به گزارش ایسنا، متن یادداشت دکتر غلامعلی افروز رییس اندیشکده خانواده الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و استاد ممتاز دانشگاه تهران بدین شرح است:
مقدمه
طراحی و تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت برای آینده ایران اسلامی، نیازمند هم‌اندیشی و همراهی نخبگان علمی در این رسالت سترگ و رخداد ملی است. هدف اصلی از چنین گفتمانی، تلاش وافر به منظور پدیده آمدن روزافزون نگرش‌های مثبت از سوی گروه‌های مختلف مردم نسبت به بایستگی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و بالطبع، آمادگی روانی، احساس تعلق، تعهد، همدلی، همراهی و مشارکت عمومی در اجرای موفق تدابیر و برنامه‌های بلندمدت الگوی پیشرفت به مثابه یک ضرورت اجتماعی و مصلحت ملی می‌باشد.
از منظر روان‌شناسی اجتماعی، همسویی نگرش‌های اجتماعی در حمایت از الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، با هدف حرکت از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب و قرار گرفتن در جایگاه بایسته، نیازمند به کارگیری مؤلفه‌های شناختی و احساسی در فرآیند این کار ملی است. با چنین نگاهی است که تدوین الگوی پیشرفت که ناظر به افق پنجاه‌ساله ایران اسلامی می‌باشد، از سویی نیازمند فراهم کردن فضای گفتمانی مؤثر و مطلوب به منظور بهره‌گیری از ظرفیت‌های علمی و تجارب جهانی و هدایت بهینه آن در طراحی و تدوین نقشه پیشرفت کشور و از سوی دیگر، در گرو باور عمیق تدوین‌کنندگان آن به ارزش‌های دینی و ملی، برخورداری از عزم و اراده راسخ، صبوری، گشاده‌رویی، داشتن مهارت کلامی، بیان روان و اثرگذار برای شروع گفتمان ملی پیرامون الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت است.
گفتمان ملی در معنا و چشم‌انداز الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت
طراحی، تدوین و ارائه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت برای دهه‌های آینده ایران اسلامی، آن هم با هم‌اندیشی و همراهی صدها نفر از نخبگان علمی و فرهنگی، برجستگان قانون‌گذاری و برنامه‌ریزی، مدیران ارشد راهبردی و اجرایی کشور، یک رخداد ملی تلقی می‌شود. سزاوار است که اهداف و مؤلفه‌های این رخداد ملی به گونه‌ای که شایسته و بایسته است، برای همه مردم تبیین و تشریح شود. فراگیر شدن مبانی، اصول، اهمیت و ضرورت این رخداد ملی، در حوزه شناختی و احساسی خانواده‌ها، نظام فکری و دغدغه ذهنی بیش از هفت‌صد هزار معلم در گستره ایران اسلامی، اعضای هیئت علمی و استادان دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی، با همراهی الگوهای نافذ فرهنگی و اجتماعی، از بیشترین اهمیت برخوردار می‌باشد. بنابراین طراحی و اجرای مطلوب یک برنامه جامع برای تبدیل الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت به گفتمان مستمر ملی امری ضروری و ارزشمند است.
هدف از گفتمان ملی
هدف اصلی از «گفتمان ملی» آن است که بتوانیم با تلاش وافر، شاهد پدید آمدن روزافزون نگرش مثبت از سوی گروه‌های مختلف مردم نسبت به بایستگی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و آمادگی روانی، احساس تعلق و همدلی و مشارکت عمومی در اجرای موفق تدابیر و تحقق برنامه‌های بلندمدت الگوی پیشرفت باشیم.
همسویی نگرش‌های اجتماعی در حمایت از الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت با هدف حرکت از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب و قرار گرفتن در جایگاه بایسته ملی و جهانی، امری مهم و ضروری است. هدایت نگرش‌های اجتماعی، جزو رسالت‌های خطیر متولیان پربصیرت می‌باشد؛ چرا که همه همراهی‌ها و رفتارهای تأییدی و حمایتی ما در بستر نگرش‌ها و باورهای ما پدیدار می‌شود و نگرش‌ها و باورهای اجتماعی نیز مبتنی بر دو رکن شناختی و احساسی است.
