به گزارش خبرنگار خبرگزاری فارس در دوشنبه، سال 2020 میلادی در تاجیکستان با وجود شرایط جدید همه گیری کرونا، سالی همراه با تعداد قابل توجهی از رویدادهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی بود که برگزاری انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری و ممنوعیت استفاده از پسوندهای روسی در این کشور را می‌توان از مهمترین آنها دانست.
کرونا در تاجیکستان
در تاریخ 30 ژانویه تاجیکستان با شیوع سریع ویروس جدید نوع کرونا اقدامات بهداشتی و اپیدمیولوژیک را افزایش داد. در فرودگاه و گذرگاه‌های مرزی نقاط بهداشتی و قرنطینه ایجاد شدند و تصویرگرها و اسکنرهای حرارتی نصب شدند.
در ماه آوریل موارد ابتلا به کرونا در تاجیکستان رسما تائید شد و مرزهای زمینی و هوایی این کشور بر روی اتباع خارجی مسدود شد.
دولت تاجیکستان رعایت پروتکل‌های بهداشتی را مهمترین عامل تعیین کننده در مهار ابتلا به کرونا عنوان کرد و برای ناقضان آن مجازات قانونی در نظر گرفت.
این کشور یکی از کشورهای آسیای مرکزی است که پایین ترین رقم ابتلا به کرونا را دارد. با این وجود، دولت در حال مذاکره با روسیه برای دریافت واکسن روسی «اسپوتنیک وی» است.
بر اساس گزارش وزارت بهداشت تاجیکستان حدود 13 هزار و 300 نفر در این کشور مبتلا به کرونا شده و 12 هزار و 700 نفر بهبود یافته اند و 90 نفر نیز جان خود را از دست داده‌اند.
در جهت مبارزه با کرونا، کشورهای مختلفی به تاجیکستان کمک‌های دارویی و تجهیزاتی انجام دادند.
جمهوری اسلامی ایران نیز طی دو مرحله دارو و تجهیزات مورد نیاز تاجیکستان را در اختیار این کشور قرار داد.
سفر وزیر امور خارجه تاجیکستان به روسیه
«سراج الدین مهر الدین» وزیر امور خارجه تاجیکستان در 24 فوریه به روسیه سفر و با «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه این کشور دیدار و گفت و گو کرد. طرفین طی این ملاقات در مورد طیف وسیعی از موضوعات همکاری‌های دوجانبه و همچنین مسائل منطقه ای و جهانی تبادل نظر کردند.
دو طرف بر ضرورت گسترش روابط در زمینه‌های تجاری، اقتصادی، نظامی، امنیتی، فرهنگی و بشردوستانه تاکید کردند و خواستار تعامل موثرتر «دوشنبه» و «مسکو» در سازمان‌های بین المللی و منطقه‌ای و به خصوص اتحادیه کشورهای همسود، سازمان پیمان امنیت جمعی و سازمان همکاری شانگهای شدند.
در چارچوب این سفر برنامه همکاری‌های میان وزارتخانه‌های امور خارجه دو کشور برای سال 2020 میلادی با تمرکز به تقویت بیشتر هماهنگی سیاست خارجی دو کشور به امضا رسید.
انتخابات پارلمانی تاجیکستان
در تاریخ 1 مارس سال 2020 انتخابات مجلس نمایندگان تاجیکستان و شوراهای استانی، شهری و نواحی این کشور برگزار شد.
بنابر گزارش کمیسیون مرکزی انتخابات و همه پرسی تاجیکستان، حزب دموکرات خلق موفق به کسب 50.4 درصد، حزب اصلاحات اقتصادی 16.6 درصد، حزب کشاورزی 16.5 درصد، حزب دموکراتیک 5.1 درصد، حزب سوسیالیست 5.1 درصد، حزب کمونیست 3.1 درصد، حزب سوسیال دموکرات 0.32 درصد از آراء کل شرکت‌کنندگان شدند.
در این انتخابات 4.4 میلیون نفر انتخاب کننده یا بیش از 86 درصد از کل افراد واجد شرایط رای در 3412 شعبه اخذ رای حضور یافته و به کاندیداهای مورد نظر خود رای دادند.
