بر اساس تخمین های آمریکا، روسیه در هفته های اخیر بیش از ۱۰۰هزار سرباز را در نزدیکی مرز اوکراین گردآورده و این تمرکز نیرو، بدگمانی مقامات اطلاعاتی غربی و اوکراینی را در مورد تهاجم قریب الوقوع برانگیخته است. تلاش های دیپلماتیک، دیوانه‌وار برای جلوگیری از جنگ در جریان است اما اگر تهاجمی رخ دهد، از کجا شروع می شود؟ روسیه نقاط فشاری را در سه طرف اوکراین ایجاد کرده است - در کریمه در جنوب، در سمت شرق در مرز دو کشور، و در بلاروس در شمال.
بیشترین توجه به مناطق جدا شده دونتسک و لوهانسک معطوف شده است، جایی که نیروهای اوکراینی و جدایی‌طلبان مورد حمایت روسیه از سال ۲۰۱۴ باهم درگیر هستند. مهمترین فرض کسانی که تحرکات روسیه را رصد می‌کنند این است که شرق اوکراین، ساده‌ترین موقعیت برای شروع تهاجم مسکو است. تصاویر ماهواره‌ای به‌دست‌آمده توسط CNN نشان می‌دهد که پایگاه بزرگ یلنیا که تانک‌ها، توپخانه و سایر زره‌پوش‌های روسی را در خود جای داده بود، تا حد زیادی خالی شده است و ظاهراً تجهیزات در روزهای اخیر بسیار به مرز نزدیک‌تر شده است.
در اواخر سال ۲۰۲۱ مقادیر زیادی تسلیحات به این پایگاه منتقل شد - از جمله حدود ۷۰۰ تانک، خودروهای جنگی، پیاده نظام و پرتابگرهای موشک بالستیک. ویدئوهای رسانه‌های اجتماعی از آن زمان برخی از این تجهیزات را در قطارها و جاده‌های بسیار دورتر در جنوب منطقه بریانسک، که نزدیک به اوکراین است، نشان می‌دهد. زره‌پوش‌ها و وسایل نقلیه از همان واحدهایی هستند که از قبل در یلنیا مستقر شده بودند.
استفان وود، مدیر ارشد شرکت تصویربرداری ماهواره‌ای (Maxar) در همین پیوند به سی‌ان‌ان گفت: «به نظر من مقدار قابل توجهی از وسایل نقلیه [تانک‌ها، توپ‌خانه‌های خودکششی و سایر خودروهای پشتیبانی] از پارک خودروی شمال شرقی خارج شده‌اند؛ خودروهای زرهی اضافی نیز از پارک خودروی مرکزی‌تر خارج شده‌اند»
در همین حال، افزایش فعالیت‌ها در استان های کورسک و بلگورود، که در شمال شرق اوکراین هم مرز هستند، بر نگرانی ها افزوده است. کنراد موزیکا، کارشناس ردیابی تحرکات نظامی در شرکت مشاوره روچان در توییتر هشدار داده: «ما شاهد هجوم گسترده خودروها و پرسنل در کورسک هستیم. فیلیپ کاربر از بنیاد پوتوماک در واشنگتن، که تحرکات نیروهای روسی را به تفصیل مورد مطالعه قرار داده به CNN گفته: «قوی‌ترین تشکیلات تهاجمی روسیه - ارتش تانک اول گارد، که معمولاً در منطقه مسکو مستقر است - به سمت جنوب حرکت کرده است. این ناحیه ۴۰۰ کیلومتر (۲۵۰ مایل) وسعت دارد و منطقه‌ای بهینه برای یک حمله زرهی سریع در مسیر تهاجم خورسک-کیف تلقی می‌‌شود.
همچنین نگرانی‌ها در مورد تجمع گسترده نیروهای روسیه در بلاروس، کشوری که متحد نزدیک مسکو است و می‌تواند راه دیگری برای ورود به اوکراین فراهم کند، افزایش یافته است. روسیه و بلاروس مانورهای نظامی مشترک ۱۰ روزه خود را از روز پنجشنبه آغاز کردند که اندازه و زمان برگزاری آن باعث ایجاد ترس در غرب شده است.
