حوزه شهری - خبرگزاری فارس – سودابه رنجبر : ۶۱۳غرفه تجاری در یک مرکز تابع قوانین شهرسازی نیستند. زیرساخت‌های عمرانی و خدمات شهری ندارند. الزامات زیست‌محیطی را رعایت نمی‌کنند. عوارض نمی‌دهند. زیر بار رعایت نکات امینی نمی‌روند. بار ترافیکی را به منطقه تحمیل می‌کنند، دست‌آخر اینکه حدود یک ماه گذشته انفجار در این این مرکز باعث شد دو نفر از غرفه داران جان خود را از دست بدهند. فکر می‌کنم تا حالا متوجه شده باشید درباره کدام مرکز تجاری حرف می‌زنیم. بله بازار گل محلاتی که در لیست ۱۲۹ گانه ساختمان‌های بسیار پرخطر تهران قرار دارد و حتی در بین آن‌ها نیز رتبه دار است.
بارها مسائل ناایمن این مرکز موردتوجه رسانه‌ها قرارگرفته است، اما بعدازاینکه آب‌ها از آسیاب می افتد متاسفانه از یاد می‌رود و می‌رود تا حادثه‌ای دیگر. حداقل رفع موارد حادثه‌خیز، ایجاد ایمنی موقت می‌توان ابتدایی‌ترین کارها بعد از وقوع یک حادثه باشد.
«احمد بابایی» مسئول اداره ساماندهی صنایع و مشاغل شهرداری منطقه ۱۴ را در ساختمان عریض و طویل شهرداری منطقه ۱۴ ملاقات می کنیم . او با مسائل ریزودرشت و جزئیات نا ایمن مرکز بازار گل محلاتی به خوبی آشناست . در مدت ۱۰ سالی که شهردار ناحیه در محدوده بازار گل محلاتی بوده ؛ گلایه های متعدد غرفه داران، مشتری‌ها و حتی همسایه‌های مرکز بازار گل محلاتی را شنیده و با زیر و بم مشکلات بازار گل محلاتی آشناست. با ما همراه باشید.
*حدود یک ماه و چند روز از حادثه دل‌خراش انفجار در بازار گل محلاتی و فوت دو نفر از غرفه داران می‌گذرد آیا اقداماتی برای رفع موارد حادثه‌خیز و رعایت نکات ایمنی انجام‌شده است؟
با توجه به بازدیدهایی که از این مرکز داشتیم غرفه داران و شورای بازار گل که در خود مرکز مستقر هستند اقدامات محدودی انجام داده‌اند که البته همه این اقدامات به‌صورت موقت است . قبل از انفجار تلاش کردیم نقاط حادثه‌خیز را به تک‌تک غرفه داران تذکر کتبی بدهیم . متولیان امر باید بازدید های میدانی را از این مرکز داشته باشند . چون هر لحظه مترصد وقوع یک حادثه ای دیگر است .
*حالا به نظر شما وجود بازار گل در منطقه ۱۴ یک فرصت است یا تهدید؟
وجود مهمان و گردشگر در بازار گل محلاتی وقتی می‌تواند یک فرصت باشد که زیرساخت‌های پذیرش مهمان و مشتری برای این مرکز مهیا باشد. وجود بازار گل به‌خودی‌خود جذاب است خیلی از مشتری‌های بازار گل برای اینکه روز بهتری را بگذرانند در این بازار قدم می‌زنند و خرید می‌کنند، اما به شما قول می‌دهم همین مهمان‌ها اگرچند بار پشت سر هم گذرشان به این بازار بیافتد متوجه مشکلات بزرگ آن خواهند شد. مخصوصاً وقتی در روزهای مناسبتی و عید به این بازار گل بیایند و درگیر ترافیک عجیب‌وغریب خیابان‌های اطراف آن شوند تازه متوجه می‌شوند این مرکز برای اهالی این منطقه در این شرایط فرصت نیست. آسایش و آرامش همسایه‌های بازار گل نیز به خطر افتاده است. بار ترافیکی به این منطقه و خیابان‌های هم‌جوار بازار گل تحمیل‌شده است طوری که مدت‌هاست گله و شکایت‌ها اهالی را می‌شنویم. اهالی شهرک‌های گل سرخ و گل‌ها اذیت می‌شوند .فشار ترافیکی بازار گل در ایامی از سال به‌خصوص در پایان سال بسیار زیاد است. دو هفته پایانی اسفندماه خیابان‌ها کامل قفل است. در بازار گل هم مشکلات ریزودرشتی وجود دارد. طوری که طبق نظر کارشناسانی که ایمنی آن را ارزیابی کرده‌اند این مرکز نه‌تنها در منطقه ۱۴ رتبه اول ناایمنی را دارد بلکه طبقه نظر سازمان آتش‌نشانی، مرکز گل محلاتی در کل املاک ناایمن شهر تهران رتبه دار است.