همین است که همواره آمیزه‌ای از شناخت عمیق و عقلانی نسبت به یک پدیده اجتماعی و تبلور هم‌زمان احساس خوشایند و حمایتگرانه اجتماعی، زمینه تکوین نگرش‌های مطلوب اجتماعی را فراهم می‌کند و آنگاه، بر اساس این نگرش‌ها، رفتارهای مطلوب اجتماعی رقم می‌خورد. بنابراین، مهم، ایجاد و تقویت نگرش‌ها و بازخوردهای مثبت و حمایتگر در اقشار مختلف مردم، به ویژه در دانشگاهیان و فرهنگیان نسبت به الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت می‌باشد.
برای توفیق در این راه بایسته آن است که در گفتمان ملی به محتوای پیام و شیوه ابلاغ آن بیشترین توجه مبذول شود. کلام و پیامی می‌تواند در گفتمان ملی اثربخش و نافذ باشد که از سویی برخوردار از غنای علمی و منطقی باشد و از سوی دیگر، به بیانی ساده، متناسب و پرجاذبه حوزه شناختی و احساسی مخاطبان را متأثر کند و در تکوین نگرش‌های ایشان نسبت به الگوی پیشرفت مؤثر واقع شود.
شایان ذکر است که در فرایند انتقال هر پیامی لازم است پنج اصل مورد توجه قرار گیرد:
1- ویژگی‌های زیستی، شناختی، روانی و اجتماعی مخاطبان؛
2- تهیه و تولید محتوای غنی، متناسب، پرجاذبه و اثربخش؛
3- انتخاب یا ایجاد موقعیت مطلوب، فارغ از اضطراب و تنیدگی روانی برای انتقال پیام (گفتمان ملی)؛
4- اتخاذ روش مناسب و اثربخش انتقال پیام، به شیوه مستقیم و غیرمستقیم با عنایت به وضعیت روانی، ظرفیت و وضعیت شناختی، نگرش‌ها و انگیزه‌های مخاطبان؛
5- خصیصه‌های شخصی پیام دهندگان (متولیان گفتمان ملی)،
هر قدر انتقال دهنده اصلی پیام، از صلابت، آرامش روانی، صبوری و متانت و به ویژه مقبولیت و محبوبیت بیشتری برخوردار باشد، در انتقال پیام توفیق بیشتری خواهد داشت.
عموماً، مخاطبان با معلمان و مربیان، استادان و سخنوران محبوب بیشتر همدلی و همانندی می‌کنند و عمدتاً دوست دارند با نظام فکری و باورهای ذهنی محبوبان خود همسو باشند.
فرایند گفتمان ملی
در فرایند گفتمان ملی موفق، شایسته است مراتب زیر مورد توجه قرار گیرد:
الف) لازم است جمعی از طراحان الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، مسلط به اصول و مؤلفه‌های اساسی الگو، در کمال هم‌اندیشی و همسویی، باور عمیق به ارزش‌های الگو، در نهایت صبوری، گشاده‌رویی و دل‌آرامی، با مهارت کلامی، بیان سلیس و اثرگذار برای شروع گفتمان ملی آماده شوند.
ب) برای آغاز گفت‌وگو به صورت رسمی و غیررسمی، شایسته است هسته اولیه گروه، ابتدا گفت‌وگوی خود را با جمعی از صاحب‌نظران علاقه‌مند و بالقوه همسو با الگو در محیط‌های مناسب در فضای آرام شروع کنند.
بدیهی است انتخاب هسته اولیه گروه گفتمان ملی، نیازمند جامع‌نگری و بلنداندیشی است. چگونگی طرح مؤلفه‌های اساسی الگوی پیشرفت در گفتمان ملی و ایجاد دغدغه‌های ذهنی، نسبت به این امر ملی و تبیین اهمیت و ضرورت الگو برای امروز و فردای ایران اسلامی بسیار پراهمیت می‌باشد. ایجاد نگرش مثبت در اقشار مختلف جامعه نسبت به مؤلفه‌های اساسی الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی و مدیریت اندیشه‌ها، همدلی و همسویی صاحب‌نظران نسبت به اهمیت و ضرورت الگو و الزامات اجرایی شدن آن از اهداف مهم گفتمان ملی است.
