مهسا مژدهی: با گذشت بیش از یک روز از ناآرامی های تاریخی در پایتخت ایالات متحده، ترامپ بالاخره انتقال قدرت را پذیرفت و همزمان در آستانه برکناری قرار گرفت. در این میان تنها کسی که هنوز در کنار رییس جمهور آمریکا باقی مانده، رودی جولیانی است.
آمریکا هنوز در بهت اتفاقاتی است که چهارشنبه شب در پایتخت این کشور و در ساختمان کنگره رخ داد. وقتی این گروه خشن در میانه شب ساختمان کنگره را با فشار پلیس ترک کردند، نمایندگان یک بار دیگر بر روی صندلی هایشان قرار گرفتند و به شکایت نمایندگان جمهوری خواهی که مدعی تقلب در ایالت هایی از آمریکا شده بودند، رسیدگی کردند. نتیجه این رسیدگی نشان داد که دیگر کم تر کسی، حتی در میان جمهوری خواهان جرات حمایت از ترامپ را دارد. به همین خاطر پرونده ای که به نظر می رسید جنجال بیشتری را در میان نمایندگان کنگره به پا کند، تحت تاثیر فضای ایجاد شده توسط هواداران ترامپ به سادگی تبدیل به جلسه ای نمایشی شد که به تایید آرای بایدن انجامید. اما به نظر می رسد خدشه ای که طرفداران ترامپ همزمان به حیثیت جمهوری خواهان و دموکراسی آمریکا وارد کردند،به سادگی قابل جبران نیست.
پس از اتفاقات چهارشنبه پیش از هر کشور دیگری عربستان و ترکیه به شهروندان خود نسبت به وقایع ایالات متحده هشدار دادند.
کمی بعد دو تن از مقامات سابق پنتاگون فرصت را مناسب دیده و ترامپ را به خاطر روشن کردن آتش شورش در آمریکا سرزنش کردند، ژنرال جوزف دانفورد، رئیس ستاد مشترک آمریکا تا سال ۲۰۱۹ که مشاور نظامی ارشد ترامپ بود، گفت رهبرانی هستند که همچنان به تضعیف یک انتقال مسالمت آمیز ادامه میدهند.
مارک اسپر، وزیر دفاع اخراجی ترامپ هم انتقام خود را از او گرفت. او به نام ترامپ اشاره نکرد اما "اطلاعات غلط دو حزبی و ادعاهای غلط درباره این انتخابات" را عامل تحریک مردم دانست. اسپر در پیامی توییتری نوشت: حمله به کنگره شوکه کننده و غیر آمریکایی بود.
در میان جمهوری خواهان،تد کروز، سناتور جمهوری‌خواه تکزاس که رهبری اعتراض به آرای الکتورال در کنگره را بر عهده گرفته‌است، با صدور بیانیه‌ای حمله به ساختمان کنگره را «یک اقدام مطرود تروریستی» و «حمله به ارزش‌های دموکراتیک ایالات متحده» توصیف کرد و تاکید کرد باور دارد انتقال قدرت در کشورش به صورت مسالمت آمیز انجام خواهد شد.
در خارج از امریکا هم واکنش ها با سرزنش ترامپ همراه بود. «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه با اشاره به بحران پیش آمده در آمریکا گفت، این کشور دیگر حق ندارد برای دیگر کشورها درباره دموکراسی نطق کند. زاخارووا در حساب «فیسبوک» خود نوشت: «ایالات متحده دیگر هرگز قادر نخواهد بود به جهان بگوید ما معیار و نمونه کامل دموکراسی هستیم».
«امانوئل مکرون» رئیس‌جمهور فرانسه در پیامی ویدئویی گفت: «می‌خواهم دوستی و باور خود را به ایالات متحده ابراز کنم. آنچه امروز در واشنگتن دی سی رخ داد، قطعاً (رفتار) آمریکایی نبوده است. ما به قدرت دموکراسی‌هایمان باور داریم. ما به قدرت دموکراسی آمریکا ایمان داریم».
«دومینیک راب» وزیر امور خارجه انگلیس نیز در پیامی توییتری نوشت: «آمریکا حق دارد به دموکراسی خود افتخار کند و برای اقدامات خشونت آمیزی که علیه انتقال قانونی و صحیح قدرت رخ داده است، هیچ توجیهی وجود ندارد».
