دکتر مصطفی قانعی درباره دو واکسن جدیدی که کمیته علمی کرونا پیش‌تر درباره ورود آنها به فاز مطالعات بالینی توضیحاتی داده بود، گفت: منظور دو واکسن MRNA شرکت رناپ و واکسن کشته شده یا غیرفعال شرکت اسوه است. در مورد واکسن MRNA فاز پیش‌بالینی به اتمام رسیده و منتظر مجوز برای آغاز کارآزمایی بالینی است. واکسن اسوه نیز مجوز ورود به فاز بالینی را اخذ کرده است.
وی ادامه داد: همچنین واکسن نورا هم فاز سوم مطالعات بالینی خود را به اتمام رسانده و منتظر مجوز ورود به بازار عمومی است. تصور می‌کنیم دو واکسن شرکت‌های رناپ و اسوه از حدود اردیبهشت ماه سال آتی به چرخه مصرف عمومی برسد.
وی افزود: در حال حاضر هر ۳ این واکسنها ساخته شده و تنها اجازه دارند به عنوان بوستر دز مصرف شوند؛ زیرا جمعیت زیادی از کشور واکسینه شده اند. معمولا برای فاز اول مطالعات بالینی کار با حدود ۴۰ یا ۵۰ نفر آغاز می‌شود.
وی درباره آخرین اخبار از سایر واکسن‌های ایرانی کرونا، اظهار کرد: مجموع واکسن‌هایی که از تولید داخل، فروش رفته است، حدود ۲۰ میلیون دز بوده است.
قانعی همچنین گفت: واکسن کووایران برکت اعلام کرد که توانسته است با سویه امیکرون هم نوعی از واکسن را ارائه دهد ولی هنوز مجوز استفاده برای آن صادر نشده است. واکسن‌های پروتئینی پاستوکووک، اسپایکوژن و کووپارس همچنان به شیوه سابق موجود هستند. دز استنشاقی واکسن کووپارس نیز در انتظار اخذ مجوز برای ورود به واکسیناسیون است که با این اتفاق ایران جزو کشورهایی خواهد بود که واکسن استنشاقی هم دارد.
او با تاکید بر اینکه به تدریج اتفاقات مثبت و بزرگی در حوزه واکسن‌های داخلی رخ خواهد داد، بیان کرد: با ورود واکسن MRNA ایرانی به چرخه مصرف دیگر می‌توان آن را برای هر جهشی از ویروس که در گردش است استفاده کرد؛ بنابراین آنچه که قول داده بودیم که در بهمن ماه وضعیت مناسبی خواهیم داشت، میسر شده است و نیازی به واردات نداریم.
قانعی درباره واکسن پاستوکووک نیز گفت: تولید این واکسن هنوز از ابتدای زنجیره در ایران اتفاق نیفتاده است؛ تولید در کشور کوبا صورت می‌گیرد و پر کردن و فرمولاسیون آن در ایران صورت می‌گیرد؛ بنابراین نیاز ارزی برای واردات آن وجود دارد. البته تجهیزات مورد نیاز برای شکلگیری خط تولید از ابتدای زنجیره خریداری شده است. چون ماده اولیه پاستوکووک در کوبا تامین می‌شود باید تامین ارزی صورت گیرد.
وی افزود: در مورد سایر واکسنها باید مواد اولیه تامین شود؛ ولی اگر پول واکسن به موقع و با قیمت مناسب پرداخت شود؛ حتی بدون ارز دولتی این شرکت ها راحت‌تر هستند تا اینکه بخواهند ارز دولتی بگیرند و بعد در صف بانک مرکزی منتظر بمانند و زمانی طول بکشد تا ارز و ماده اولیه فراهم شود. در صورتی که مشکلات ارز حل شده بود، این مشکلات نیز قابل برطرف شدن بود؛ اما اکنون چالش‌هایی وجود دارد.
او درباره خط تولید واکسن اسپوتنیک در ایران نیز اظهار کرد: تولید صورت گرفته است. این واکسن تحت لیسانس روسیه است و مجوزهای لازم را دارد. فکر می‌کنم تولیدات به سازمان غذا و دارو تحویل داده شده است اما، باید بازار مصرف پیدا کند.
قانعی در خصوص اقدامات برای اخذ تاییدیه‌های جهانی برای واکسن‌های داخلی، تصریح کرد: تمام واکسن‌سازها در حال انجام اقدامات مقتضی هستند؛ اصل بر این است که در ابتدا مقالات خود را به چاپ رسانده و مستندات لازم را تهیه کنند. سازمان بهداشت جهانی دیگر عجله‌ای برای تایید واکسن ندارد و اولویت دیگر تایید واکسن نیست؛ چون به اندازه کافی واکسن و شرکت تولید کننده وجود دارد، پس از حالت اضطرار خارج شده‌ایم.
وی در ادامه صحبتهایش با اشاره به اینکه پیش‌بینی می‌شود از سال آینده پاندمی کرونا به اپیدمی تبدیل شود، گفت: در اپیدمی‌ها هم به واکسن نیاز داریم. تجربه نشان داده است که در افراد بالای ۵۵ سال اثربخشی واکسن بیش از شش ماه طول نمی‌کشد؛ بنابراین به احتمال زیاد به تزریق دزهای بعدی واکسن کرونا در سال‌های بعد نیز نیاز خواهیم داشت. زیرساخت تولید واکسن و هر آنچه که نیاز داریم در کشور به وجود آمده است و ما به تکنولوژی ساخت انواع واکسنها دست یافتیم؛ بنابراین می‌توان گفت از همین امسال هم نیازی به واردات واکسن وجود ندارد.