*بازار گل محلاتی چه پیشینه‌ای در منطقه ۱۴ تهران دارد؟ چطور این محدوده برای توزیع گل در شهر تهران انتخاب شد؟
بازار گل شهید محلاتی حدود ۳۵ سال پیش در محدوده‌ای که امروز آن را به نام تقاطع «بزرگراه امام علی و شهید محلاتی» می‌شناسیم قرار داشت. سال ۱۳۷۶ به دلیل طرح تعریض اتوبان‌ها به محل فعلی منتقل شد و در این مدت مهمان ماندگار این محدوده از منطقه ۱۴ شده است. همان ابتدا به‌صورت سنتی در ۱۱ سوله، با فروش گل طبیعی کارش را آغاز کرد تا اینکه شهرت بازار گل محلاتی دهان‌به‌دهان چرخید و حالا از تمام نقاط تهران برای خرید گل به این منطقه می‌آیند. هر چه شهرت بازار گل محلاتی بیشتر شد شرایط ایمنی این مرکز کمتر و کمتر شد.
*چرا نکات ایمنی برای بازار گل محلاتی رعایت نشده است؟ چه موانعی بر سر راه وجود دارد؟
وقتی به دنبال رعایت ایمنی در بازار گل به این گستردگی هستیم حتماً باید یک سری استانداردها رعایت شود. شرایط این بازار به‌گونه‌ای است که امکان هیچ‌گونه ایمن‌سازی اساسی و ریشه‌ای در آن وجود ندارد. باید به رعایت استانداردهای ترافیکی، عمرانی خدمات شهری، شهرسازی، اجتماعی و... توجه ویژه داشته باشیم، اما این امکان مهیا نیست. چون زیرساخت وجود ندارد.
*درباره نبود زیرساخت و موانع بگویید ؟
شما کافی است گذرتان به این مرکز بیافتد با یک نگاه متوجه خواهید شد که امکاناتی مثل اطفاء حریق و اعلام حریق وجود ندارد. به‌غیراز یک سری کپسول‌های اطفاء حریق. حتماً خیلی‌ها می‌گویند خوب نصب شود! اما این امکان وجود ندارد چون اصلاً سقف محکم و استواری برای این غرفه‌ها وجود ندارد. اغلب غرفه‌ها با سقف‌های ایرانیتی پوشانده شده و روی همان سقف‌ها نیز اجناس متعددی چیده شده است. دیگر اینکه بین غرفه‌ها دیواری خاصی حائل نیست. گاهی پیش‌آمده است غرفه‌ها فقط با یک ورقه از هم جداشده‌اند. و دیوار نازک دو سانتی‌متری حریم یک غرفه را از غرفه دیگر جدا کرده است. چطور می‌توان در این غرفه‌ها شرایط ایمنی را مهیا کرد؟ در راهروهایی که پر از آب و گل است مشتری رفت‌وآمد می‌کند. هیچ نظم و نظامی در آن وجود ندارد. فکرش را کنید حتی عابران گاهی به‌سختی می‌توانند از یک محدوده عبور کنند چون در یک راهرو باریک علاوه بر اجناسی که کنار غرفه تلنبار شده است دست‌فروشی هم بساط کرده است و همه در این رفت‌وآمدها باهم تنه به تنه می‌شوند و ...
