به گزارش ایرنا، مذاکرات رفع تحریم‌ها پس از یک دوره تنفس کوتاه درحالی از سر گرفته شده است که احتمال دستیابی به توافق نهایی در این دور، به میزان آمادگی و اراده طرف مقابل برای اتخاذ تصمیمات لازم خصوصا در حوزه رفع تحریم‌ها بستگی دارد.
گفت‌وگوها در روزهای پایانی دور قبل وارد فاز جدیدی شده بود که طرف‌های مقابل از آن به عنوان مراحل نهایی مذاکرات یاد می‌کردند. روسای هیات‌های مذاکره کننده پس از برگزاری جلسات دو و چند جانبه در دو نوبت تشکیل جلسه داده تا با حضور تمام اعضا پیش نویس متن توافق نهایی را تکمیل کنند.
شبکه خبری تلویزیونی سی ان ان آمریکا به نقل از سه مقام آمریکایی مدعی شد دولت بایدن بر این باور است که تا پایان فوریه فرصت دارد تا توافق هسته ای ایران را نجات دهد، در غیر این صورت آمریکا باید مسیر خود را تغییر دهد و تلاش های فشرده را برای جلوگیری از دستیابی به سلاح هسته ای آغاز کند.
یک مقام ارشد دولت بایدن که نامی از وی برده نشده است، با اشاره به مذاکرات در سطح بالا در وین که به تازگی از سر گرفته شده است، این دور مذاکرات را حساس خواند و ادعا کرد ما حقیقتا در مرحله نهایی قرار داریم.
مقام دوم دولت آمریکا ادعا کرد هیچ چیز در مورد ایران هرگز یک مسیر مستقیم نیست، اما ما به لحظه تعیین کننده نزدیک می شویم.
شبکه خبری سی ان ان آمریکا گزارش داد شکست در نجات توافق هسته ای، ضربه بزرگی به جو بایدن رئیس جمهوری آمریکا خواهد بود که سعی کرده است دوباره وارد برجام شود. این شکست در شرایطی رخ خواهد داد که تصمیمات سیاست خارجی بایدن پس از خروج بسیار پر آشوب از افغانستان مورد انتقاد قرار گرفته و تلاش های دولت او برای باز داشتن روسیه از حمله احتمالی به اوکراین ادامه دارد.
سی ان ان در تدام سیاست هراس افکنی آمریکا درباره پیشرفت های برنامه صلح آمیز هسته ای ایران در چارچوب برجام در ادامه گزارش خود افزود مقامات دولت بایدن حدود 10 ماه است که در مذاکرات غیرمستقیم با مقامات ایرانی حضور دارند، در حالی که در این مدت ایران به پیشبرد برنامه هسته ای خود ادامه داده است.
این شبکه تلویزیونی آمریکایی ادامه داد مذاکرات در وین این هفته پس از خروج آمریکا از دور آخر - که حدود یک ماه به طول انجامید - از سر گرفته شد. آمریکا گفته است که پیشرفت هایی حاصل شده است. اما مقامات آمریکایی همچنین گفتند که ایران برای دستیابی به توافق باید تصمیمات سیاسی بگیرد.
آنها گفتند: ما پیشرفت کردیم و فهرست تفاوت ها را به موارد در اولویت مهم، از سوی همه طرف ها محدود کردیم. به همین دلیل است که اکنون زمان تصمیم گیری های سیاسی است.
رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران که این هفته برای مذاکرات به وین سفر کرده است، روز چهارشنبه در یک جلسه محرمانه به اعضای کنگره توضیح خواهد کرد. دو مقام در کنگره آمریکا به سی ان ان گفتند که در اوایل این هفته، مالی با اعضای کنگره صحبت کرد و چنین احساسی از توضیحات مالی ایجاد شد که چند هفته آینده مشخص خواهد کرد که آیا توافق دوام می یابد یا از بین می رود.
شبکه خبری سی ان ان اضافه کرد که پس از تصمیم گیری در مورد مسیر پیش رو، دولت بایدن انتظار دارد تا با مخالفت از سوی هر دو حزب دموکرات ها و جمهوری خواهان مواجه شود. نگرانی گسترده ای در میان قانونگذاران آمریکایی در خصوص هر گونه توافق با ایران وجود دارد و آنها اعلام کرده اند اگر مزایای این توافق در چند سال آینده منقضی می شود، چه دلیل برای نجات آن وجود دارد.