در ردیف صدها نفر ناظر داخلی، همچنین حدود 230 ناظر بین المللی نیز بر انتخابات مجلس نمایندگان تاجیکستان نظارت کردند.
واکنش تاجیکستان به انتقاد آمریکا از وضعیت حقوق بشر در این کشور
وزارت امور خارجه تاجیکستان در واکنش به انتقاد آمریکا از وضعیت حقوق بشر در این کشور، خواستار خودداری از انتشار اطلاعات نادرست و بی اساس از سوی «واشنگتن» شد.
در اظهارات وزارت امور خارجه تاجیکستان در این مورد آمده است: در 11 مارس سال جاری گزارش سالانه وزارت امور خارجه آمریکا در مورد وضعیت حقوق بشر در کشورهای جهان منتشر شد. در این رابطه وزارت امور خارجه تاجیکستان تاکید می‌کند که جهت بررسی و ارزیابی رعایت و حفظ حقوق بشر ابزارهای بین المللی، از جمله شورای حقوق بشر و کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد فعالیت دارند که ارزیابی وضعیت حقوق بشر در جهان بر دوش آنها واگذار شده است.
در ادامه آمده است: در گزارش وزارت امور خارجه آمریکا تجزیه و تحلیل واقع‌بینانه وضعیت حقوق بشر در تاجیکستان دیده نمی‌شود، بلکه این سند بیشتر دارای ماهیت سیاسی است. علاوه بر این مولفان این گزارش عمدتا به اطلاعات منابع ذینفع تکیه کردند که اعتبار اطلاعات منتشر شده را زیر سوال می‌برد. در این سند تکرار متن گزارش‌های قبلی، اطلاعات تایید نشده در مورد حقوق بشر در تاجیکستان به چشم می‌رسد.
تهیه کنندگان این گزارش به جنبه‌های بی شمار موضوع مورد بررسی قرار گرفته توجه لازم نشان نداده و وضعیت حقوق بشر در کشور را به طور کلی منفی ارزیابی کردند.
وزارت امور خارجه تاجیکستان تاکید کرده است: شگفت آور است که در این سند سعی و تلاش‌های تاجیکستان در زمینه مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی، تامین امنیت و تقویت صلح و ثبات که بدون آن تامین حقوق بشر غیر ممکن است، منعکس نشده است.
در بخش دیگری از این اظهارات، گزارش وزارت امور خارجه آمریکا یک سند صرفا داخلی عنوان و تصریح شد: چنین رویکردی مطابق با روابط دوستانه و شراکت دو کشور نبوده و علاوه بر آن مغایر با اصول جهانی مندرج در منشور سازمان ملل و به ویژه احترام به استقلال و عدم دخالت در امور داخلی سایر کشور است.
بنابر این اظهارات، تاجیکستان به عنوان عضو کامل حقوق جامعه جهانی، اکثر پیمان‌های بین المللی در زمینه حقوق بشر را به تصویب رسانده و تعهدات بین المللی خود را در چارچوب این اسناد با مسئولیت اجرا می‌کند.
وزارت امور خارجه تاجیکستان اعلام کرد که «دوشنبه» ابزارهای ملی ارزیابی وضعیت حقوق بشر را که برخی کشورهای جهان به طور یکجانبه و به منظور تاثیرگذاری به سیاست داخلی و خارجی سایر کشورها هدفمندانه به کار می‌برند، غیر قابل قبول و خلاف موازین حقوق بین الملل می‌داند.
بنابراین از وزارت امور خارجه آمریکا دعوت می‌شود تا از انتشار اطلاعات نسنجیده و بی اساس که با وضعیت واقعی حاکمیت قانون و رعایت حقوق بشر در تاجیکستان مرتبط نیست، خودداری کند.
سیل در استان «ختلان»
در 21 مارس در پی باران‌های شدید در منطقه «خراسان» استان «ختلان» تاجیکستان دو روستای «حلقه جر» و «پخته کار» زیر آب رفت و به بیش از 200 منزل مسکونی خسارات جدی وارد شد. همچنین یک نفر کشته و 700 نفر دیگر نیز به جای امن منتقل شدند.
در تاریخ 14 ماه مه نیز در روستاهای منطقه «خراسان» این استان در پی جاری شدن سیل 338 خانه ضرر دید و 2 تن کشته شد.