* آنچه در حال حاضر امنیت بازار گل را تهدید می‌کند چیست؟
تا زیر سر ساخت‌ها مهیا نشود بازار گل هیچ امنیتی ندارد. وجود آتش‌سوزی‌ها مکرر این ادعا را ثابت می‌کند. بازار گل محلاتی طی چند سال گذشته رکورددار آتش‌سوزی بوده است. ورود مشاغل خشکِ فروشی به این بازارتهدید کننده است. شغل‌هایی که ارتباط مستقیم با گل ندارند خطرآفرین هستند. پیشنهاد جمع‌آوری این مشاغل را به شورای بازار گل و هم به مقام محترم قضایی ارسال کرده‌ایم. یکی دیگر از مواردی که جان غرفه داران و مشتری‌های داخل بازار گل را تهدید می‌کند بن‌بست بودن ضلع شرقی و غربی این مرکزاست. همین موضوع شرایط را به‌وقت بروز حادثه برای امدادرسانی سخت‌تر می‌کند. وسعت بازار و پراکندگی غرفه‌ها و راهروهایی که وجود دارد این نکته را به ما گوشزد می‌کند که در قسمتی شرقی و غربی باید درهای اضطراری برای ورود و خروج داشته باشند. حتی درهای شمالی و جنوبی بازار گل برای ورود خودروهای امدادی استاندارد نیست این مشکلات در آتش‌سوزی و انفجار اخیر خودش را نشان داد.
*در مورد جمع‌آوری بساط گستران در بازار گل همه نگاه‌ها به سمت شهرداری برمی‌گردد چرا نیروهای شهرداری مانع ورود بساط گستران نمی‌شود؟
در این مورد ما بازوی اجرایی نیستیم. شهرداری فقط می‌تواند در این مورد پیشنهاد بدهد. حتی ما نمی‌توانیم با بساط گستران روبه‌رو شویم چون زمین بازار گل متعلق به دولت است. وزارت راه و شهرسازی سند مالکیت زمین را دارد. وقتی یک بساط گستر چند سال جلوی یک غرفه بساط کرده است دقیقاً مشخص است که پولی ردوبدل می‌شود و یک توافقی بین غرفه دار و بساط گستر است. حتی مستأجران اولیه این غرفه‌ها هیچ اجاره ملک و عوارضی به شهرداری و هیچ جای دیگری پرداخت نمی‌کنند. هرچند به‌صورت غیررسمی بین خودشان غرفه‌های خریدوفروش می‌شود.
*قیمت‌گذاری‌ها را چه کسی انجام می‌دهد و چطور اتفاق می‌افتد؟
با توجه به محل استقرار و مساحت غرفه‌ها و همچنین عرف بازار، غرفه‌های این مرکز قیمت‌گذاری می‌شوند. شورایی نیز از خود اولین افرادی که در این مرکز مستقرشده‌اند نظارت می‌کنند. البته به‌تازگی قرار شده است شورای جدیدی شکل بگیرد که همه غرفه داران در آن شورا عضو باشند و این شورا برای رتق‌وفتق امور نمایندگی همه غرفه داران را بر عهده بگیرد.
*یعنی بنا به گفته شما بااینکه شهرداری متولی حل مشکلات شهری است، اما در این مورد فقط می‌تواند پیشنهاد بدهد؟
شهرداری نظر کارشناسی خودش را چندین بار به شورای مرکز گل ارائه داده است. حتی بحث شناسایی مخاطراتی که در بازار وجود دارد به‌صورت جزئی برداشت‌شده و به غرفه دارها اعلام‌شده است تمام نقاط ناایمن بازار گل را با حضور کارشناسان آتش‌نشانی و کارشناسان شهرداری طی چند دوره بازدید به‌صورت مکتوب اعلام شد. در مهرماه امسال اخطار کتبی به‌صورت قانونی و توسط یگان حفاظت و مأمور ابلاغیه شورای گل ابلاغ شد. حتی برای رفع ناایمنی‌ها مساعدت کردیم. اما غرفه دارها خیلی جدی نمی‌گیرند تا اینکه انفجار اخیر خیلی‌ها را متوجه خطرناک بودن این محدوده کرد.