بایسته‌های گفتمان ملی
گفتمان ملی برای ایجاد نگرش مثبت و همدلی صاحب‌نظران و اقشار مختلف مردم نسبت به اهمیت و ضرورت و الزامات تحقق الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت می‌باشد.
* تبیین ضرورت الگو و پاسخ به ابهامات، سؤالات و دیدگاه‌های متفاوت در گفتمان ملی از اهمیت بیشتری برخوردار است.
* همراه کردن فرهیختگان جامعه نسبت به ضرورت و اهداف الگو رسالت خطیر طراحان و حامیان الگو است
* فراهم کردن زمینه‌های برگزاری کرسی‌های آزاداندیشی در قلمرو موضوع گفتمان ملی با صبوری و گشاده‌رویی بسیار مهم است.
* توجه خاص به انتظار فرهیختگان جامعه برای تبیین مؤلفه‌های الگوی پیشرفت یک اصل اساسی است.
* برگزاری نشست‌های صمیمی با استادان در دانشگاه‌ها و مدیران ارشد اجرایی کشور در وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مختلف بسیار مهم می‌باشد.
* برگزاری جلسات مستمر با انجمن‌های علمی و تشکل‌های صنفی
* گفتمان با نمایندگان احزاب و تشکل‌های سیاسی- اجتماعی
* برگزاری نشست‌های مستمر و گفتمان صمیمی با اندیشمندان، نویسندگان و هنرمندان
* گفتمان با نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی، مدیران ارشد قوه قضائیه و قوه مجریه بسیار تعیین کننده می‌باشد.
* برگزاری جلسات و نشست‌های مشترک گفتمان اثربخش با صاحبان حرف تخصصی، معلمان، پزشکان، مهندسان، حقوق‌دانان و وکلا، روان‌شناسان و مشاوران، اقتصاددانان، متخصصان کشاورزی و منابع طبیعی
* برگزاری نشست مشترک با ائمه جماعت، ائمه جمعه، استادان و فضلا و مبلغان حوزوی
* برگزاری جلسات مشترک و گفتمان اثربخش با فرماندهان نیروهای نظامی و انتظامی و امنیتی
* برگزاری نشست مشترک با کارشناسان و مجریان صدا و سیما و سردبیران روزنامه‌های مکتوب و مجازی
* ارزیابی و نظرسنجی مستمر از محتوا و میزان اثربخشی برگزاری نشست‌ها و گفتمان ملی بر نگرش‌های مخاطبان و همسویی علاقه‌مندان، با نگاه اصلاح روش‌ها امری مهم و ضروری است.
* تبیین تدابیر اولیه و ضروری برای گفتمان ملی
* تأسیس دبیرخانه قوی ویژه گفتمان ملی
* ایجاد سایت جامع و فعال و پرجاذبه برای گفتمان ملی
* تشکیل شورای منتخب برای برنامه‌ریزی جامع برای گسترش گفتمان ملی
* اختصاص زمان‌های مشخص در کانال‌ها رادیویی و تلویزیونی در رسانه ملی
* اختصاص صفحه یا ستون مشخص در روزنامه‌ها و خبررسان‌های پربیننده
* طراحی فضاهای مجازی خوشایند برای تولید پیام‌های اثربخش در تبیین الگوی پیشرفت
* ایجاد کانون‌های گفتمان ملی در دانشگاه‌ها و فرهنگ‌سراها در همه استان‌ها
* طراحی اجلاس‌های استانی، منطقه‌ای و بین‌المللی با هدف تبیین الگو
* انتخاب و توجیه جمعی از دانشجویان و دانش‌آموزان خلاق و خوش‌بیان برای حضور در گفتمان ملی (همیاران گفتمان ملی)
انتهای پیام
