به گزارش خبرنگار مهر، یازدهمین و آخرین قسمت از مجله علوم انسانی «زاویه» ویژه‌برنامه دهه فجر پنج‌شنبه شب ۲۱ بهمن‌ماه با پخش زنده از شبکه چهار سیما میزبان سید عباس نبوی استاد حوزه و دانشگاه و از اعضای هیئت مؤسس دفتر تحکیم وحدت بود.
نبوی در ابتدای این برنامه زنده گفت: جوامع کره زمین به دو دسته تقسیم می‌شوند. یکی جوامع ریشه دار و مولد که حیات می‌آفرینند و تاریخ سازی می‌کنند. دیگری جوامعی که در سایه آنچه دسته اول ساخته زندگی می‌کنند.
نبوی در ادامه با بیان اینکه ریشه تمدنی و تاریخی منطقه بین النهرین و غرب آسیا ایران است، گفت: جوامع متمدن دارای سه رکن اصلی و اساسی هستند. اول اینکه مبنا دار هستند و قاعده پایه برای حیات در نظر دارند. این مبنا و حیات را از دین و اندیشه می‌گیرند و ریشه‌ای و بنیان دار به آن می‌پردازند. همانند انقلاب اسلامی که ریشه‌های اصلی جوامع امروز ایران را بر پایه گفتمان علوی و حسینی ساخته است و به سوی گفتمان مهدوی در حرکت است.
وی افزود: دوم اینکه جامعه متمدن باید جای خود را میان دیگر جوامع بشری پیدا کند. چنین جامعه ریشه داری باید قدرتی به معنای واقعی باشد و زندگی در جامعه خود را جاری سازد. چنین جامعه‌ای باید حریت، استقلال و خودباوری را در عمل و در ابعاد وسیع جهانی به نمایش بگذارد. همانگونه که ملت ایران است.
نبوی اضافه کرد: یکی از محققان غربی تعبیر زیبایی از انقلاب اسلامی ایران داشت. او معتقد بود تلاش‌های انجام شده جهت بحران‌زیست کردن انقلاب اسلامی ایران همواره شکست خورده است و انقلاب اسلامی ایران همیشه بر بالای این بحران‌ها می‌ایستد.
نبوی در معرفی سومین رکن یک جامعه متمدن گفت: یک جامعه متمدن نیازمند دولتی توانمند است تا جامعه را به سوی اهداف متعالی هدایت کند و در واقعیت با برنامه‌ای مستحکم ملت و کشوری قدرتمند بسازد. چنین دولتی عدالت را در جای جای کشور جاری می‌کند و آن را جدی می‌گیرد.
وی افزود: مسئولان یک دولت اسلامی همواره باید به عقب نگاهی بیندازند و مبانی انقلابی را مرور کنند و به راهبردهای عملیاتی و عینی تبدیل کنند. بنابراین جامعه ریشه داری همچون ایران که تا کنون بیش از ۱۰ هزار سال قدمتش اثبات شده است همیشه با دین همراه بوده است. جامعه ایرانی همواره از جنبه‌های دینی، زیست محیطی و طبیعی و رشد متناسب با ظرفیت‌های موجود برخوردار بوده است. چنین جامعه توانمندی با داشتن انقلاب و دولت اسلامی باید بداند در کجا قرار دارد و به چه سویی در حرکت است. دولت اسلامی به عنوان نیرو محرکه این جامعه در راهی که در پیش دارد نقش مهمی ایفا می‌کند.
این استاد حوزه و دانشگاه درباره علت ناکارآمدی برخی از انقلاب‌ها گفت: انقلاب‌های ناکارآمد و ناموفق از مبانی غنی محروم بوده‌اند. مبانی انقلاب اسلامی ایران به اندازه کل تاریخ و حیات بشری ریشه و بنیاد دارد. عصاره این ریشه و بنیان در سیره علوی وجود دارد که دائماً سنگ محک عملکرد دولت‌ها و مسئولان ایران است. تاریخ ایران در هر نقطه جغرافیایی آن دارای ریشه تاریخی با مبنای سلحشوری و روحیه پهلوانی بوده است که انقلاب اسلامی ایران آن را بالنده و شکوفا کرد. پیش از انقلاب اسلامی ظرفیت‌های نهفته در جامعه ایرانی با هم یکصدا نبودند و برای دستیابی به اهداف مشترک به هم گره نخورده بودند اما انقلاب توانست پل ارتباطی میان آنها باشد.
نبوی ادامه داد: هوشمندی امام خمینی در ممانعت از تشکیل دولت‌های به اصطلاح مدرن پیش از انقلاب که با هدف تداوم نظام سلطه بر ملت ایران برنامه ریزی شده بود نقش مهم و مؤثری داشت. پیوند لایه‌های عمومی جامعه با دولتی که بر مبنا و با ریشه بنیادین اسلامی روی کار است جامعه‌ای جاودان می‌سازد که هیچ قدرتی توان مقابله با آن را ندارد. گفتمان علوی، حسینی و رضوی گفتمان عدالت محور است در نتیجه دولت که شامل قوه مجریه، قضائیه و مجلس شورای اسلامی می‌شود باید عدالت محور باشد.