*در حوادث قبلی آتش‌سوزی فقط اجناس در آتش سوخته بود و این انفجار اخیر منجر به فوت و زخمی شدن افراد شد؟
بله متأسفانه بیشترین مرکزی که طی چند سال اخیر دچار حریق و آتش‌سوزی شده است بازار گل محلاتی است. حدوداً سالی چند مورد آتش‌سوزی در این مرکز داریم، اما مورد آخری که منجر به فوت دو نفر کاسب جوان شد و همچنین ۵ نفر دیگر از غرفه دارها مجروح شدند تلنگری برای همه اهالی این مرکز بود.
*دلیل آتش‌سوزی‌های مکرر این مرکز مشخص‌شده است؟
دلایل متعدد است. اما اغلب آتش‌سوزی‌ها به خاطر سیم‌های برق رهاشده بین غرفه‌ها است. یک جرقه کوچک به دلیل اینکه فاصله‌ای بین غرفه‌ها وجود ندارد به‌سرعت گسترده می‌شود. همچنین سقف غرفه‌ها به‌عنوان انبار استفاده می‌شود و باعث گستردگی آتش می شود. قابل‌توجه اینکه در این محدوده لوله کشی گاز وجود ندارد و اغلب برای گرمایش سالن‌ها و غرفه‌ها از بخاری‌ها برقی و کپسول‌های گازی استفاده می‌کنند و همه این‌ها امنیت را به خطر می‌اندازد. با غرفه داران همکاری کردیم تا روند سیم‌کشی در غرفه‌ها اصلاح شود. البته بیشتر از همه مالک زمین که دولت است باید جلو بیاید و بقیه نهادها ازجمله نیروی انتظامی و شهرداری تهران هم باید وارد عمل شوند.
*چه پیشنهادی برای ایمن‌سازی موقت وجود دارد؟
اول اینکه درهای اضطراری شرقی و غربی به‌سرعت نصب شود به‌خصوص اینکه کوچه‌ای باریک و بن‌بست در بخش شمال غربی وجود دارد و اتفاقاً در این کوچه همه غرفه داران خشک فروش هستند و اگر اتفاقی بیافتد همه افراد آن محدوده محبوس می‌شوند. دوم اینکه خشکِ فروش‌ها حذف شوند و در این مرکز فقط فروش گل و متعلقات آن باشد. بساط گستران که سد معبر می‌کنند و اصلاً حضورشان اتفاقی نیست ساماندهی شوند. خاک و کودهای دپو شده در کنار درهای اصلی جمع‌آوری شود. اجناس روی بام که اغلب خشک هستندو حتی خطر سقوط دارند جمع شود. اصلاح فوری سیم‌کشی برق غرفه‌ها بسیار در اولویت است که البته باید زیر نظر کارشناسان آتش‌نشانی انجام شود .برپایی دوره آموزشی مستمر بسیار لازم است. خیلی‌ها می‌گویند چندین دوره برگزارشده است، اما ما شاهد هستیم که کارگران و حتی غرفه داران مرتب تغییر می‌کنند و هر چند ماه یکبار باید آموزش داده شود .کپسول‌های آتش‌نشانی باید مرتب شارژ شوند و ... همین ایمن‌سازی موقت هم زمانی انجام می‌شود که نهادهای مختلف الزام به وجود بیاورند .
*چه پیشنهاد اساسی برای ایمن‌سازی همیشگی پیشنهاد می کنید ؟
انتقال این مرکز به یک محدوده دیگر که پتانسیل تأمین زیرساخت‌ها را داشته باشد.
