ادامه پول پاشی برای کاهش نرخ سود /تهدیدی به نام «افزایش تورم»

اتفاقات مهم هفته دوم از دومین ماه زمستان راوی کاهش بسط پول در این بازار بوده اما تنها در مقایسه با دو هفته قبل. به عبارت دیگر همچنان معاملات بازار باز در سطح بالایی قرار داشته و روند پول پاشی به منظورکاهش نرخ سود بین بانکی ادامه دارد.

کاهش بسط نقدینگی در بازار باز 

در هفته دوم بهمن ماه، در بازار باز بانک مرکزی برای یازدهمین هفته متوالی با تمام اوراق پیشنهادی بانک ها موافقت کرده و 77 هزار میلیارد تومان بسط پول در ازای خرید اوراق پیشنهادی بانک ها در این بازار را انجام داد.

این بسط با صلاحدید بانک مرکزی در هر هفته انجام می شود و زمانی که بانک مرکزی با صد درصد اوراق پیشنهادی نهادهای مالی موافقت می کند معنایش این است که سیاستی هم سو با رفع نیاز بانک ها در پیش گرفته است.

در هفته قبل این بسط در حدود 81 هزار و 400 میلیارد تومان بوده که بالاترین رقم هفتگی در این بازار به شمار می آمد. با این که حجم بسط پول در هفت روز منتهی به 11 بهمن ماه  5 درصد کمتر شد اما باز هم در سطح بالایی از عملیات هفتگی در تاریخ این بازار قرار دارد.

خالص بسط پول در این بازار که حاصل کسر بسط فعلی پول از کل نقدینگی جمع شده ناشی از عملیات هفته قبل است در این مقطع افتی قابل توجه داشته و به منفی 4 هزار و 450 میلیارد تومان رسید. به عبارت دیگر خالص عملیات در هفته دوم بهمن ماه، انقباضی بوده و در کمترین سطح خود در 6 هفته اخیر قرار گرفته است.

از سوی دیگر اما برخی خالص دارائی بانک ها در این بازار را موضوع مهم تری برای رصد فعالیت نهادهای مالی و اثر بخشی تورمی آن از کانال پایه پولی می دانند.

در همین راستا از ابتدای پاییز امسال که عملیات به صورت انبساطی آغاز شد تا کنون در نهایت مانده دست بانک ها در حدود 74 هزار و 510 میلیارد تومان بوده که تا هفته گذشته حتی به مرز 79 هزار میلیارد تومان رسید. برخی اعتقاد دارند سطح بی رویه پول پاشی در این بازار مانده عملکرد هفتگی بانک ها  را در سطح بالایی قرار داده و منجر به خلق 74 هزار و 510 میلیارد تومان  پایه پولی از این کانال شده است که می تواند اثر تورمی در کشور به همراه داشته باشد. البته برخی در پاسخ به این افزایش پایه پولی اذعان دارند که این رشد قابل کنترل خواهد بود و می توان در ادامه این پول را از بانک ها جمع آوری کرد.

استدلال بانک مرکزی اما در این بازار برای بسط های بی رویه خود، کنترل نرخ سود بین بانکی در بازار شبانه است. در همین راستا حتی نرخ سود در بازار باز را نیز کاهش داده تا بانک ها تمایل بیشتری برای رفع نیازهای مالی خود از این بازار داشته باشند.

این نرخ در هفته گذشته به 19.2 درصد رسیده و در این هفته نیز در همین سطح باقی ماند که کمترین میزان در 4 ماه اخیر بوده است. این عمل باعث کاهش رونق در بازار شبانه و در ادامه کاهش نرخ سود بین بانکی شد.

کاهش اعتبارات قاعده مند در بازار بین بانکی

در هفته منتهی به 11 بهمن ماه اعتبارات قاعده مند به 460 میلیارد تومان رسید. اعتبارات قاعده مند به نوعی نمایانگر استقرض بانک ها از بانک مرکزی در بازار شبانه است.  در این بازار به طور کلی داد و ستد پولی میان نهادهای مالی صورت می گیرد که تاریخ سررسیدی کوتاه مدت و نرخ سودی توافقی دارد. این نرخ همان نرخ بهره تاثیر گذار در اقتصاد کشور است که دامنه آن را بانک مرکزی تعیین می کند. کف و سقف نرخ در این بازار 14 تا 22 درصد بوده و مدت هاست در این کوریدور ثابت مانده است.

وقتی بانک مرکزی در بازار باز با درخواست بانک ها به صورت صددرصدی توافق می کند و بسط های پول در آن بازار در بالاترین سطح قرار داشته باشد حجم معاملات در این بازار نیز کاهش داشته و در ادامه نرخ بهره نیز کاهشی قابل توجه پیدا می کند.

روند میانگین هفتگی اعتبارات قاعده مند در بازار شبانه نشان می دهد سطح این عملیات در بازار بین بانکی به حداقل خود در بازه چهار ماهه رسیده و از میانگین هفته ای 21 هزار میلیارد تومان به هفته ای هزار و 500 میلیارد تومان تقلیل پیدا کرده است. نرخ بهره نیز در این بازار در مدت مشابه با کاهش مواجه شده ودر سطح 20.45 درصد قرار گفته است.