این رسانه آمریکایی افزود دولت آمریکا در ابتدا قول داده بود که یک توافق طولانی‌تر و قوی‌تر را با ایران دنبال کند، اما جزئیات این توافق احتمالی همچنان نامشخص است، زیرا حفظ برجام همچنان در کانون توجه فوری قرار دارد.
سی ان ان ادامه داد در همین حال، جمهوری خواهان تهدید کرده اند اگر هرگونه توافق با ایران برای بررسی به کنگره ارائه نشود، آنها تلاش خواهند کرد تا مانع این توافق شوند.
یک مقام دولت آمریکا گفت که بایدن و تیم امنیت ملی او در صورت حفظ توافق، مایلند انتقادهای هر دو طرف را به جان بخرند، زیرا حفظ توافق را گزینه ای بهتر از تلاش برای مهار ایران و کنترل برنامه هسته ای آن می دانند و معتقدند این رویکرد از زمانی که دولت پیشین آمریکا از برجام خارج شد، موفقیت آمیز نبوده است.
این مقام آمریکایی افزود: بازگشت به برجام بهترین راه برای توسعه آن است.
سی ان ان در تداوم ادعاهای مقامات آمریکایی و بکارگیری سیاست شکست خورده فشار حداکثری گزارش داد دولت بایدن گفته است که در صورت نابودی توافق، ایران با پاسخ کامل آمریکا و متحدانش مواجه خواهد شد که شامل افزایش فشار اقتصادی و دیپلماتیک می شود. اما آنها همچنان علاقه مند به حفظ این توافق هستند.
به گزارش ایرنا، سیاست اصولی هیأت مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران از ابتدا این بوده است که ملاک مذاکرات، باید منافع، اصول و دستورالعمل‌های مذاکراتی باشد و زمان دستیابی به توافق هم به تأمین شدن این اصول بستگی دارد. جمهوری اسلامی ایران خواهان دستیابی به توافقی خوب در کوتاه‌ترین زمان ممکن است، اما در مذاکرات تعجیل نمی‌کند و ضرب‌الأجل‌های ساختگی موجب زیرپا گذاشتن اصول و خطوط قرمز نخواهد شد.
مذاکرات رفع تحریم‌ها از هشتم آذر ماه آغاز و در نتیجه ساعت‌ها گفت‌وگوهایی که در سطوح و قالب‌های مختلف برگزار شد، موارد اختلافی کاسته شده است. بر اساس این گزارش پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای در حوزه راستی‌آزمایی و تضمین‌ها حاصل شده اما حوزه رفع تحریم‌ها و اقدامات هسته‌ای، به تصمیمات سیاسی نیاز دارد.
ایالات متحده آمریکا هفته پیش در اقدامی معافیت ایران از برخی تحریم ها درباره برنامه هسته ای را بازگرداند. این معافیت که ماه «می» ۲۰۲۰ به دستور مایک پمپئو وزیر امور خارجه سابق آمریکا لغو شده بود، به کشورها و شرکت های خارجی اجازه می دهد تا در پروژه های غیرنظامی نیروگاه هسته ای بوشهر ایران، نیروگاه آب سنگین اراک و راکتور تحقیقاتی تهران فعالیت کنند.
وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیه‌ای به کنگره اعلام کرد: معافیت تحریمی در راستای خدمت به منافع ایالات متحده در منع اشاعه و ایمنی و محدود کردن فعالیت‌های هسته‌ای ایران طراحی شده است. در ادامه بیانیه یاد شده آمده است که این اقدام به صلاحدید سیاسی با در نظر گرفتن اهداف مزبور صادر شده و نه بر اساس تعهد یا به عنوان بخشی از یک توافق قبلی.
این اقدام با واکنش‌های مختلفی در آمریکا و ایران از یک سو و از سوی دیگر سایر طرف‌ها رو برو شد. از نگاه جمهوری اسلامی ایران این معافیت، «اسقاطیه‌هایی است که دولت ترامپ در ادامه اقدامات ضدبرجامی ملغی کرده» و « بخش بسیارکوچکی در حوزه خواست طرف آمریکایی است». تمرکز جمهوری اسلامی ایران بر انتفاع اقتصادی کشور و مردم از برجام است که در آن حوزه هنوز حرکتی انجام نشده است.