نیروهای امدادی به سرعت به محل حادثه رسیده و در تخلیه مردم و اموال آنها و نصب چادر برای اسکان موقت آنها کمک کردند.
انتخاب «رستم امامعلی» به عنوان رئیس مجلس ملی تاجیکستان
در 17 آوریل سال 2020 «رستم امامعلی» شهردار «دوشنبه» در نتیجه رای گیری مخفی میان اعضا مجلسی ملی تاجیکستان به عنوان رئیس جدید این مجلس انتخاب شد.
رستم امامعلی متولد سال 1987 بوده و از سال 2017 مسئولیت شهرداری دوشنبه را بر عهده دارد.
قبل از این نیز مسئولیت‌های مختلفی نظیر ریاست گمرک و سازمان مبارزه با تخلفات مالی و اقتصادی تاجیکستان را انجام داده است.
بازداشت و حبس یک روزنامه نگار
در تاریخ 16 آوریل دادگاه شهر دوشنبه «دلیر شریف اف» روزنامه نگار مستقل تاجیک را به یک سال حبس محکوم کرد.
شریف اف در 28 ژانویه سال 2020 به اتهام انتشار بیش از 200 مطلب که دارای دیدگاه‌های افراطی و اختلاف مذهبی است، بازداشت شده بود.
در 3 فوریه نمایندگان جامعه روزنامه نگاری و همچنین تعدادی از سازمان‌های حقوق بشری با انتشار یک بیانیه مشترک خواستار انجام تحقیقات منطبق با استانداردهای بین المللی در مورد پرونده شریف اف شدند.
دو ماه پیش انتظار می‌رفت که این روزنامه نگار به مناسبت روز ملی تاجیکستان مورد عفو قرار گیرد ولی این اتفاق نیفتاد.
ممنوعیت استفاده از پسوند های روسی در اسامی تاجیک ها
بنابر گزارش ثبت احوال تاجیکستان استفاده از پسوندهای روسی مانند «اف»، «اوا» و «افیچ» به طور رسمی از 29 آوریل سال 2020 ممنوع شد.
«جلال الدین رحیم اف» معاون رئیس اداره ثبت اسناد شهروندی تاجیکستان گفت که اعلام ممنوعیت استفاده از پسوندهای روسی در پی اصلاح قانون ثبت اسناد در این کشور صورت گرفته است.
طبق قانون جدید از این به بعد اسامی تاجیک‌ها دارای پسوندهای فارسی «زاد»، «زاده»، «یی»، «یان»، «فر» و امثال اینها خواهند بود.
به گفته رحیم اف، این تغییرات در مورد اقلیت‌ها و افراد خارجی که در تاجیکستان زندگی می‌کنند، صدق نمی‌کند.
همچنین گفته شده است، افرادی که در گذشته پسوند روسی داشته اند در صورت تمایل می‌توانند اسم خانوادگی خود را به تاجیکی (فارسی) تغییر دهند.
نمایندگان مجلس نمایندگان تاجیکستان در 13 ژانویه سال 2020 با اصلاح قانون، استفاده از القابی مانند «ملا»، «توره»، «شیخ»، «صوفی» و «خلیفه» را ممنوع کردند.
«رستم شاه مراد» وزیر دادگستری تاجیکستان وجود این القاب را موجب بروز تفرقه در این کشور عنوان کرد.
ضرب و شتم روزنامه نگار
«عبدالله غربتی» خبرنگار خبرگزاری «آسیا پلوس» تاجیکستان در ماه مه برای دومین بار از سوی افراد ناشناس مورد ضرب و شتم قرار گرفت.
غربتی در صحبت با رسانه‌ها این حملات را با فعالیت روزنامه نگاری خود مرتبط دانست.
حمله به این روزنامه نگار باعث نگرانی عمیق هم سازمان‌های حقوق بشری و هم جامعه روزنامه نگاران این کشور شد. آنها از نهادهای امنیتی و قضایی تاجیکستان خواستند تا به این قضیه رسیدگی دقیق صورت گیرد.
به اعتقاد آنها، بروز چنین اتفاقاتی به اعتبار تاجیکستان در عرصه بین المللی آسیب می‌رساند.
