سخنگوی صنعت برق معتقد است، « افراد متمول جامعه فکر می‌کنند هر چقدر می‌توانند باید از انرژی بیشتر استفاده کنند». (ایرنا۳۰ دی ۱۴۰۰).
آقای رجبی مشهدی که مدیرعاملی سازمان برق ایران را هم بر عهده دارد، در گفتگویی با خبرگزاری ایرنا، بیان کرده که « اغلب خانواده‌های ایرانی مصرفی در حد الگو دارند اما ۲۵ درصد مشترکان بیش از الگو مصرف می‌کنند، وی گفت: ۵۰ درصد مصرف برق انرژی کشور توسط این ۲۵ درصد مصرف می‌شود و ۵۰ درصد هم سهم ۷۵ درصد مشترکان است که نشان از ناعادلانه مصرف کردن انرژی توسط ۲۵ درصد مردم است».
به این ترتیب سخنگوی صنعت برق به این نتیجه رسیده است که 25 درصد مردم ایران که در واقع الگوی مصرف برق را رعایت نمی کنند از افراد متمول جامعه هستند و در این رابطه سخنگوی صنعت برق همچنین تصریح کرده، « بخشی از مشترکین هم ممکن است تمکن مالی داشته باشند و از برق، بی رویه استفاده کنند، ما به این‌ها هشدار می‌دهیم که سعی کنند مصرف خود را کاهش دهند.» (خبرگزاری صداوسیما۱۸ بهمن ۱۴۰۰).
حال ببینیم معیار تخصصی توانیر برای قراردادن 25 درصد افراد جامعه در گروه متمول ها چیست؟ الگوی مصرف چیست، چگونه می توان به آن دست یافت و پرمصرف های صنعت برق چه کسانی هستند؟
بر اساس اعلام شرکت توانیر، « الگوی برق در این فصل برای همه‌ی استان‌ها ۲۰۰ کیلووات ساعت است». (خبرگزاری صداوسیما، ۰۲ بهمن ۱۴۰۰). طبق اعلام سخنگوی صنعت برق، « مشترکینی که تا ۵۰ درصد از الگوی مصرف هر منطقه کمتر مصرف کند قبوض برقشان رایگان خواهدشد». (همان). یعنی اگر تا 100 کیلووات در هر دوره برق مصرف شود بهای آن رایگان خواهد بود و اگر هم بیشتر از 200 کیلووات مصرف شود به صورت پلکانی بهای برق افزایش خواهد یافت.
لذا با توجه به اینکه مراحل قرائت کنتور تا صدور قبض برق تا 60 روز نیز متغییر می باشد ما یک حالت متوسط 45 روز را در نظر گرفته و بر اساس آن محاسبات را انجام می دهیم. به عبارت ساده تر مشترکان برق لازم است در این 45 روز زیر 200 کیلووات مصرف کنند تا مشمول افزایش پلکانی نشوند و اگر هم می خواهند بهای برقشان رایگان شود لازم است تا مصرفشان در این دوره 45 روزه زیر 100 کیلووات باشد.
اکنون لازم است نگاهی بیاندازیم به مصرف لوازم برقی ضروری تا ببنیم که این الگو چگونه قابل دستیبابی است.
برای این منظور لوازم ضروری زندگی را به شرح زیر در نظر گرفته و میزان مصرف آن ها را بر اساس وات بر ساعت و در کمترین حالت مصرفی در نظر می گیریم. منظور این است که این دستگاه ها در یک ساعت اگر روشن باشند چه میزان برق مصرف می کنند. مقدار مصرف هر وسیله برقی در یک ساعت در مقابل هر وسیله نوشته شده است:
محاسبه مصرف برق لوازم یاد شده به سادگی امکان پذیر است. شما می‌توانید برای تعیین انرژی مصرفی یک دستگاه از این فرمول استفاده کنید:
با ضرب کردن وات در واحد زمان می‌توانیم به طور تقریبی مبلغ قبض برق خود را محاسبه کنیم.
• مثال: فرض کنیم یخچال منزل با متوسط توان ۲۵۰ وات در 24 ساعت شبانه روز کار می‌کند. (۲۵۰ وات) × (24 ساعت شبانه روز) = 6000 وات ساعت
• اکنون لازم است نتیجه را تقسیم بر ۱۰۰۰ کنیم. هر یک کیلووات ساعت برابر ۱۰۰۰ وات ساعت است، با این کار جوابی که بر حسب وات ساعت است به کیلووات ساعت تبدیل می‌شود.
