سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) در نشست هفتگی با خبرنگاران به تشریح آخرین تحولات حوزه سیاست خارجی پرداخت.
وی در آستانه دهه فجر در طلیعه سالگرد پیروزی انقلاب این اتفاق بزرگ قرن به ملت ایران تبریک گفت و این روز و دهه و یاد بنیانگذار انقلاب اسلامی را گرامی داشت و افزود: وزارت خارجه در طی این دهه برخی از اقدامات خود را بیشتر تشریح خواهد کرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی به ولادت حضرت باقر (ع) اشاره و آن را تبریک گفت.
وی همچنین اظهار داشت: متاسفانه این روزها تراژدی یمن عمیق‌تر شده و ایران همه تلاش خود را می‌کند که این روزها پایان یابد.
خطیب‌زاده همچنین خاطرنشان کرد: تنها راه‌حل فصل موضوع یمن راه‌حل سیاسی و توقف تجاوزات بر علیه این ملت و پایان محاصره چند ساله مردم یمن است.
این دیپلمات ارشد کشورمان درباره سفر رئیس رژیم صهیونیستی به امارات و اظهارات اخیر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی علیه ایران که سؤال خبرنگاری بیان کرد: رژیم جعلی اشغالگر قدس بحران آفرینی در ذات آن است و تنها براساس بحران آفرینی و ترور و خشونت و خونریزی دوام می‌آورد و حیاتش را در بحران آفرینی می‌بیند.
وی گفت: تنها رژیم آپارتاید این رژیم جعلی است و براساس تعاریف قطعنامه ۳۳۷۹ همان سیاست‌های آپارتایدی را پیگیری می‌کند. به دنبال سلطه یک نژاد و قوم اقلیت در سرزمین‌های اشغالی است و به دنبال اقدامات ظالمانه سیستماتیک بر علیه مردم فلسطین است. در سال ۲۰۱۸ با قانون نژادپرستانه صحه‌ای بر این رژیم نژادپرستانه گذاشت. این رژیم ننگ جامعه بشری است و امروز سعی می‌کند بحران‌هایش را به جاهای دیگر منتقل کند. کشورهایی که عادی سازی می‌کنند باید بدانند ذات متجاوز و بحران آفرین این رژیم اولین قربانیانی را می‌گیرد که در مسیر عادی سازی قدم برمی‌دارند. ایران این اقدامات در مسیر عادی سازی را محکوم می‌کند.
خبرنگاری پرسید که آیا فرصت زمانی مشخص شده‌ای تعیین شده برای تصمیم نهایی درباره وین که خطیب‌زاده پاسخ داد: ما از این تنفس‌ها چند باری داشتیم البته مذاکرات در سه هفته گذشته پیشرفت‌های قابل توجهی داشته در هر چهار حوزه و در برخی پیشرفت‌ها قابل توجه‌تر و سرعت بهتر بوده و در برخی به خاطر بی عملی‌های طرف مقابل و یا عدم ابتکار و خلاقیت لازم در طرف‌های مقابل با کندی‌هایی روبرو بوده و توصیه می‌کنیم بعد از بازگشت از پایتخت‌ها با تصمیمات لازم برگردند.
وی گفت: اگر طرف‌های دیگر به ویژه آمریکا وقتی به وین برمی‌گردد تصمیمات خود را اخذ کرده باشد و مطالبات به حق ایران را صحه بگذارد و بیشتر از برجام مطالبه نکند و کمتر از برجام قبول نمی‌کنیم به سرعت می‌توان به توافق پایدار و قابل اتکا رسید.
سخنگوی وزارت خارجه درباره بحث تغییر سفرا نیز بیان کرد: در هر مسیرهای حاکمیتی حکمرانی خوب ایجاب می‌کند که در فرآیندهای تعریف شده چهار دهه حکومت در جمهوری اسلامی مسیرهایی که باید طی شود به صورت حکمیانه و عادی طی شود. در وزارت خارجه مسیر تغییر و تحول در حوزه‌های مختلف به صورت طبیعی در حال انجام است و این تابع برخی ملاحظات است که در کشور میزبان سفیر چه زمانی باید برگردد و ... این نه تنها در دستورکار وزارت خارجه بوده بلکه به صورت مشخص نزدیک ۴۰ کشور در فرآیند تغییر سفرا هستند برخی تغییر کردند و برخی در حال بازگشت هستند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره نامه انتقادی سعید جلیلی درباره مذاکرات وین به مقامات عالی کشور که سؤال خبرنگاری بود نیز بیان کرد: بهتر است از خود ایشان سؤال کنید و خبری در این زمینه ندارم و در مذاکرات وین با اجماع ملی کار جلو می‌رود.