اعتقاد بر این است که استقرار نیروهای روسی در بلاروس بزرگترین استقرار این نیروها از زمان جنگ سرد در آنجاست. این نیروها شامل ۳۰ هزار سرباز رزمی، نیروهای عملیات ویژه، جت‌های جنگنده از جمله SU-۳۵، موشک‌های دوگانه اسکندر و سیستم های دفاع هوایی S-۴۰۰ است.
برخی می‌ترسند که این افزایش نیروها، به طرح روسیه برای جهش از شمال به سمت کیف دلالت کند. یک دیپلمات اروپایی در اوایل این ماه به CNN گفت که انبوه نیروها یک «نگرانی بزرگ و بزرگ» است و اشاره کرد که این قطعه گم شده‌ای است که مسکو برای حمله سریع به پایتخت اوکراین به آن نیاز دارد. CSIS هشدار می دهد که مانورهای مشترک همچنین پوششی برای یک حرکت جناحی از طریق بلاروس و شمال اوکراین ایجاد می‌کند. به نظر می رسد تصاویر ماهواره‌ای منتشر شده توسط Maxar نشان می‌دهد که ارتش روسیه در چندین مکان در بلاروس مستقر شده است. این استقرار احتمالاً با تمرینات مشترک مرتبط است، اما عکس‌های دیگر اردوگاه‌هایی را نشان می‌دهند که در نزدیکی مرز با اوکراین، صدها مایل دورتر از محل برگزاری تمرین‌ها، ایجاد شده‌اند.
با این حال، اگر روسیه بر مرز بلاروس به عنوان نقطه ورود خود به اوکراین تمرکز کند، این مسیر با مشکلاتی همراه خواهد بود.
سربازان روسی باید در مورد مرداب‌های پینسک، که به باتلاق پریپت نیز معروف است، چاره‌اندیشی کنند. این منطقه یکی از بزرگترین تالاب‌های اروپا است که در مرز بین بلاروس و اوکراین قرار دار ؛ زمینی متراکم، پرآب و جنگلی انبوه که در ۱۰۴ هزار مایل مربع امتداد دارد. آن منطقه در طول عملیات بارباروسا، تهاجم آلمان به اتحاد جماهیر شوروی، در سال ۱۹۴۱ مانع نیروهای نازی شد. به گفته مؤسسه مطالعات جنگ، «تردد در تلاق‌ها در برخی مکان‌ها برای نیروهای مکانیزه در هنگام خیس شدن ممکن است دشوار و در برخی مکان‌ها غیرممکن باشد».
شبه جزیره‌ای که در سال ۲۰۱۴ روسیه به خاک خود ضمیمه کرد، زمینه طبیعی برای هرگونه عملیات جدید را فراهم می‌کند، اما مشخص نیست که آیا مسکو تلاش خواهد کرد تا از کریمه به اوکراین حرکت کند یا خیر. استقرار گسترده نیروها و تجهیزات رصد شده که نشان می‌دهد بیش از ۵۵۰ چادر سرباز و صدها وسیله نقلیه به شمال سیمفروپل، پایتخت کریمه رسیده‌اند. یک استقرار جدید خودروهای زرهی هم در ساحل شمال غربی کریمه شناسایی شده است. این استقرارهای جدید در همان روزی مشاهده شد که چندین کشتی جنگی روسیه به سواستوپل، بندر اصلی کریمه وارد شدند. وزارت دفاع روسیه روز پنجشنبه تصاویری از شش فروند کشتی آبی خاکی بزرگ در بندر منتشر کرد.
هر گونه حرکت به سمت جنوب اوکراین می‌تواند با کمک نیروهای نظامی در ترانس نیستریا، منطقه جدا شده از مولداوی تحت حمایت روسیه، که در آن نیز افزایش یافته است، پشتیبانی شود. تحلیلگران CSIS می گویند که نیروهای روسی می توانند با «کشتی های آبی خاکی خود مستقیماً به بندر اودسا و در حرکت مستقیم به داخل شهر» در شمال غربی کریمه، موجبات کودتا توسط نیروهای محلی هوادار خود را فراهم کنند. چنین حرکتی را «یک سود زیاد اما همچنین یک عملیات پرخطر» می نامد. اودسا شهری پرجمعیت است و نبردهای شهری در آنجا به نفع کسانی است که از آن دفاع می کنند، در حالی که نیروهای روسی باید پدافند هوایی اوکراین را از بین ببرند و سپس با نیروهایی که از شرق کشور وارد می شوند پیوند بخورند.
