به گزارش شمال نیوز، تاریخ پرافتخار ایران، در دهههای گذشته حوادث زیادی را به واسطه جایگاه و موقعیت خاص و اثرگذاری بالای خود در منطقه به خود دیده که یکی از این نمونهها حماسه اسلامی مردم شهرستان آمل در واقعه ششم بهمن سال ۶۰ بوده که برخی معادلات داخلی و بین المللی را نسبت به انقلاب نوپای ایران اسلامی تغییر داد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، جریانهای مخالف نظام به مناطق مختلف کشور فرار کرده و برای احیای مجدد و عضو گیری و تجدید قوا تلاش کردند. یکی از این گروهها، اتحادیه کمونیستهای ایران بوده که در اوایل شهریور ماه سال ۶۰ به سازماندهی یکصد نفر از گروهک محارب در قالب دستههای مختلف اقدام و در ۱۵ کیلومتری جنوب آمل و در بخش جنگلی این شهر ساکن شدند. این اتحادیه به دلیل دور شدن از پایتخت و کمتر دیده شدن و همچنین موقعیت استراتژیک شهر آمل و نزدیکی به تهران، جنگلهای این شهر را برای هدفشان انتخاب کردند.
بنابر گفتههای راویان حماسه ششم بهمن ماه این افراد در وهله اول به سرقت اموال عمومی و خودروهای مردم روی آوردند که با مقاومت بسیجیان مجبور شدند به جنگلهای آمل پناه ببرند. گروهک منافقین، پس از مدتی با سازماندهی و حضور مجدد در جنگلهای آمل، بار دیگر بر اجرای طرح خود اصرار کردند که این بار در ۲۲ آبان ماه سال ۶۰، سپاهیان آمل با تسخیر اردوگاههای منافقین در منطقه به هدف آنها پایان دادند بعد از این ماجرا افراد این گروهک که دیگر جنگلها را امن نمیدانستند تصمیم گرفتند به شهر آمل حمله کنند آنها بار دیگر برنامه جدیدی را با عنوان جرقه زدن قیام پیاده کردند.
این بار گروهی تودهای به مقر نیروهای حزب الله در روستای رز که شهرستان آمل که در کیلومتر ۵ جاده هراز واقع شده است حمله کردند که با وجود شهادت تعدادی از مردم بیگناه شدند راه به جایی نبرد و در نتیجه شکست را برای این گروه به همراه داشت.
سربه زیرشدن سربداران
رهبران منافقین که خود را سربداران مینامیدند بر این تصور واهی بودند که با حمله به مردم بی دفاع، شهر آمل را تصرف کنند و با این خیال که با ورود به آمل و تسخیر یک یا دو محله از شهر شعلههای قیام خود ساخته شأن سر برخواهد کشید و این شهر سقوط خواهد کرد بار دیگر به شهر آمل حمله کردند. در اولین ساعات بامداد ششم بهمن سال ۶۰ گروه صد نفره گروهک که در چهار گروه تقسیم شده بودند در چند نقطه از شهر مستقر میشوند و مراکز سپاه و بسیج و سایر مراکز دولتی را غافلگیر و مورد حمله خود قرار میدهند که با عکس العمل سریع و جانفشانی سپاه، بسیج و مردم مواجه میشوند. اعضای این گروهک اقدام به تخریب مرکز بسیج آمل کردند و دیدبان بسیج شهرستان را شهید کردند و با آغاز تیراندازی و استقرار بخشی از نیروهای ضدانقلابی در محلات مختلف آمل، جرقه ضد انقلاب برای توطئه زده شد.
برخلاف تصور منافقین که فکر میکردند به دلیل وجود اختلافهای فرهنگی که در آن زمان میان مردم آمل وجود داشت مردم به حمایت از آنها بر میخیزند، مردم شهر آمل یکپارچه به دفاع از انقلاب و آرمانهای امام پرداختند و زن و مرد و پیر و جوان از شهرشان دفاع کردند و با تقدیم ۴۱ شهید گروهک کمونیستی را در محاصره خود قرار دادند. جرقه اتحادیه کمونیستهای ایران نه تنها قیام خیالیشان را به دنبال نداشت بلکه آتش به خرمن تحلیلهای ضداسلامی و ضدانقلابی آنان افکند و شهر آمل در آن روز با ایجاد صدها سنگر به شهر «هزار سنگر» تبدیل شد تا یک تنه در برابر مخربین انقلاب تازه پیروز شده بایستد.
در ساعتهای انتهایی روز حماسی ششم بهمن، منافقین مجبور شدند تا در کمترین زمان ممکن شهر را تخلیه کنند و پا به فرار بگذارند که در این اقدام تعدادی از افراد مسلح ضدانقلاب دستگیر و به هلاکت رسیدند.
روزی به نام آمل
در همین حال مردم شهرستان آمل که چه آنهایی که ۴۰ سال قبل حماسه بزرگ ششم بهمن سال ۱۳۶۰ را خلق کردند وچه آنهایی که اکنون میراث دار این حماسه مردمی هستند، از اینکه مجاهدت و ایستادگی مردم این شهرستان درسرنوشت انقلاب و کشور تعیین کننده و در تاریخ ایران اسلامی پرافتخار شد، خرسند هستند. آملیها از اینکه نام این شهر به عنوان تنها شهری که در وصیت نامه سیاسی الهی امام خمینی (ره) معمار بزرگ انقلاب اسلامی درج شده، به عنوان افتخار خود میدادند.
یکی از شهروندان آملی که چهارمین دهه زندگی خود را پشت سرگذاشته، در خصوص حماسه مردم این شهر در سال ششم بهمن سال ۱۳۶۰ گفت: اگرچه در زمان آن حماسه کمتر از ۳ سال داشتم، اما بعدها که بزرگتر شدم و در خصوص مقاومت مردم شهرم مطالعه کردم و به بزرگی آن پی بردم.