«هایکو ماس» وزیر امور خارجه آلمان نیز از هواداران ترامپ درخواست کرد «به زیر پا گذاشتن ارزش‌های دموکراتیک» خاتمه دهند. این دیپلمات آلمانی افزود: «دشمنان دموکراسی از دیدن این تصاویر باورنکردنی از واشنگتن دی‌سی، خرسند می‌شوند». از سوی دیگر سخنگوی «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد در پیامی به نقل از وی نوشت: «در چنین شرایطی رهبران سیاسی باید هواداران خود را به خویشتن‌داری دعوت کرده و به رویه‌های دموکراتیک و حاکمیت قانون احترام بگذارند».
«جاستین ترودو» نخست‌وزیر کانادا نیز در پیامی توییتری نوشت: «کانادایی‌ها از حمله به دموکراسی در ایالات متحده، نزدیک‌ترین متحد و همسایه ما، عمیقاً ناراحت و آشفته شده‌اند. خشونت هرگز بر خواسته مردم پیروز نمی‌شود. دموکراسی باید در آمریکا حفظ شود و همین اتفاق نیز خواهد افتاد». «نارندرا مودی» نخست‌وزیر هند نیز در پیامی نوشت: «از دیدن اخبار پیرامون شورش و خشونت در واشنگتن دی‌سی آشفته شدم. انتقال مسالمت‌آمیز و منظم قدرت باید ادامه یابد. نباید اجازه داد این روند دموکراتیک نباید با اعتراضات غیرقانونی مورد تخریب قرار گیرد».
بوریس جانسون که خود به ترامپ آمریکا معروف است و درگذشته روابط گرمی با دونالد داشت، طی کنفرانس خبری گفت: «ایالات متحده آمریکا نماد دموکراسی است و نمی‌توان مردم را به بهانه تقلب در انتخابات به یورش به کنگره تحریک کرد». نخست‌وزیر انگلیس همچنین گفت: «من تشویق افراد برای بروز رفتار خشونت‌آمیز و حمله به کنگره را محکوم می‌کنم و معتقدم که ترامپ حق نداشت».
در میان همه کسانی که ترامپ را مقصر آشوب در ایالات متحده و به خطر انداختن دموکراسی دانستند، تنها رودی جولیانی به او وفادار ماند. رودی جولیانی، شهردار سابق نیویورک که رهبری شکایت‌های حقوقی ترامپ برای تغییر نتیجه انتخابات ۲۰۲۰ را در دست داشت، گفت حامیان رئیس جمهوری آمریکا که با خشونت به کنگره آمریکا حمله ور شدند "در طرف درست قانون و تاریخ" ایستاده بودند! رودی جولیانی در پیامی توییتری نوشت: خطاب به همه میهن پرستانی که این انتخابات متقلبانه را به چالش کشیدند؛ رئیس جمهوری آمریکا از شما میخواهد که نظراتتان را مسالمت آمیز بیان کنید. ما حزب قانون و نظم هستیم. شما در طرف درست قانون و تاریخ ایستاده اید. در راستای احترام به همه عمل کنید.
روزنامه صبح آمریکا در کاور روزنامه خود با انتشار تصاویری از حمله معترضان به کنگره که مقامات آمریکایی به آنها عنوان تروریست داده اند نوشت: پس از هرج و مرج در واشنگتن؛ ترامپ اراذل و اوباش را تحریک کرد.
تارنمای شبکه آمریکایی سی ان ان هم روز پنجشنبه نوشت: ایالات متحده صحنه هرج‌ومرج و آشوب‌های انتخاباتی است و با وجود گرفتاری کشورهای سراسر جهان در همه‌گیری کووید – ۱۹، چین در مسیر پیشرفت قرار دارد و در حال احیای اقتصاد و دنبال کردن اهداف ژئوپولیتیکی‌اش است.
روزنامه فرانسوی «لوپریزین» نوشت: دیشب (چهارشنبه شب) در واشنگتن صحنه‌های بی‌سابقه‌ای از هرج و مرج و شورش طرفداران «دونالد ترامپ» رقم خورد که به زعم بسیاری از ناظران، «کودتا و روز سیاهی» در تاریخ ایالات متحده ثبت شد که ارکان دمکراسی را در این کشور به لرزه درآورد.
در حالی که ترامپ ظهر پنجشنبه با گفتن اینکه مبارزه ادامه دارد، انتقال قدرت در روز بیستم ژانویه را پذیرفت، مقامات دولت او یکی پس از دیگری دست به استعفا زدند. اولین کسی که دست به چنین اقدامی زد مشاور ارشد امنیت ملی ترامپ بود. «رایان تالی» مشاور ارشد شورای امن یت ملی آمریکا در امور روسیه بدنبال شورش هواداران دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده از سمت خود کناره‌گیری کرد.