خبرنگاری با بیان اینکه بعد از حمله انصارالله به یمن توئیتر وزارت خارجه کانادا از نام جعلی برای خلیج فارس استفاده کرد که سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: دولت کانادا برخی اختلافات سیاسی را به مسائل بچه‌گانه کشانده است. نام کشورها و مناطق نمی‌تواند تابعی از خواست سیاسی کشوری باشد. دولت کانادا اولین بار نیست که برای مطامع و اغراض سیاسی خود دست به این کارها می‌زند. جامعه فرهیخته ایرانیان در کانادا هر روزه رفتار دو روی دولت کانادا را می‌بیند از یک طرف اشک تمساح می‌ریزد و از سوی دیگر به هویت ایرانی حمله کند. این اظهارات ارزش حقوقی ندارد و به خوبی ذات این دولت را نشان می‌دهد.
وی در پاسخ به سؤالی درباره اقدام برخی کشورها از جمله ایتالیا در اهدای واکسن به ایران گفت: برخی همکاری‌ها در حوزه‌های سلامت همچنان ادامه دارد از دولت ایتالیا تشکر می‌کنیم البته ایران تلاش خود را کرده متقابلا به برخی کشورهای دیگر در فرآیند کمک‌های بهداشت کمک‌هایی داشته باشد.
خطیب‌زاده در پاسخ به پرسشی گفت: از گسترش روابط بین کشورهای منطقه از جمله بین عراق و عربستان حمایت می‌کنیم. هر چقدر همگرایی‌ها بیشتر شود فرصت‌ها بیشتر می‌شود و فضای کافی برای همگرایی هست. عراق در ابعاد مختلف نیازمند همکاری‌هاست.
وی درباره مناسبات تهران و ریاض و اینکه آیا تجارت بین دو کشور می‌تواند پیش بینی شود که گفت: بین دو کشور تحول خاصی رخ نداده است و هرچقدر بتوانیم از فضای تقابل به سمت تعامل حرکت کنیم به نفع منطقه است.
سخنگوی وزارت خارجه درباره حملات ائتلاف به یمن نیز اظهار داشت: ائتلاف خودخوانده مردم یمن را هدف حملات کور خود قرار داده است. مردم یمن قربانی این تجاوز در چند سال گذشته هستند. ایران همواره سعی کرده صدای مظلومیت مردم یمن باشد و از سازوکارهای بین‌المللی استفاده کند که به درد و رنج مردم یمن و از طریق چارچوب‌های سیاسی و گفت‌وگوهای یمنی - یمنی استفاده کند. چرخه خشونتی که توسط برخی کشورهای منطقه علیه مردم یمن آغاز شده بی پایان است مگر اینکه نقطه پایانی بگذارند بر اقدامات تجاوزکارانه خود. مردم یمن باید بعد از سال‌ها محاصره از این وضعیت خارج شوند.
خبرنگاری پرسیدآیا حملات رژیم صهیونیستی به مواضع ایران و مقاومت در سفر رئیسی به مسکو مورد بحث بوده است که خطیب‌زاده گفت: درباره ملاقات مفصل و چند ساعته رییس جمهور از سخنگوی دولت بیشتر پرس و جو کنید در آن ملاقات صمیمانه چند ساعته درباره همه موضوعات فیمابین از جمله تحولات سوریه گفت‌وگوهای مفصلی صورت گرفته است.
وی درباره کولبری نیز گفت: یکی از موضوعات مهم بین ما و برخی کشورها در مرزهای غربی همین ترددها بوده که بعضا مشکلاتی را فراهم کرده است از بازارچه‌های مرزی قانونی حمایت کردیم و موضوع کولبران موضوعی بوده که نهادهای داخلی و وزارت کشور اقداماتی را صورت داده‌اند. وزارت خارجه از حوزه مرزی و همکاری‌های کشورها تلاش کرده تسهیلگر و معین باشد ولی نهادهای مجری نهادهای دیگری هستند. اتباع ما باید صیانت شوند و وزارت خارجه در این زمینه قویا ورود کرده است.
خطیب‌زاده ادامه داد: برخی گروهک‌ها تلاش می‌کنند از کولبران استفاده کنند ما تلاش کردیم آنها را به سمت تجارت قانونی هدایت کنیم.
سخنگوی وزارت خارجه درباره گفتوگوی تلفنی رئیسی و ماکرون اظهار داشت: ایران و فرانسه به عنوان دو کشور مهم در چارچوب ۱+۴ و در سطح مذاکره کنندگان در وین و در سطح عالی با هم گفت‌وگو داشتند و گفتوگوی تلفنی قبلا هم انجام شده بود. مواضع ایران به خوبی تبیین و برخی نکات مورد توجه قرار گرفت.