• مثال: در محاسبه‌ی بالا، یخچال موردنظر روزانه 6000 وات ساعت انرژی مصرف می‌کند. 6 کیلو وات ساعت در شبانه روز = (۱کیلووات/۱۰۰۰وات)÷(6000 وات ساعت در روز)
بنابراین فقط یخچال منزل در کمترین حالت خود، به طور متوسط در شبانه روز 6 کیلووات ساعت انرژی برق مصرف می کند که اگر این رقم را در 45 روز ضرب نماییم به عدد 270 کیلووات ساعت خواهیم رسید!
عدد به دست آمده فقط برای یکی از لوازم ضروری زندگی است که 70 کیلووات از سهمیه در نظر گرفته شده به عنوان الگوی مصرف برق بالاتر است.( حداکثر سقف مجاز 200 کیلووات است و نصف آن یعنی 100 کیلووات مشمول برق رایگان می شود).
اگر این محاسبات را برای سایر لوازم برقی ضروری زندگی نیز انجام دهیم به ارقام بالاتری می رسیم که الگوی مصرف برق را کاملاً نقض می کند و حتی ممکن است مشمول محاسبه افزایش پلکانی نیز بشود. اگر به قبوض برق خود در این دوره نگاهی بیاندازید متوجه خواهید شد که احتمالاً به تازگی در دسته گروه های پرمصرف قرار گرفته اید.
همان گونه که ملاحظه می شود این لیست در ساده ترین حالت ممکن و بدون در نظر گرفتن لوازمی مانند پمپ آب، پلوپز، چرخ گوشت، سشوار، گیرنده دیجیتال، فر، ماشین ظرفشویی، لوستر، مودم، یا حتی دستگاه تصفیه آب که این روزها جزو ضروریات زندگی است تهیه شده است.
به نظر می رسد آن تعداد از مشترکان برق که الگوی مصرف مورد نظر توانیر را رعایت نمی کنند و جزو گروه های متمول جامعه نیز به شمار آمده اند، در واقع همین مصرف کنندگان عادی هستند که نه با مصارف خارج از الگوی خود بلکه بر اساس معیارهای شرکت توانیر به گروه پرمصرف ومتمول جامعه تبدیل شده اند.
چه بسا که بسیاری از این مشترکان برق بر اساس شاخص های اقتصادی حتی فقیر نیز محسوب شوند.
در این نکته که سرانه مصرف انرژی در ایران نسبت به سایر کشورها بالاتر است تردیدی نیست اما اینگونه تقسیم بندی افراد جامعه به متمول و غیرمتمول آن هم بدون در نظر گرفتن شاخص های اقتصادی و تنها بر اساس اعداد و ارقام تخصصی جداول برقی، موجب بروز تبعات اجتماعی برای مجموعه توانیر و وزارت نیرو که اتفاقاً ماهیت آن ارایه خدمات اجتماعیِ فراگیر است خواهد شد.
منابع:
- جدول توان مصرفی دستگاه های برق barghnews.com/00087y
- سهم مردم خوزستان بوشهر و هرمزگان از برق رایگان https://www.alef.ir/news/4000726148.html
- چگونه کیلووات را محاسبه کنیم https://www.wikihowfarsi.com/
- جزییات تغییر قیمت برق https://www.eghtesadonline.com/n/32cB
- رجبی مشهدی: تعرفه پرمصرف‌ها برابر متوسط قیمت خرید تجدیدپذیرها محاسبه می‌شود snn.ir/0041vl
- ماجرای پیامک‌های توزیع برق به مشترکین چیست؟ https://www.iribnews.ir/00E4wU
- مصرف زیر ۲۰۰ کیلووات برق در زمستان، کمتر از ۲۰ هزار تومان هزینه دارد www.imna.ir/news/550181/
- هزینه برق چه کسانی تغییر نمی کند؟ https://www.eghtesadonline.com/n/34s4
- یارانه برق پرمصرف‌ها کاهش می‌یابد/ ۷۵ درصد مشترکان زیر الگوی مصرف برق هستند https://www.mizan.news/003JnK