از سرگیری پروازهای بین المللی
تاجیکستان در 21 ژوئیه ارتباط هوایی در مسیر امارات متحده عربی را با رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی از سر گرفت. «دوشنبه» همچنین از آمادگی خود برای ازسرگیری ارتباط هوایی با روسیه خبر داد اما زمان مشخصی را اعلان نکرد.
با این وجود پروازهای منظم بین تاجیکستان و روسیه تاکنون از سر گرفته نشده است و تنها دو طرف پروازهای چارتر انجام می‌دهند.
حبس اعضای اخوان المسلمین
دادگاه عالی تاجیکستان در ماه ژوئیه بررسی پرونده جنایی علیه 116 نفر مظنون به شمول 114 شهروند تاجیکستان و 2 شهروند خارجی را به اتهام عضویت در «اخوان المسلمین» شروع کرد.
بازداشت افراد مظنون به عضویت در این سازمان در ماه ژانویه شروع شد.
در سال 2006 میلادی دادگاه عالی تاجیکستان «اخوان المسلمین» را ممنوع اعلام کرد.
درخواست تاجیکستان از چین برای خودداری از نشر مطالب تحریک آمیز
«خسرو ناظری» معاون اول وزیر امور خارجه تاجیکستان ضمن ملاقات با «لو لینیم» سفیر چین در «دوشنبه» توجه این دیپلمات چینی را به انتشار مطلبی تحریک آمیز در رسانه‌های چینی در مورد موضوع مرز دو کشور جلب کرد.
در اواسط ماه ژوئیه رسانه‌های چینی مطلبی را تحت عنوان «تاجیکستان زمین‌های چینی و کوه‌های از دست رفته پامیر را به صاحب واقعی آنها بازگرداند» دوباره به چاپ رساندند.
در این مطلب، رسانه‌های چینی مدعی شده بودند که در اواخر دوران حکومت سلسله «چینگ» (1644-1912) چین تحت فشار غرب برخی مناطق تاریخی خود را از دست داد که بخشی از آنها تاکنون تحت کنترل کشورهای همسایه، از جمله «پامیر» قرار دارند که با فروپاشی شوروی فرصت بازگرداندن این اراضی فراهم شده است.
در رسانه‌های محلی تاجیکستان و برخی از رسانه‌های بین المللی به این مطلب واکنش‌های زیادی نشان دادند و طرف چینی اعلام کرد که انتشار چنین مطالب با موضع رسمی «پکن» ارتباطی ندارد.
دیدار وزرای امور خارجه تاجیکستان و چین در «مسکو»
«سراج الدین مهر الدین» و «وان ایی» وزرای امور خارجه تاجیکستان و چین 10 سپتامبر در «مسکو» با یکدیگر دیدار و در مورد اجرایی توافقات حاصل شده در تماس تلفنی اخیر روسای جمهور دو کشور را بررسی کردند.
همچنین طرفین در مورد همکاری دو کشور در زمینه انرژی، صنعت، حمل و نقل و کشاورزی تبادل نظر کردند.
طرفین طی این دیدار در مورد تقویت بیشتر همکاری برای رفع عواقب اجتماعی و اقتصادی همه گیر کرونا توافق کردند.
پیروزی «رحمان» در انتخابات ریاست جمهوری
11 اکتبر سال جاری در تاجیکستان انتخابات ریاست جمهوری با حضور 5 کاندیدا برگزار شد.
بنابر گزارش کمیسیون مرکزی انتخابات و همه پرسی تاجیکستان، «امامعلی رحمان» رئیس جمهور فعلی تاجیکستان با دریافت حدود 90 درصدی آراء انتخاب کنندگان پیروز و برای 7 سال دیگر قدرت خود را حفظ کرد.
رایزنی های سالانه اتحادیه اروپا و تاجیکستان در زمینه حقوق بشر
رایزنی‌های سالانه در زمینه حقوق بشر تاجیکستان و اتحادیه اروپا در تاریخ 11 نوامبر و به صورت مجازی برگزار شد.
طرفین طی این دیدار گسترش حقوق بشر و توانمندسازی زنان و همچنین گام‌های بعدی برای جرم انگاری خشونت خانگی را بررسی کردند.
اصلاح جامع سیستم تعزیرات تاجیکستان از دیگر موضوعاتی بود که طی این نشست مورد بحث و بررسی طرفین قرار گرفت.