این دیپلمات ارشد کشورمان درباره مذاکرات وین و اینکه توافق نزدیک است نیز خاطرنشان کرد: آنچه در اتاق‌های مذاکرات انجام می‌شود در فضای عمومی گفته نمی‌شود. اگر فردای بازگشت هیأت‌ها به وین طرف‌های مقابل به آنچه حقوق طبیعی ایران گفته شده و به متونی که داده شده و به خواسته‌های بر حق ایران پاسخ درست داده شود در فردای آن روز می‌توانیم به توافق پایدار برسیم و نیاز به ضرب الاجل های ساختگی نیست. تصمیمات سیاسی باید اتخاذ کنند.
وی گفت: در حوزه رفع تحریم‌ها همچنان موضوعات مهم و قابل توجه باقی مانده که توافق را تا امروز ممکن نکرده است. در حوزه راستی آزمایی و تضمین‌ها و اینکه مجددا آمریکا حقوق بین‌الملل را به مسخره نخواهد گرفت و مجددا اتباع ما را به بهانه دور زدن تحریم‌ها به گروگان نمی‌گیرد حتما باید پیشرفت‌ها به صورت قابل قبول باشد که بتوانیم پرونده را در حوزه اخذ تضامین ببندیم.
خطیب‌زاده ادامه داد: در حوزه راستی آزمایی به صورت مشخص همه ایده‌ها مکتوب شده است و الان از فاز ایده‌ها رد شدیم و هیأت ایران خلاقانه و مبتکرانه طی سه هفته گذشته همه موارد را مکتوب کرده و امروز منتظر پاسخ طرف‌های مقابل هستیم و امیدواریم که در کمترین زمان ممکن در حوزه رفع تحریم‌ها که ماموریت امروز بخشی از همکاران در وزارت خارجه است به نتیجه خوب برسیم.
وی تصریح کرد: دولت سیزدهم در موازی با آنچه بخشی از وزارت خارجه در حوزه رفع تحریم‌ها انجام می‌دهد در حوزه خنثی سازی تحریم‌ها و ایجاد سازوکارهای منطقی تجارت در حوزه بین‌الملل پیشرفت‌های بسیار قابل توجهی داشته است و ما همه چیز را به آنچه در وین رخ می‌دهد گره نزدیم که روزی حتما که بشود جزییات را گفت این روزها و دستاوردهای آن برای ملت بیان شود.
خبرنگار ی درباره اخبار منتشر شده مبنی بر اینکه قرار است نشست کاری بین ایران و کره جنوبی درباره اموال مسدود شده ایران در سئول برگزار شود سؤال کرد که خطیب‌زاده با بیان اینکه کره جنوبی بدهی‌های قطعی به ایران دارد، گفت: بانک مرکزی مطالبات چند میلیارد دلاری از طرف‌های کره دارد در ملاقات معاون وزیر خارجه کره جنوبی با معاون سیاسی وزیر خارجه ایران در وین پیشنهاداتی را مطرح کرده بودند که قرار شد نهادهای ذیربط در داخل ایران پیگیری کنند که اینها پیگیری‌ها شده و امیدوار هستیم یک بار برای همیشه این پرونده بسته شود.
وی بیان کرد: متاسفانه تجربه خوبی از اظهارات قبلی مقامات کره‌ای وجود ندارد و امیدواریم این بار بتواند آنچه پیشنهاد شده به صورت عملیاتی و با نتیجه خوب حاصل شود.
خبرنگاری به اظهارات معاون وزارت خارجه انگلیس در امور خاورمیانه مبنی بر اینکه ما به ایران پیشنهاد داده‌ایم که در صورت پایبندی به توافق، تحریم‌ها لغو می‌شود و همچنین خواستار توقف فوری غنی سازی از سوی ایران شده اشاره کرد و موضع خطیب‌زاده را جویا شد که وی در این باره و همچنین اظهارات اخیر وزیر خارجه انگلیس اظهار داشت: فکر می‌کنم مذاکره کنندگان انگلیس باید مقامات خودشان را از گیجی نسبت به آنچه در وین اتفاق می‌افتد، خارج کنند.
این دیپلمات ارشد کشورمان تصریح کرد: آنچه به عنوان حقوق قطعی جمهوری اسلامی ایران در حوزه فناوری‌های صلح آمیز هسته‌ای است، لایتغیر باقی خواهد ماند و فراتر از آن هم آنچه در برجام تضمین شده کف خواست ایران بوده است. ما برجام را چارچوب تعهدات طرف مقابل و در حوزه هسته‌ای هم تعهدات ایران می‌دانیم. اجازه دهند در وین و در همین چارچوب بحث‌ها جلو برود و اگر اظهاراتشان مصارف داخلی دارد، من در آن حوزه ورود نمی‌کنم.