این استاد حوزه و دانشگاه بر ضرورت مبنا قرار گرفته عدالت علوی در ساختار حکمرانی تاکید کرد و گفت: اگر مسیرسازان، فرهیختگان و رهبران فکری جامعه بر محورهای مبانی علوی و عدالت استوار باشند و آثار آن در اعمالشان از سوی عموم جامعه لمس شود بی شک لایه‌های عمومی جامعه نیز به سوی عدالت حرکت می‌کند. هر بخشی از اداره کشور به یک اتاق فکر راهبرد ساز نیاز دارد. به عنوان مثال در مورد آب کشور مجمع راهبرد ساز علمی که بتواند راهکارهای سازنده با بررسی دقیق همه جانبه ارائه کند وجود ندارد.
وی ادامه داد: هر حرکت و هر جامعه‌ای برای بلوغ به مدت زمانی نیاز دارد تا با آزمون و خطا کسب تجربه کند و با درس‌های گرفته شده طی آن مدت زمان به پختگی لازم برای رشد دست پیدا کند. گذشت ۴۳ سال از انقلاب اسلامی ایران برای دستیابی به چنین تجربه و پختگی کافی است و هیچ گونه خطایی پس از سال ۱۴۰۰ دیگر پذیرفتنی نیست. چرا که ما تجربیات مبنا محوری که به برنامه واقعی نرسد را پشت سر گذاشتیم و دیگر جای شعار دادن نیست. برای یک پیشران قوی و توانمند ما به اتاق‌های پایه‌ای نیاز داریم که راهبرد ساز باشند و مبنا را درست در دست بگیرند و به مرحله عملی برسانند. فلسفه ارائه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از سوی مقام معظم رهبری هم همین است. الگوی ارائه شده با رفت و آمد بیش از ۱۰ ساله دانشمندان و متفکران بسیاری بررسی و عنوان شده است. این الگو که آخرین بررسی‌های خود را پشت سر می‌گذارد باید مبنای علمی نظریه پردازی شده مستحکمی داشته باشد که از مبانی انقلاب درست الهام بگیرد و همچنین با مقتضیات و تحولات دنیای جدید سازگار باشد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه هیچ کشوری در حال حاضر فرصت آزمون و خطا و بازی با افکار عمومی جامعه خود را ندارد، گفت: دو الی سه سال آینده بسیار برای همه جوامع بشری دنیا حیاتی است چرا که کشورهای توسعه یافته با فاصله بسیار به مدد غارت کشورهای دیگر پیش افتاده‌اند اما همان کشورها هم امروزه دارای بدهی‌های بزرگ و کسری بودجه‌های عظیم هستند. آنچه چنین کشورهایی را تا کنون سرپا نگه داشته است منابع اندوخته پیشین آنهاست. ایران اسلامی اکنون با ساخت بنیان‌های خوبی که داشته است آماده پرش به با بالاتر است.
وی ادامه داد: همه می‌دانند که من از منتقدان دولت سازندگی بودم اما نمی‌توانیم نقش آیت الله رفسنجانی در بنای زیرساخت‌های لازم برای پیشرفت آینده ایران را نادیده بگیریم.
نبوی با اشاره به فشارهای بین‌المللی بر ایران به منظور ممانعت از ادامه رشد و توسعه ما گفت: مسئله دشمنان ما رشد است. مسئله هسته‌ای و موشکی که یکی از بازتاب‌های رشد ما هست تنها بهانه‌ای است تا رشد و توسعه ایران را متوقف کنند. اگر در مسیری که قرار داریم خودشناسی درستی داشته باشیم و عدالت را سرلوحه کار قرار دهیم موفق خواهیم بود. امید تنها صرفاً در رابطه تخصیص مناسبات دولت و مردم شکل می‌گیرد. دولت‌ها باید تماماً مردمی تصمیم بگیرد و به نفع آنها تلاش کند.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: یکی از موانع پیش روی امید افزایی جامعه امروز ما بانک‌ها و شیوه عملکرد آنهاست. چرا که به طور مداوم آنها مردم را تحت فشار قرار می‌دهند و ناعادلانه با امور گوناگون برخورد می‌کنند. بانک‌ها هرجا که برای خودشان سودآور است آن را تمام و کمال اجرا می‌کنند و اما هرجا به سود مردم است کم‌کاری می‌کنند.
ویژه برنامه «زاویه» به مناسبت دهه فجر از نهم تا بیست‌ویکم بهمن‌ماه، به مدت یازده شب ساعت ۲۲ از شبکه چهار سیما پخش شد. در این ویژه برنامه‌ها، موضوعات مرتبط با رویداد انقلاب اسلامی از نگاه اندیشمندان علوم انسانی مورد واکاوی قرار گرفت.