*در محل فعلی نمی‌توان مرکز فروش گل محلاتی را با همه استانداردهای تعریف شده ساخت؟
این محدوده شهری کشش وضع موجود را ندارد . اگر بخواهیم آینده را در نظر بگیریم باید افق دیدمان ۳۰ سال جلوتر باشد. بازار گل باید تراز استاندارد در زمینه‌های عمرانی، شهرسازی اجتماعی رفاهی و خدماتی را ... داشته باشد. اولین نیاز این مرکز تأمین پارکینگ است. حداقل باید ۲ هزار پارکینگ وجود داشته باشد تا بتواند نیاز غرفه دار و مشتری را تأمین کند. در هر غرفه ۲ تا ۳ نفر از صاحب‌کار و کار گران رفت‌وآمد دارند به‌اضافه مشتری‌ها. علاوه بر این حدود ۱۰ مرکز دیگر مثل دادسرا، مدرسه، دانشگاه، خدمات شهری شهرداری، آتش‌نشانی، اداره پست، ثبت‌احوال و... در خیابان‌های اطراف این مرکز وجود دارد و گره‌های ترافیکی بسیار را به وجود می‌آورد.
*چرا تعدادی از این مراکز که نام بردید به‌جای دیگر منتقل نمی‌شوند؟
حجم جمعیت مراجعه‌کنندگان به بازار گل به‌تنهایی بیشتر از ۹ مرکز دیگری است که از آن نام بردم.
* با توجه به اینکه جامعه به سمت سوی ثروت سازی پیش می‌رود ،وجود بازار گل در منطقه ۱۴ می‌تواند فرصت‌های جدیدی را برای مردم و شهرداری منطقه ۱۴ ایجاد کند. تلاشی نمی‌کنید که بازار گل در محدوده دیگری اما در منطقه ۱۴ بماند؟
پیشنهاد شهرداری منطقه، انتقال به محل جدیدی است که بتواند پتانسیل ایجاد زیرساخت‌ها را داشته باشد. آنچه برای شهرداری منطقه اهمیت دارد حفظ جان مردم و تکریم مردم است. رضایت افرادی که در حاشیه بازار گل زندگی می‌کنند برای شهرداری مهم است درواقع تصمیمی گرفته شود که هیچ‌یک از گروها آسیب نبینند و باید حقوق کسبه غرفه داران و همسایه‌ها و مشتری‌ها حفظ شود. البته اصراری به خروج از منطقه نداریم.
*با توجه به خطراتی که در این سال‌ها غرفه‌ها و مرکز را تهدید کرده است چرا برای انتقال تابه‌حال کاری انجام‌نشده است؟
بارها و بارها شهرداری منطقه اعلام آمادگی کرده تا در انتقال این مرکز قدم بردارد، اما غرفه داران استقبال نکردند. آن‌ها نمی‌خواهد بازار فروش را هرچند به‌صورت موقت از دست بدهند. نگرانی آن‌ها بابت رکود موقت است.
* شهرداری در موضوع بازار گل چقدر ذینفع است؟
شهرداری در این حوزه بسیار مظلوم واقع‌شده است. ۶۱۳ غرفه در این مرکز فعالیت می‌کنند که هیچ عوارضی پرداخت نمی‌کنند. البته شهرداری هم در قبال ارائه خدمات تعهدی به به بازار گل ندارد و تخلیه زباله‌های داخل مرکز فروش گل را از سال ۹۰ پیمانکار تحت قرارداد با شورای مرکز گل به عهده دارد . هر چند زباله‌های بیرون مرکز که برخی غرفه داران برای تزئینات ماشین برجای می‌گذارند را شهرداری منطقه سروسامان می‌دهد. شهرداری با توجه به بضاعتی که در موضوع پیچیده بازار گل داشته است در حد بضاعت وظیفه‌اش را انجام داده است.
انتهای پیام/