وی گفت: انگلیس این روزها اظهارات بسیار شاذی دارد که باید پرس و جو شود در چه حوزه‌ای این گیجی به مقامات انگلیسی منتقل شده است.
خطیب‌زاده درباره سامانه پرسمان میخک وزارت خارجه نیز گفت: قسمت سامانه پرسمان درباره تردد ایرانیان از چند هفته قبل فعال شده و یک کمیته بین نهادی وجود دارد و وزارت خارجه میزبانی آن کمیته را درد.
وی همچنین گفت که برای سفر اردوغان هنوز تاریخی قطعی نشده ولی این سفر در دستورکار و برنامه ریزی است. اجلاس سران آستانه را داریم که در دستورکار قرار دارد.
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی درباره مذاکره ایران و آمریکا نیز اظهار داشت: آنچه در وین در حال اتفاق است کاملا روشن است. ایران و ۱+۴ در حال تلاش برای این هستند که مطمئن شوند بازگشت آمریکا قابل اطمینان است. بین آمریکا و ایران باید تبادل نظرهایی صورت می‌گرفته که مسیر مکتوب انتخاب شده و براساس شناخت از رفتار طرف مقابل این مسیر انتخاب شده است. آنچه به عنوان مکتوبات غیررسمی بین ایران و آمریکا از طریق هماهنگ کننده اتحادیه اروپا انجام می‌شود مسیری است که تا به امروز انجام شده و تا زمانی لازم باشد گفت‌وگوها از همین طریق انجام می‌شود.
سخنگوی وزارت خارجه درباره یمن گفت:چرخه خشونت با توقف تجاوز ائتلاف خودخوانده و توقف محاصره مردم یمن باید آغاز شود و قطعا مسیر گفت‌وگوهای یمنی - یمنی و راه‌حل سیاسی می‌تواند به این چرخه خشونت پایان دهد.
وی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: ایران طی سال‌های گذشته گفت‌وگوهایی با کشورهای مختلف برای دسترسی به منابع خود داشته با عراق گفت‌وگوهایی داشته است. در حوزه صادرات و دسترسی به منابع مالی خود تخصص‌های خود را داریم. جزییات را به خاطر ابعاد محرمانه آن نمی‌توانم بیان کنم. این به صورت خاص در حال انجام است.
خطیب‌زاده در پاسخ به سؤالی گفت: اتفاقی در حوزه لوله‌های انتقالی گاز به ترکیه رخ داده بود که بلافاصله دوستان در ترکیه از آن اختلال فنی مطلع شدند و هیأت‌شان آمدند و با همکاری دوستان در ترکیه تلاش شد در اسرع وقت مرتفع شود و این مسائل در حوزه صادرات رخ می‌دهد و مهم این بوده که در اسرع وقت حل شود.
وی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: حق‌آبه ایران از هیرمند قطعی است. هیأت حاکمه سرپرستی افغانستان گفته که سد را باز کرده ولی آبی به مرزهای ایران نرسیده است. برای ما باز شدن سد مهم نیست دریافت حق‌آبه مهم است کلیه موانع را این هیأت باید مرتفع کند و این ملاک مهم است که تا چه میزان این هیأت مسئولیت پذیر و به توافقات دوجانبه و معاهدات بین‌المللی پایبند است. وزارت خارجه از همه ابزارهای خود استفاده کرده که این حق‌آبه تامین شود.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: ذات رژیم صهیونیستی تجاوز است و روزی ندیدیم که دولت سوریه مورد هدف این رژیم قرار نگرفته باشد از تمام توان خود استفاده می‌کنیم در کنار دولت و مردم سوریه به این تجاوزات پایان دهیم.
وی همچنین گفت: اجلاس سران آستانه در دستورکار است و تاریخ اولیه این است که تا قبل از بهار تاریخی را تعیین کنیم ولی باید ببینیم زمانبندی چگونه جلو خواهد رفت.
سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به اظهارات وزیر امور خارجه مغرب؛ گفت: اولین بار نیست که وزیر خارجه مغرب این اظهارات را انجام می‌دهد اما ما به خاطر مردم فرهیخته مغرب تلاش کردیم که از آن عبور کنیم. وزیر امور خارجه مغرب بهتر از هر کس دیگری می‌داند که شاهد رفتارهای این کشور در حوزه توسل به خشونت، دخالت‌های نظامی و اطلاعاتی در سایر کشورها باعث چه تنش‌هایی در آن منطقه شده است.
خطیب‌زاده ادامه داد: باید زودتر به دامان ملت خود برگردند و به جای فرافکنی‌های بی ارزش تلاش کنند عضو مسئولی در جامعه اسلامی و کشورهای مسلمان باشند.
