به گزارش خبرگزاری صدا و سیما؛ سید علی سرابی، قائم مقام شورای عالی قرآن در ابتدای مراسم که در شهر قرآن و با حضور جمعی از استادان حوزه خوشنویسی برگزار شد گفت: هنر به معنای عام آن، مقوله مقدسی است؛ زمانی که این مقوله در بستر یک محتوا و کار ارزشی قرار گیرد، ثواب کارکرد و دستاورد آن را نمیتوان محاسبه کرد. هنر خوشنویسی از جمله هنرهای برجستهای است که وقتی در خدمت کتابت قرآن میآید، نمیتوان روی آن ارزشگذاری کرد.
وی افزود: هنر قرائت و خوشنویسی از یک جهت نزدیک به هم هستند؛ همان گونه که قاری با وجود آنکه مسلط به نغمهها و مقامهاست و در عین حال سعی دارد خود را در اینها محدود نکند تا در مخاطب خود از جهت مفهومی اثر بگذارد، هنرمند خوشنویسی با وجود تسلط به فنون این رشته، سعی دارد به گونهای بنویسد که مخاطب بتواند به آسانی قرآن را بخواند؛ چرا که اصل قرآن و پایه فهم آن، قرائتش است.
قدیمیترین قرآنی که به شکل نسخ به خط «ابن بواب» است
ایرج نعیمایی، مدرس خوشنویسی درباره ابعاد فنی این مصحف شریف گفت: نمیتوان مباحث فنی مربوط به خط را در یک جلسه بیان کرد، اما به صورت اجمالی در اصول خوشنویسی، ۱۲ اصل را بیان کردند که اگر کسی این ۱۲ اصول را داشته باشد، به استادی میرسد. میرعماد این اصول را بیان کرده که ۱۰ اصل اول، فنی است. اما دو اصل دیگر به نام «صفا» و «شأن» به آن اضافه شده است.
وی ادمه داد: «صفا» خطی است که بیننده از دیدن آن لذت ببرد. چه بسا آدمی باشد که حتی سواد خواندن ندارد، اما با دیدن یک خط زیبا، از آن لذت ببرد. ما میبینیم که در خطوط رایانهای (کامپیوتری) و چاپی این صفا وجود ندارد.
نعیمایی با اشاره به تاریخ خوشنویسی، گفت: خطوط شکسته و نستعلیق همه از نسخ برگرفته شده است که بیگانه از قرآن نیست. اولین کسی که دیگر خطوط رو از خط کوفی استخراج کرده، «ابن مقلع» از وزیران اهل بیضای فارس دربار عباسی بود که افتخار او کتابت قرآن بوده است. قدیمیترین قرآنی که به شکل نسخ به جا مانده، قرآنی به خط «ابن بواب» است که او نیز از وزیران دربار عباسی بوده است. خط مدیون این دو نفر یعنی «ابن مقلع» و «ابن بواب» است که هر دو نیز شیعه هم بودند و به جرم شیعه بودن کشته شدند.
نعیمانی ادامه داد: زیبایی هنر قرآن به قواعد خاصی است که در زبان عرب به وجود آمده و زیبایی ادبی قرآن لازمهاش زیبایی دیگری نیز است که هنرمندان به این بخش توجه داشتند. هنرمندان، آثاری را در طول این هزار و ۴۰۰ سال به وجود آوردند که شبیه به معجزه است و هرکدام دارای صفات برجستهای است.
کتابت، مهمترین قالب خوشنویسی است
محمدعلی قربانی، کاتب دومین مصحف شریف در این نشست گفت: بیشتر خوشنویسان اهل کتابت هستند و اهل کلام نیستند. خدا را شاکرم بابت اینکه قرآن دوم هم کتابت شد و عمری داد تا قرآن را کتابت کنم. قبل از هرچیزی میخواهم از پدر مرحومم یاد کنم که در نوبت اولی که قرآن را کتابت کردم و رونمایی شد، حضور داشت و در ابتدای کتابت دومین مصحف نیز حضور داشت.
وی با بیان اینکه از مجموعه نهاد رهبری و مرکز طبع و نشر قرآن کریم تشکر میکنم که همواره به من امید میدادند و روحیه بخش بودند، اضافه کرد: درباره جنبههای هنری، فنی و کاربردی اشاره شد که تلفیق این سه موضوع بسیار مهم است و با سه الی چهار بار کتابت نیز به دست نمیآید بلکه نیازمند سالها کار و تجربه است. در این چند سال آثار قابل توجهی کتابت شده که نشان از حضور کاتبان بسیار خوب دارد.
کاتب دومین مصحف شریف درباره قالب کتابت، افزود: کتابت، مهمترین قالب خوشنویسی است. یکی از ویژگیهای مهم این قالب دوری از خودنمایی است؛ همچنین این قالب تأثیرات ویژهای بر روی کاتب میگذارد. تجربه دوم کتابت من به خاطر شوق و اشتیاقی بود که در دور اول کتابت قرآن داشتم و این کار را دوباره انجام دادم تا یادآور آن شور و اشتیاق باشد؛ امیدوارم خدا توفیق دهد تا دوباره این اتفاق بیافتد.
در انتهای این مراسم از دومین مصحف شریف کتابت شده توسط محمدعلی قربانی رونمایی شد.