راه اندازی نیروگاه خورشیدی در استان «بدخشان»
بزرگترین نیروگاه خورشیدی در تاریخ 12 نوامبر در شهر «مرغاب» استان «بدخشان» تاجیکستان با ظرفیت 220 کیلووات ساعت برق راه اندازی شد.
هدف از راه اندازی این نیروگاه خورشیدی حفظ ظرفیت نیروگاه برق آبی «تاجیکستان» واقع در نزدیکی این نیروگاه خورشیدی اعلام شد.
نیروگاه مذکور در نتیجه همکاری موفقیت آمیز دولت تاجیکستان و آژانس توسعه بین المللی آمریکا احداث و مورد بهره برداری قرار گرفت.
شهر «مرغاب» یکی مرتفع‌ترین سکونتگاه‌های کوهستانی در جهان به شمار می‌رود. گفته می‌شود که این نیروگاه خورشیدی تامین برق در این منطقه را 50 درصد افزایش می‌دهد.
سفر وزیر امور خارجه قرقیزستان به تاجیکستان
«روسلان قزاق بایف» وزیر امور خارجه قرقیزستان در 19 – 20 نوامبر در یک سفر کاری وارد تاجیکستان شد.
وی با «قاهر رسول زاده» نخست وزیر تاجیکستان ملاقات و اعلام کرد که قرقیزستان به طور کامل به تعهدات بین‌المللی خود و همچنین اجرای دقیق معاهدات و توافقات دوجانبه پایبند است.
قزاق بایف با «سراج الدین مهر الدین» وزیر امرو خارجه تاجیکستان نیز دیدار کرد که طی آن بر اهمیت تشدید کار کمیسیون بین دولتی برای تعیین و علامت گذاری مرز بین دو کشور تاکید شد.
تصمیم گرفته شد، دو طرف جهت رسیدگی به موضوعات مهم همکاری‌ها بین دو کشور برنامه اقدامات مشترک را تهیه کنند.
سفر رئیس مجلس ملی تاجیکستان به مسکو
در روزهای 24 – 25 نوامبر «رستم امامعلی» شهردار «دوشنبه» و رئیس مجلس ملی تاجیکستان نخستین سفر رسمی خود به خارج را به «مسکو» انجام داد.
رستم امامعلی با «والنتیون ماتویئنکو» رئیس شورای فدراسیون روسیه دیدار و در مورد همکاری‌های میان پارلمان‌های دو کشور بحث و گفت و گو کرد.
وی خواستار تقویت تعاملات اقتصادی و تجاری میان دو کشور شد و گفت که از ظرفیت‌های موجود هنوز استفاده لازم صورت نگرفته است.
ماتویئنکو به نوبه خود یکی از موانع اصلی در این زمینه را وجود بروکراسی بیش از حد عنوان کرد.
رستم امامعلی همچنین با «سرگئی سابیانین» شهردار «مسکو» دیدار و موضوع ایجاد غرفه ملی تاجیکستان در محل نمایشگاه‌های پایتخت روسیه مطرح کرد که مورد استقبال قرار گرفت. طی این ملاقات همچنین وضعیت مهاجران کاری تاجیک در شهر مسکو بررسی شد.
دو طرف برنامه همکاری‌های دوجانبه برای سال‌های 2020 – 2023 به امضا رساندند.
سفر رئیس شورای عالی مصالحه ملی افغانستان به تاجیکستان
«عبدالله عبدالله» رئیس شورای عالی مصالحه ملی افغانستان در 21-22 دسامبر از تاجیکستان بازدید و با «امامعلی رحمان» رئیس جمهور، «قاهر رسول‌زاده» نخست وزیر، «محمد‌طاهر ذاکر زاده» رئیس مجلس نمایندگان و «سراج الدین مهر الدین» وزیر امور خارجه تاجیکستان دیدار و در مورد روند صلح افغانستان و چالش‌ها و فرصت‌های پیش رو بحث و تبادل نظر کرد.
در طول این مذاکرات طیف گسترده‌ای از موضوعات روابط میان «دوشنبه» و «کابل» در زمینه‌های اقتصادی، تجاری، امنیتی، انرژی، صلح و آرامش در افغانستان مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
انتهای پیام/ح