نفر بعدی سرپرست سابق ستاد کارکنان کاخ سفید و فرستاده ویژه آمریکا به ایرلند شمالی بود که در پی شورش هواداران دونالد ترامپ از سمت خود کناره‌گیری کرد. نفر بعدی که پشت ترامپ را پس از این اتفاقات خالی کرد، «الین چاو» وزیرحمل و نقل کابینه او بود.
زمزمه درخواست های برکناری ترامپ از قدرت از همان زمانی که هواداران او هنوز داخل کنگره بودند اغاز شد. ایلهان عمر نماینده مسلمان کنگره اولین کسی بود که گفت در حال تهیه طرحی است که ترامپ را زودتر از موعد از کاخ سفید بیرون بیاندازد. نفر بعدی «چاک شومر» سناتور ارشد و رهبر اقلیت سنای آمریکا بود خواستار برکناری «دونالد ترامپ» از ریاست جمهوری شد.
پنجشنبه شب طرحی که از بیست و چهارساعت قبل زمزمه آن مطرح شده بود، به صورت یک لایحه منتشر شد.
اعضای دموکرات کمیته قضایی مجلس نمایندگان آمریکا پیش‌نویس لایحه استیضاح مجدد «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا را منتشر کردند. به نوشته روزنامه «ایندیپندنت»، «دیوید سیسیلین»، «جیمی راسکین» و «تد لیو» از جمله نمایندگانی هستند که این اسناد را منتشر کرده و اعلام کردند ترامپ باید به‌خاطر «سوء استفاده از قدرت» استیضاح شود. در این پیش‌نویس آمده است: «رفتار دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در دفترش، با جرایم و تخلفات سنگین همراه بوده که تحریک عامدانه به خشونت علیه دولت ایالات متحده از جمله آنها است».
از سوی دیگر «تد لیو» نماینده کنگره آمریکا از «مایک پنس» معاون ترامپ خواست تا اجرای متمم بیست‌وپنج قانون اساسی آمریکا، ترامپ را از قدرت برکنار کند.
نانسی پلوسی هم ساعتی بعد در نشستی خبری از «مایک پنس» معاون ترامپ درخواست کرد با استناد به متمم ۲۵ قانون اساسی آمریکا برکناری رئیس جمهور آمریکا را میسر کند. وی خاطرنشان کرد، درصورتی که پنس نتواند از این طریق موجب برکناری ترامپ شود، رویه استیضاح ترامپ پیش گرفته خواهد شد. پلوسی ضمن محکوم کردن حمله روز چهارشنبه هواداران ترامپ به ساختمان کنگره آمریکا گفت: «این اقدام فتنه‌انگیزانه، حمله‌ای توصیف ناپذیر علیه ملت و مردم ما بود».
به نظر می رسد این اولین بار در نزدیک به دو قرن گذشته است که رییس جمهوری این چنین با بی ابرویی سیاسی وادار به ترک قدرت می شود. اگر او استیضاح شود، یک رکورد را در میان دیگر روسای جمهور آمریکا شکسته است و فلسفه ایالات متحده که تقدیر و احترام ابدی برای روسای جمهوری این کشور را حتی با وجود خطاهایشان به ارمغان می آورد، نقض خواهد شد. واکنش ها به اتفاقات روز چهارشنبه نشان داد که اغلب آمریکایی ها بر سر امنیت کشور و حفاظت از دستاوردهای دموکراتیک این کشور در مسائل داخلی، بی تعارف عمل می کنند و زمانی که بین یک شخصیت حزبی و امنیت ایالات متحده مجبور به انتخاب باشند، دومی را انتخاب خواهند کرد.
با این حال بسیاری از ناظران معتقدند دموکراسی آمریکای بعد از این حوادث نشان داد که تا چه اندازه شکننده و غیرقابل اعتماد است و جامعه در این کشور تا چه حد چند پاره و مستعد آشوب های خطرناک است. همزمان بسیاری معتقدند عملکرد پلیس در اتفاقات چهارشنبه نشان داد تا زمانی که در اعتراضات پای سفید پوستان در میان باشد، آمریکایی ها باید شاهد رفتاری متفاوت با متخلفان باشند و این موضوع می تواند در آینده مشکلات بیشتری را برای ایالات متحده ایجاد کند.
>>> بیشتر بخوانید:
سه‌ساعت آشوب در قلب ابرقدرت جهان؛آیا واقعا ترامپ پایگاه قوی مردمی دارد؟
روزگار ترامپ سیاه می‌شود یا لشکر74میلیونی به کمک او می‌آید؟
بهت دنیا از روز ناآرام واشنگتن
312 310
