکس کننده رونق کسب و کار است: سود گلدمن در کل سال ۲۰۲۱ بیش از ۶۰ درصد بالاتر از بالاترین رکورد قبلی خود بود. اما هزینه‌های جبران بیشتر به نارضایتی فزاینده‌ای در مورد اینکه چگونه تورم فراگیر در آمریکا ریشه دوانده است، می‌افزاید. دیوید سولومون رییس گلدمن در اعلام درآمد بانک به سرمایه‌گذاران گفت: در همه جای اقتصاد، تورم دستمزد واقعی مورد نظر قرار گرفته است.
یک توضیح جایگزین برای کاهش قیمت سهام نگرانی سرمایه‌گذاران از آن است که نرخ بهره بالاتر خبر خوبی برای بانک‌های آمریکا نباشد. سیل پول ارزانی که در سال‌های ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ توسط فدرال رزرو به بازارهای مالی وارد شد، به ارزش دارایی‌ها کمک کرد تا به ارتفاعات جدید سرگیجه‌آوری دست یابند. گلدمن ۲۲ میلیارد دلار از معاملات در سال ۲۰۲۱ به دست آورد که بیشترین میزان آن از سال ۲۰۰۸ بوده است.
تسهیل سیاست‌های پولی همچنین به شارژ شدن منبع عایدی مهم شرکت‌ها کمک کرد. سرعت معاملات و عرضه‌های اولیه عمومی IPO تقریبا گیج کننده بوده است. عرضه اولیه‌های جهانی در سال ۲۰۲۱ مبلغ قابل توجه ۶۰۰ میلیارد دلاری را در مقایسه با حدود ۲۰۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۹ افزایش دادند. تجارت و امور مالی شرکتی با هم، سودهای فوق‌العاده‌ای برای شرکت‌های وال استریت ایجاد کرده‌اند. بنا به اعلام شرکت ارائه دهنده داده دیلوجیک Dealogic درآمد جهانی بانکداری سرمایه‌گذاری به ۱۲۹ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ رسید که نسبت به سال قبل ۴۰ درصد افزایش داشته است.
اما اکنون، با افزایش تورم و تغییر سیاست‌های پولی، دوره سودهای گران قیمتی که بانک‌ها از اواسط سال ۲۰۲۰ از آن برخوردار بودند، ممکن است به پایان برسد. نگاهی به سود سه ماه پایانی سال ۲۰۲۱ نشان می‌دهد که کاهش سرعت ممکن است از قبل آغاز شده باشد. درآمدهای تجاری در جی‌پی مورگان در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۱۱ درصد کاهش یافت (اگرچه درآمدها هنوز ۶ درصد بالاتر از سطوح سال ۲۰۱۹ بود.)
با توجه به اینکه روسای بانک‌ها برای ماه‌ها هشدار داده‌اند که درآمدهای تجاری و معاملاتی در نهایت به سطوح پیش از همه‌گیری بازخواهد گشت، عادی سازی قریب الوقوع آنها شاید برای سرمایه‌گذاران غافلگیر کننده نباشد. بنابراین، این واقعیت که قیمت سهام بانک‌ها کاهش یافته است، می‌تواند به یک ترس پنهان اشاره کند. ورود محرک‌های فوق‌العاده باعث شکل گیری یک دوره غیرعادی سودآوری برای بانکداران شد. شاید بازیگران این صحنه اکنون نگران آن باشند که حذف چنین محرکی می‌تواند به شکلی غیرعادی ناگوار باشد.
