در حالیکه سوالاتی نیز درباره سرنوشت عناصر این گروه مطرح میشود که از زندان فرار کردهاند که گفته میشود واشنگتن تلاش دارد از آنها به عنوان "گنجینههای اطلاعاتی گرانبها" استفاده کند، و از سوی دیگر، نگرانیها درباره انتقال این عناصر به بادیه یا پایگاه التنف سوالات بیشتری درباره تحولات و حوادث چند روز اخیر مطرح میسازد.
حوادث شعلهور در "زندان الصناعه"( مدرسه الصناعه که قسد آن را به زندانی در محله غویران در الحسکه تبدیل کرد) و تحولات مرتبط با آن رسانههای عربی و جهانی را مشغول خود کرده است؛ زیرا بیم آن میرود که این حوادث بستری برای بازگشت این گروه فراهم کند که واشنگتن 3 سال پیش جشن نابود کردن آن را گرفت. این حمله اخیر، مجال را برای طرح سلسله سوالاتی که تاکنون بیپاسخ مانده، باز کرده است و شاید بارزترین آن مربوط به لحظات ابتدایی عملیاتِ عصر پنجشنبه گذشته باشد زمانیکه یک خودروی بمبگذاری شده- معلوم نیست از کجا آمد- به یک حلقه امنیتیِ نیروهای قسد و نیروهای آمریکایی نفوذ کرد که در منطقه "تجمع الموسسات" در مسافتی کمتر از یک کیلومتر از زندان تجمع کرده بودند و در نتیجه آن، بیش از 15 تن از عناصر قسد از جمله نگهبانان و کارگران آن در زندان کشته و 2 تن دیگر زخمی شدند. این انفجار عظیم همچنین باعث نوعی سردرگمی شد به نحوی که تمام درها و پنجرههای بازداشتگاه باز شدند و در نتیجه آن، عناصر داعش گام دوم را اجرا کردند یعنی محاصره نگهبانان و کارگران و بازداشت 28 تن از آنها و زندانی کردنشان در یکی از اتاقها و سپس تصویربرداری از این صحنه و ارسال ویدیوی آن به مسئول رسانهای داعش، تا آن را از طریق تمام شبکههای اطلاعرسانی این گروه تروریستی منتشر کند. در ادامه این تحولات، جنگجویان داعش اتاقهای سلاح و تجهیزات جنگی و نیز آشپزخانهها و انبارها را به کنترل خود درآوردند و صفهای فشردهای را تشکیل دادند و همزمان صدها نفر از زندانیان به دنبال مکانی برای فرار گشتند که بعدا دستگیر و به زندانی در قامیشلی منتقل شدند.
موضوع قابل توجه درباره این حادثه این است میان مجریان این حمله در خارج (از زندان) و عناصر داعش در داخل ارتباطات گسترده و برنامهریزی مشترکی وجود داشت که وجود یک شکاف امنیتی بزرگ را طی ماهها قبل از حمله، آشکار میکند و همچنین سوالاتی را در مورد علت آن و میزان ارتباط رهبران قسد با آن مطرح میسازد چه از طریق حمایت مستقیم از عناصر داعش یا به دلیل سایر عوامل مرتبط با فساد و ایجاد حلقهای میان عناصر این گروه در داخل و خارج در ازای مبالغی پول. دیگر موضوع قابل توجه اینکه، پاسخ آمریکا به این حمله از یک سو شدید و از سوی دیگر محتاطانه بود؛ چرا که به گفته یک منبع میدانی، هواپیماهای جنگی آن بدون اینکه زندان مذکور را هدف قرار دهند، ساختمانهای اطراف زندان را تخریب کردند؛ زیرا نیروهای امریکایی این تروریستها را زنده میخواهند موضوعی که خود این عناصر از آن آگاه بودند و لذا ترجیح دادند به جای نقشه کشیدن برای فرار، در زندان بمانند تا بعد از آن، مرحله مذاکره آغاز شود. برخی درخصوص این احتیاط آمریکا معتقدند که بعد از محاصره آخرین پایگاه داعش در روستای الباغوز در حومه دیرالزور در حدود 3 سال پیش و تسلیم شدن افراد مسلح آن، فرآینده تقسیم و توزیخ نقشها میان آنها انجام شد به طوریکه حدود 5 هزار تن از این عناصر، که بین آنها رهبران رده اول و دوم و مهندسان و کارشناسان دیده میشد در "مدرسه الصناعه" باقی ماندند و آن را که بنایی محکمی دارد، به زندانی تبدیل کردند. منابع مذکور افزودند نیروهای آمریکایی مسئولیت حفاظت از این زندان و آشپزخانه و نظافت در آن را به "قسد" محول کرد و افسران آمریکایی نیز در آن رفت و آمد داشتند و هر از گاهی نیز دیدارهایی را با رهبران قسد در داخل ترتیب میدادند. نیروهای آمریکایی همچنین هر از گاهی شماری از این عناصر را به مکانی نامعلوم منتقل میکردند. منابع افزودند نیروهای آمریکایی زندانیان را به گروههایی تقسیم کرده و مانع از رسانهای شدن هویت واقعی این داعشیها و مناصب محول شده به آنها میشدند و به هر نحوی از تماس میان آنها جلوگیری میکردند.
به رغم بهرهبرداری ظاهری آمریکا از این حمله و ارائه آن به عنوان دلیل برای میزان قدرتگیری داعش و نیاز به ماندن نیروهای امریکایی برای مبارزه با آن، این حمله ضربه روحی بزرگی به نیروهای آمریکایی در چندین جبهه وارد کرده است؛ شکست اطلاعاتی از یک سو و شکست نیروهای کُردی که توسط آمریکا آموزش دیده و تحت نظارت آن هستند.
ناآرامیهای زندان الصناعه بیسابقه نبود ولی حادثه اخیر به طریقی متفاوت انجام شد در حالیکه ناآرامیها در گذشته به دلیل تلاش زندانیان برای فرار با روشهای مختلف، از جمله کندن تونل بود، عناصر داعش این بار موضعگیری در داخل زندان و به اسارت گرفتن نگهبانان و کارگران آن و مذاکره با واشنگتن را انتخاب کردند؛ زیرا این داعشیها میدانند که آمریکا برای زنده ماندن آنها تأکید دارد. نگرانیهایی نیز وجود دارد از جمله درخصوص انتقال این تروریستها به بادیه یا پایگاه التنف. این پایگاه بزرگترین پایگاه آمریکا در سوریه، که دمشق تأکید دارد این پایگاه به کانونی برای عناصر داعش و پایگاه حمایت لجستیکی از آنها تبدیل شده است تا از این طریق به مواضع ارتش سوریه در مناطق بادیه حمله کند.