حسن روحی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: البته در سالهای اخیر حرکتهای خوبی برای شناساندن بیشتر این حماسه بزرگ مردم آمل انجام شده، اما از واقعیت نباید به راحتی عبور کنیم که برخی نسلهای دهه ۸۰ و۹۰ کمتر از حماسه ششم بهمن اطلاع دارند، که باید در این زمینه بیشتر کار شود.
یکی دیگر از شهروندان آملی که خود را دانشجو معرفی کرده است، گفت، هفته ششم بهمن نباید فقط مختص به یک روز و یک هفته در این شهر خلاصه شود، خیلی از مردم واقعاً راجع به چرایی این حماسه واقعاً بی خبر هستند.
حسین بختیاری در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: وجود یک بنیاد علمی و پژوهشی، موزه یا ستاد دائمی حماسه ششم بهمن آمل در این شهر ضروری است تا حداقل افراد بتوانند در کارهای علمی و دانشگاهی یا موضوعهای پایان نامهها استناد و کارهای پژوهشی و ترویجی انجام دهند.
پایتختی که عزاخانه سربداران شد
یکی از پاسدارانی که در غائله درگیری آمل با منافقان حضور داشت، در تشریح چگونگی مقابله با منافقان در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: گروهی از اعضای اتحادیه کمونیستهای ایران به نام «سربداران»، از مقر خود با این هدف و اندیشه که مردم آمل در همه زمینهها با آنها همکاری و پس از آن با کمک شوروی، حکومتی را تشکیل و شهرها و روستاها را یکی پس از دیگری به مقر حکومت خود اضافه میکنند، وارد جنگلهای آمل شدند.
یدالله اکبرزاده افزود: انتخاب جنگلهای آمل به عنوان مقر گروه سربداران علل فراوانی داشت؛ از نظر جغرافیایی، کوهستانی بودن و پوشش جنگلی آن، امکان استتار و اختفا را به راحتی برای آنها فراهم میکرد و دیگر اینکه آب و مواد غذایی به راحتی در دسترس بود و سوم اینکه این شهرستان در مسیر جاده استراتژیک هراز قرار داشت و آنها میتوانستند به راحتی با ایجاد راهبندان و پخش اعلامیه، اخبار حضور خود را به اطلاع دیگران برسانند، ضمن اینکه جاده هراز گزینه خوبی برای تحرکات و جا به جایی نیرو هم بود.
وی ادامه داد: تشکیلات این گروهک پس از ورود به شهر آمل و در اختیار گرفتن چند مکان مهم تشکیلاتی و حساس شهر آمل، در شب پنجم بهمن سال ۶۰ با نیروی سپاه درگیر شدند اما منافقان با ورود به داخل شهر شهربانی، فرمانداری، جاده هراز و چند نقطه از شهر را به تصرف خود درآوردند.
اکبرزاده با اشاره به اینکه با همراهی خوب مردم آمل و نیروهای مردمی در روز ششم بهمن با عشق و علاقهای که انقلاب داشتند، به صحنه آمدند، یادآور شد، مردم ما همیشه مقاوم و استوار بوده و دشمنان هیچگاه نمیتوانند به اهداف شوم خود برسند، همان طور که جنگلیها در بازجوییها، خودشان باور نمیکردند که مردم ما از چنین روحیه فداکاری و مقاومت برخوردار هستند و آنها به درستی مردم ما را نشناختند.
مردمی بودن حماسه آمل یکی از جنبههایی که باعث ماندگاری و متمایز شدن حماسه ششم بهمن سال ۶۰ آمل در مقایسه با دیگر رخدادهای تاریخی همسطح آن بوده، مردمی بودن آن هست که با حضور به موقع و دفاع از ارزشهای نظام و انقلاب نوپای جمهوری اسلامی در سالهای نخست پیروزی در مقابل تهدیدهای گروههای منافقان در امان ماند.
در این بین، مردم شهر آمل نیز در ششم بهمن سال ۶۰ به گونهای افتخارآفرین شدند که حضرت امام خمینی معمار کبیر انقلاب اسلامی به پاس حماسه بزرگ و غرور آفرین مردم آمل در سال ۶۰ در وصیت نامه سیاسی الهی شأن آوردند: "ما باید از شهر آمل و مردم فداکار آن تشکر کنیم. امام راحل در این وصیت نامه نوشتند، با کمال تأسف عدهای شهید شدند، ولی با شهادت خود به آنان (کمونیستها) ثابت کردند که در جایی که تمام آرزویتان و اعتمادتان به آنجا بود دیدید مردم دلیر و مسلمان آمل چه به روزتان آوردند و هر کس شهید دارد برای خانواده خودش یک افتخار میداند.
ضرورت تشکیل بنیاد ششم بهمن آمل
برای حفظ حماسه مردمی ششم بهمن سال ۶۰ آمل اگرچه برگ زرینی در تاریخ پرافتخار انقلاب اسلامی است، اما با وجود گذشت حدود ۴۰ سال از آن حماسه تاریخی و جاویدان که نقطه عطفی در پایداری و تداوم انقلاب نوپای ایران اسلامی شده است، انتقال دستاوردهای آن به نسل جوان جامعه ضرورتی مهم و مورد تاکید همه است. در این سالها ثبت حماسه ششم بهمن آمل در تقویم رسمی کشور به عنوان یکی از اقدامهای مهم بود، اما برنامهها و اقدامهایی که در راستای انتقال و ماندگار کردن این حماسه برای نسلهای آینده در ابعاد گسترهتر تاکنون صورت نگرفته است.
گزارش : مهدی غلامی